-

Patient empowerment loont – hoe ver zijn we? 

Meer eigen regie in de zorg en de zelfredzaamheid van de patiënt vergroten; belangrijke onderwerpen op de zorg-agenda. Ze worden genoemd als oplossingen voor de nijpende personeelstekorten en de toenemende zorgkosten. Bijbehorende buzz-termen als ‘patient empowerment’ en ‘zelfregie’ vliegen ons om de oren. Steeds meer zorgorganisaties zetten erop in. Maar hoever zijn we in de zorgbranche? Hoe zien we patient empowerment terug in de praktijk? Welke ontwikkelingen en kansen signaleren we? En welke rol speelt digital? 

Wat is patient empowerment?

Met patient empowerment wordt simpelweg bedoeld dat patiënten meer macht krijgen, omdat ze meer informatie tot hun beschikking hebben over hun eigen gezondheid. En door nieuwe technieken zelf meer kunnen meten en analyseren, waardoor ze zelfstandiger worden als het gaat om nastreven van gezondheid. Dit is niet per se iets nieuws. Diabetici bijvoorbeeld, meten al heel wat jaren zelf hun bloedsuikerspiegel. En de zwangerschapstest en allergietesten; ze bestaan allemaal al even. Ook ziekenhuizen en huisartsenpraktijken experimenten al langer met zelfmanagement programma’s waarbij patiënten thuis zelf metingen uitvoeren. Toch heeft het fenomeen ‘patient empowerment’ pas de laatste jaren veel meer aandacht gekregen. Steeds meer zorgorganisaties zetten erop in met een serieuze strategie. Een goede ontwikkeling, want de voordelen zijn helder en de nood is hoog. 

De kosten voor zorg zijn nog altijd stijgende, door de vergrijzing en het feit dat we als mensen steeds ouder worden. Daarbij neemt de druk op de kwaliteit toe, omdat er steeds meer patiënten een chronische aandoening krijgen of te maken hebben met complexere gezondheidsproblematiek. Maar ondertussen is er ook een flink tekort aan zorgpersoneel. Het zijn omvangrijke problemen. Alle zeilen moeten worden bijgezet om oplossingen te creëren die zorg betaalbaar en tegelijkertijd goed houden. Patient empowerment ondersteunt hierin. Door zelfregie wordt het zorgstelsel minder belast, worden aandoeningen sneller opgespoord en blijken patiënten meer tevreden omdat online inzage in medische gegevens meer controle biedt. 

Wat zijn de voordelen van patient empowerment? 
  1. Meer zelfregie vermindert de vraag naar zorg.
  2. Zorgverleners hebben meer tijd voor complexere zorgvragen.
  3. Ziektes worden eerder opgespoord of zelfs voorkomen.
  4. Patiënten voelen zich beter.
  5. Patiënten zijn meer tevreden.
Welke rol speel ‘digital’ bij zelfmanagement? 

Met digitale oplossingen is het empoweren van de patiënt te bevorderen. Wanneer we het hebben over zelfmanagement van de eigen gezondheid, spelen digitale toepassingen zoals apps, thuis-meet-apparatuur en digitale omgevingen een belangrijke rol. Sommige toepassingen zijn zelfs al ‘standaard’. Met een smartwatch bijvoorbeeld zijn allerlei gezondheidsmetingen uit te voeren die je inzicht geven in je conditie en gezondheid. Maar ook voor specifieke ziektebeelden worden steeds meer toepassingen ontwikkeld. De belangrijke uitdagingen die de boel nog afremmen, zijn de mogelijkheid tot informatie-uitwisseling en de beveiliging van persoonlijke gegevens. In de zorg worden momenteel veel voorbereidingen getroffen voor het in gebruik nemen van een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO). Vanaf 1 juli 2020 zijn zorgverleners verplicht om patiënten via PGO’s digitaal inzage te geven in hun medische gegevens.

Digitale bureaus die betrokken zijn bij de ontwikkeling van e-health oplossingen of belangrijke koppelingen realiseren, voldoen niet meer met puur technische kennis. Een bureau moet veel zorggerelateerde kennis in huis hebben en kunnen adviseren over het groeiende aantal harde vereisten, zoals GDPR of CE markering. Zorg en techniek staan dichter bij elkaar dan ooit.

Voorbeelden patient empowerment

Steeds meer mensen lezen zich in met alle informatie die online voorhanden is, wanneer ze iets signaleren of zich anders voelen. Dit ‘inlezen’ is al een belangrijke manier om jezelf als patiënt te ‘empoweren’, evenals het gebruiken van de eerder genoemde zelftests. Mensen helpen zichzelf op weg, nog voordat een arts enig oordeel heeft geveld. 

Het gaat er vooral om dat een patiënt die zelf tot een bepaalde diagnose komt, contact opneemt met een specialist om samen verder keuzes te maken. En dus niet om het zelf bestrijden van ziektes. Samen met specialisten een goede behandeling opstarten en proactief handelen kan (meer) letsel of narigheid voorkomen. 

Welke mogelijkheden van patiënt empowerment zien we al in de praktijk? 

Meten en analyseren om beter te leven met ziektes

Een toenemend aantal zorggebruikers houdt lichamelijke activiteit bij met speciale apps, wearables of hiervoor ontwikkelde meters of zelftests. Door te monitoren hoe het gaat, kan een passend zorgplan worden gevolgd om een ziekte zo goed mogelijk in te passen in het dagelijkse leven. Een patiënt is met de juiste tools in staat een actievere rol te hebben in de behandeling. Zorgverleners ondersteunen hierbij.

Online hulpprogramma’s voor meer samenwerking

Er wordt door specialisten steeds meer gebruik gemaakt van online programma’s om samen met patiënten aan de slag te gaan. Als het gaat om gewichtsproblemen of het stellen van specifieke gezondheidsdoelen bijvoorbeeld. Maar ook voor de versterking van de eigenwaarde en het zelfvertrouwen. Zeker ook voor de mentale gezondheidszorg ontstaan steeds meer van dit soort initiatieven. 

Risicotests voor vroegsignalering en voorkoming van ziektes

Voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Er zijn voor sommige aandoeningen en ziektes verschillende omstandigheden te benoemen die de kans op een aandoening vergroten, zoals aanleg, (slechte) gewoontes en gedrag. Daarvan op de hoogte zijn en erop anticiperen is eveneens een vorm van patient empowerment. Er zijn al tal van risicotests beschikbaar die hierbij helpen, zoals de Diabetes Risicotest of de COPD Risicotest. 

Onderzoeken, leren en doen

Het aantal oplossingen dat patient empowerment bespoedigt neemt toe. Toch is ook onderzoek nog altijd gewenst, om meer inzicht te verkrijgen in welke ondersteuningsmogelijkheden voor zelfmanagement het meest effectief zijn en geschikt voor toepassing in de dagelijkse praktijk. Daarnaast is de integratie van PGO’s volgend jaar een zeer belangrijke ontwikkeling, om de groei van patient empowerment te bevorderen. En tenslotte moeten zowel patiënten als zorgverleners nog (meer) gewend raken aan deze nieuwe manier van digitaal samenwerken.

Over de auteur: Roy Niemantsverdriet is accountmanager Mobile bij E-sites en houdt zich bezig met innovaties op het gebied van mobile apps, chat & voice, artificial intelligence en intelligent things. Hij helpt bedrijven met het inzetten van deze technologie om extra waarde te creëren voor hun merk, dienst en/of proces.

Deel dit bericht

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond