Voor iedereen toegankelijke website bouwen? Verplaats je in de doelgroep

De helft van de grote webwinkels is matig toegankelijk voor álle doelgroepen. Voor blinden, ouderen en mensen met een handicap is het vaak lastig om de weg te vinden op een website. Dat betekent onnodig klanten verliezen, want vaak zijn kleine aanpassingen al een stap vooruit. Algemeen advies: denk vanuit de gebruiker.

Het is belangrijk dat een website voor een breed spectrum aan doelgroepen toegankelijk is. Ook als je blind bent, je je handen niet zo makkelijk kunt gebruiken, ADHD hebt, of al wat ouder bent en daarom niet alles even snel en makkelijk snapt. Het helpt enorm dat de wetgeving voor toegankelijkheid strenger wordt, waardoor websites van grote bedrijven vanaf 2025 toegankelijk moeten worden voor iedereen. Dat is een enorme stok achter de deur. Bij bedrijven dringt het besef door dat er wat moet gebeuren, ook omdat het gewoon omzet scheelt.

In de praktijk

Voor Level Level deed ik onderzoek naar de 15 grootste websites van Nederland. Daaruit blijkt dat er bij meer dan de helft van de webwinkels helemaal geen, of heel moeilijk een bestelling kon worden gedaan door een bezoeker die blind is. Bij slechts een paar webshops wordt rekening gehouden wordt met bezoekers met een lichamelijke beperking.

Bedrijven zoals Ikea, Zalando, Jumbo, About You, Hema, de Bijenkorf, Wehkamp en de MediaMarkt hebben dus nog veel werk te verzetten. Bij deze webwinkels is het bijvoorbeeld totaal onmogelijk om te bestellen als je blind bent. Er zijn ook positieve voorbeelden trouwens, Apple en H&M doen het goed, maar voor alle websites geldt: er valt nog veel te verbeteren. Met dit verhaal zijn we trouwens op radio en TV gekomen en Bol.com zet stappen om het hele webteam bewust te maken van webtoegankelijkheid.

Economisch belang

Om de nodige verbeteringen daadwerkelijk te realiseren is het belangrijk om te beseffen dat bedrijven een economisch belang hebben bij een betere toegankelijkheid: 20 procent van de bezoekers heeft te maken met een beperking, dus dat is een heel groot deel. Als je met je dure SEO-campagne heel veel mensen binnenhaalt en vervolgens haakt een vijfde af, dan is dat een enorme kostenpost die je relatief gemakkelijk kunt voorkomen door een website te bouwen die wel voor alle doelgroepen toegankelijk is.

Het is best een grote klus om volledig toegankelijk te worden voor alle bezoekers. Bij Level Level hebben we meerdere sites gebouwd die we volledig toegankelijk opleveren. Het eerste wat je doet als je begint aan zo’n klus is vragen aan de klant wat ze willen bereiken met de website en wat exact de doelgroep is. Het gaat vaak mis als de website wordt gebouwd op basis van de kenmerken van de bouwer: vaak een jong iemand die een muis kan gebruiken en die niet blind is.

Vanuit de gebruiker denken

Kleurgebruik met grijs en lichtgrijs is heel erg mooi, maar voor mensen met slechtere ogen is je de tekst dan niet meer leesbaar. Er zijn ook allerlei geavanceerde interfaces om bestellingen te doen, maar iemand die al wat ouder is, kan dan volkomen de weg kwijtraken tijdens het bestellen. Een bouwer moet vooral vanuit de gebruiker leren denken, en dat betekent: rekening houden met bepaalde regels. Het kleurcontrast moet groot zijn, je moet de site met het toetsenbord kunnen bedienen en alle teksten moeten voorgelezen worden. Het gaat er vooral om dat je kennis hebt van die 20 procent van de mensen die je met een klassiek gebouwde site geen dienst bewijst. Dat is een kwestie van weten: als je kleurenblind bent dan zie je het verschil tussen rood en zwart niet en dus moet je niet de prijzen in rood plaatsen tegen een zwarte achtergrond.

Toen ik kwam werken bij Level Level heb ik het complete ontwerp- en ontwikkelteam opgeleid om hiermee rekening te houden, om toegankelijk te bouwen. Het is niet verschrikkelijk moeilijk, maar je moet je verplaatsen in die doelgroep. Leg je muis eens opzij en ga dan kijken hoe ver je komt! De website moet eerst gebouwd zijn waarbij je rekening houdt met de doelgroep en daarna kun je mensen die blind zijn of die een motorische beperking hebben als test een specifieke opdracht geven, zoals “bestel een bepaald meubelstuk bij Ikea, plaats het in je winkelwagen en ga naar het gedeelte om te betalen”.

Je kunt dat doen voor verschillende doelgroepen. Stel dat je een angststoornis hebt dan haak je snel af als je niet precies weet waarom je een bepaald formulier moet inleveren. Dat voorkom je door stap voor stap uit te leggen waarvoor een formulier is bedoeld, zodat mensen weten wat er gaat gebeuren. Patiënten- en belangenorganisatie De Oogvereniging heeft een panel van blinde mensen om dat soort teksten te doen en daarmee kan je qua bereikbaarheid veel bereiken. In mijn netwerk heb ik een aantal blinde developers en dat werkt ook goed. Maar het begint allemaal bij je inleven als bouwer, dat is de basis van alles!

Over de auteur: Rian Rietveld is Digital accessibility specialist bij Level Level.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social: LinkedIn, Twitter en Facebook.