Vergeet big-bang disruptie: innoveren doe je met kleine gerichte stappen

Terwijl ieder bedrijf pogingen doet die ene ontwrichtende game changer in de markt te zetten, zien ze een belangrijke vorm van vernieuwing over het hoofd. Veruit de meeste waarde is te vinden in de incrementele innovatie: met kleine stappen vooruit. Maar hoe faciliteer je die weg richting vernieuwing? Wat zijn belangrijke ingrediënten?

Wie de welbekende kwadranten en schema’s over innovatie voor zich heeft, weet doorgaans direct waar hij het zoeken moet. In de hoek van de game changers gebeuren de spannendste dingen – vaak geïnitieerd door aansprekende merken. Het is, zo leert de ervaring, verleidelijk om te streven naar zo’n marktontwrichtende innovatie. Niet zelden beginnen de brainstorms die we hierover voeren dan ook met dit uitgangspunt. Terwijl het gesprek daarmee direct stilvalt. Want wat is een goed idee?

Juist de incrementele innovatie die in veel kleinere (verbeter)stappen verloopt is voor bedrijven een niet te onderschatten bron van waarde. Door die vorm van vernieuwing te faciliteren komt er vaak innovatievermogen vrij dat al verstopt zit of in ieder geval niet wordt benut. Over de noodzaak ervan kunnen we natuurlijk kort zijn. Het doel is enerzijds om niet te verdwijnen, anderzijds gaat het erom nieuwe markten aan te boren. Innovatie is nodig om de bedrijfsgroei vast te kunnen houden. Daarvoor zijn nieuwe initiatieven of verbeterplannen noodzakelijk.

Drie succesfactoren

Wat is er nodig om de vruchten te kunnen plukken van de stapsgewijze vernieuwing? Het meest voor de hand liggende ingrediënt is de technologische innovatie. Je kunt het zo gek niet bedenken of er zijn experimentele toepassingen lopende. Zelfs een leverancier van sprinklerinstallaties – niet het meest sexy onderwerp – weet op die manier vooruitgang te boeken. Een proef waarbij in mixed reality de plaatsing van de installaties zichtbaar wordt gemaakt levert bijvoorbeeld essentiële bedrijfsvernieuwing.

Organisaties die zo’n proef vervolgens direct proberen te vertalen naar succes lopen echter vast. Naast technologie is een passende user experience nodig. Het is noodzakelijk na te denken over hoe de technologie in een gebruikerservaring past. Wat gebeurt er met iemands humeur na het gebruik ervan? Soms kan er een goede drijfveer achter zitten – klanten hebben hier behoefte aan – maar is er te weinig aandacht geweest voor de praktijk. Misschien verslechtert het zelfs de werkervaring van een onderhoudsmonteur. Dat leidt tot het derde ingrediënt: service design. Welke vernieuwing is er bedacht? Wie heeft er wat aan en wat is de toegevoegde waarde? Met de antwoorden op die vragen, is er een vruchtbare bodem om de incrementele innovatie uit te laten groeien tot waardevolle vernieuwing.

Eigenlijk maakt het niet uit welk ingrediënt er als vertrekpunt wordt genomen. Innovatie vindt plaats als de drie aspecten op zeker punt samenkomen. Zelfs wanneer iemand er vanaf het eerste moment van overtuigd is dat blockchain dé oplossing is, zullen de aandacht voor de gebruikerservaring en service design uiteindelijk uitwijzen of de technologie waarde en impact oplevert.

Sturen op incrementele innovatie

Net als andere bedrijfsprocessen vraagt innovatie om sturing. In een ideale wereld ontstaat er ergens in de organisatie een roadmap die ieders belangen deelt, maar in praktijk is het simpelweg zo dat de business en IT geregeld nog los van elkaar opereren.

Het is daarom effectiever om een vorm van een bedrijfsbrede innovatiefunnel in te richten. Zodat het voor iedereen helder is welke fasen er doorlopen moeten worden. Door vervolgens per stap KPI’s in te stellen – zowel voor de korte als lange termijn – is er gericht te sturen en wordt duidelijk wat interne ‘blockers’ en ‘enablers’ zijn.

Aansturen alleen is natuurlijk niet voldoende. Een innovatieteam kan op basis van de drie bovenstaande factoren besluiten een chatbot te ontwikkelen, maar dat is niet waar het werk stopt.  Door incrementeel door te ontwikkelen en expliciet ruimte te maken voor onderzoek en feedback ontstaat impact. De meting van succes is een cruciaal onderdeel van duurzame innovatie.

Zolang die inzichten er niet zijn, is het budget dat als een ballon wegschiet. Door op een gestructureerde wijze te meten en het gesprek aan te gaan met de betrokkenen ontstaat er een bruikbare feedbackloop. Door dergelijke inzichten bij elkaar te brengen is het vervolgens weer gemakkelijker om te sturen op impact.

De beste innovaties komen vaak van mensen rondom het primaire proces. Uiteindelijk is daarmee meer nieuwe waarde te creëren dan door te wachten op die ene alles ontwrichtende game changer. Door ze de middelen of een platform te geven om incrementele innovaties concreet te maken ontstaat een continue stroom van verbeteringen.

Over de auteur: Tijmen van de Kamp werkt sinds 2008 bij Avanade. Hij is verantwoordelijk voor de Digital Market Unit, die klanten helpt bij digitale strategie en transformatie en bij de implementatie en optimalisatie. Als Innovation Lead werkt Tijmen daarnaast met een team van specialisten om nieuwe ontwikkelingen voor klanten begrijpelijk, tastbaar en concreet inzetbaar te maken.