De European Accessibility Act: een wake-up call voor ontoegankelijke websites

De redenen om je website toegankelijker te maken zijn legio: een doelgroep bereiken die steeds groter wordt, hogere conversies, betere klantervaringen en SEO. De aanstaande European Accessibility Act zou de laatste reden moeten zijn om aan de slag te gaan met toegankelijkheid. Toch lopen nog veel websites en webshops hopeloos achter.

Een op de vijf mensen kampt permanent met een soort beperking. Dat varieert van blindheid (2 procent) en kleurenblindheid (8 procent), zwakbegaafdheid (15 procent), tot amputaties of een motorische beperking. Door de vergrijzing zal deze groep alleen maar groter worden. Voeg daar de groep mensen bij die een tijdelijke handicap ervaart – fysieke beperking door een gebroken arm bijvoorbeeld – en de doelgroep wordt niet te missen groot.

Het ‘design for all’ -principe voor digitale technologie

De European Accessibility Act (EAA) wordt op 28 juni 2025 van kracht in Nederland en moet het leven van minimaal 87 miljoen Europeanen gemakkelijker maken. De EAA dekt straks specifieke producten zoals smartphones, PC’s, e-readers, check-in machines, TV’s, geldautomaten, en specifieke diensten zoals bankdiensten, webshops, websites, ticketdiensten, informatiediensten, e-books en alarmnummers. Kortom: alle digitale technologie moet toegankelijker worden.

Iedereen kan straks een klacht indienen, wat kan leiden tot een boete. Momenteel is er nog geen boetehoogte bekend, maar naar verwachting zal dezelfde manier als die bij de GDPR worden toegepast: een bepaald percentage van de wereldwijde omzet tot een maximum bedrag. Dat kan dus al snel oplopen tot bedragen in de miljoenen. Je zou dan ook verwachten dat bedrijven nu al slagen maken met toegankelijkheid, toch?

Werk aan de winkel

Level Level onderzocht in 2021 vijftien webwinkels uit de Twinkle100 op webtoegankelijkheid. Bij About You, de Bijenkorf, Hema, Ikea, Jumbo, MediaMarkt, Wehkamp en Zalando was het totaal onmogelijk om als blind persoon te bestellen.

In 2022 herhaalde Level Level het webtoegankelijkheid onderzoek bij dezelfde webshops en concludeerde dat er nog steeds werk aan de winkel was. Het enige verschil werd gemaakt door Jumbo, dat het nu mogelijk maakte om wél blind te bestellen. Bij Zalando en About You liep de toegankelijkheid volgens Level Level zelfs terug. Zonde, want niet alleen sluiten deze webshops een grote groep uit, ze missen ook allerlei bijkomende voordelen.

De commerciële voordelen van toegankelijkheid

Het volgen van de Webmaster Guidelines (nu: Google Search Essentials) van Google is altijd al verstandig geweest voor SEO. Het beschrijven van een afbeelding met de alt-image-tag vertelt niet alleen de (half)blinde bezoeker met spraaksoftware waar het over gaat, maar ook de zoekmachines. Die belonen dat met meer organisch verkeer.

De impact op conversie is ook aanzienlijk: klanten van het e-commerceplatform CMS Max zagen bijvoorbeeld 20 tot 30 procent meer conversie door betere toegankelijkheid. Er zit namelijk ook een indirect gevolg aan: toegankelijkheid zorgt voor betere navigatie, design en UX, wat de klantervaring van elke gebruiker verbetert. Hoe eerder je begint, hoe meer je van deze voordelen profiteert terwijl je concurrenten die toegankelijkheid nog als een ‘moetje’ zien voor die ‘ene’ blinde bezoeker.

Wacht niet tot het laatste moment

Met een audit – intern of extern – komen snel een aantal punten naar boven die eenvoudig op te lossen zijn. Begin gerust met dit laaghangend fruit, maar bedenk ook dat aan het einde de hele boom gedaan moet zijn. Knelpunten die meer aandacht nodig hebben kun je op de lager pitje zetten en later adresseren. Een goed begin is bijvoorbeeld kleurenblindheid, waarmee je al 1,4 miljoen Nederlanders tegemoet komt. Maak je website kleurenblindvriendelijk door bepaalde kleurencombinaties te vermijden, links beter zichtbaar te maken, voor voldoende contrast te zorgen en ook symbolen te gebruiken.

Een tweede ingreep waarmee je direct impact maakt, is het taalniveau van je teksten. Een lager taalniveau maakt je website niet alleen toegankelijker voor bezoekers met een lagere opleiding of een mentale beperking, ook hoger opgeleiden vinden eenvoudigere teksten gemakkelijker lezen. Een gratis tool zoals de Accessibility Leesniveau Tool geeft direct het leesniveau aan.

De norm halen

Een goede volgende stap is het voldoen aan de WCAG 2.1 richtlijnen. Deze Web Content Accessibility Guidelines zijn al wettelijk verplicht voor de websites van (semi-)overheidsinstellingen en geven praktische richtlijnen voor begrijpelijkheid, waarneembaarheid, bedienbaarheid en robuustheid.

Meerdere mensen in je organisatie zullen zich met deze richtlijnen bezig moeten gaan houden. Begrijpelijkheid gaat over het leesniveau en is een taak voor de tekstschrijver. Waarneembaarheid en bedienbaarheid omvatten audiobesturing, tekstalternatieven zoals transcripten voor video’s en navigatie. Dit zijn zaken waar de UX/UI-designer zich op richt. Robuustheid gaat over de code, waarvoor de backend-developer verantwoordelijk is.

Door aan WCAG 2.1 te voldoen, maak je je website toegankelijk voor mensen met een beperking. Dat is een goed startpunt, maar specifieke gebruikers kunnen nog steeds toegankelijkheidsproblemen ervaren.

Continu de lat hoger leggen

De WCAG wordt regelmatig vernieuwd: zo staat versie 2.2 al in de steigers. Als norm dekt het een groot aantal gebruikersscenario’s, maar voldoen aan de WCAG en straks de EAA is geen doel op zich. Het zijn vooral middelen om doorlopend je website toegankelijker te maken. Hanteer de volgende best practices om toegankelijkheid als vast principe mee te nemen in je website:

• Voer met regelmaat een audit uit om de toegankelijkheid te meten. Het feit dat een hogere toegankelijkheid zorgt voor een betere UX en klantervaring zou voldoende onderbouwing richting management moeten zijn.
• Pas accessibility by design toe. Oftewel, neem toegankelijkheid standaard mee bij het bedenken van nieuwe pagina’s, digitale diensten of producten. De tekstschrijver, UX/UI-designer en backend-developer moeten hiervoor weten hoe ze WCAG-richtlijnen goed toepassen. Toegankelijkheid toepassen is bovendien goedkoper en sneller als je meteen vanaf het begin doet dan wanneer je het achteraf nog moet toevoegen.
• Zorg voor bewustzijn over toegankelijkheid door het hele bedrijf. Toegankelijkheid zou onderdeel van het DNA moeten zijn en medewerkers dagelijks inspireren.
• Maak het gemakkelijk voor bezoekers om online feedback te geven. Maak het gemakkelijk om aan te geven waar ze precies tegenaan lopen en bedien je klanten op de frictie die ze ervaren in hun customer journey.
• Maak iemand of een team verantwoordelijk voor toegankelijkheid. Zo blijft het op de agenda staan en wordt de interne expertise opgebouwd. Laat toegankelijkheid niet in het midden, want dan loop je het risico dat niemand het oppakt. Toegankelijkheid is bijvoorbeeld goed te verweven in een testplan met de QA-tester als eindverantwoordelijke.

Over de auteur: Chantal Aafjes is UX/UI designer bij SQLI.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social media: LinkedIn, Twitter en Facebook.