Tien tips voor een succesvol site-ontwerp

Wat kan je als opdrachtgever het beste doen om optimaal samen te werken met een ontwerper? En hoe krijg je als ontwerper de juiste input van je opdrachtgever? De volgende tien tips helpen je op weg naar een succesvol eindresultaat.

De ruggenprik doet z’n werk. Johan is verdoofd vanaf z’n middel. Op de monitor naast het bed ziet hij het binnenste van z’n knie. De orthopeed toont hem het scheurtje in z’n meniscus. “Nee, niet daar wegsnijden!” Johan kijkt de orthopeed met rollende ogen aan. “Dat ziet er toch niet uit!” Vervolgt hij. “Ga drie millimeter naar links en begin daar een incisie.”

Belachelijk? Zeker. Tenzij Johan zelf orthopeed is, maar dan nog. Dit is dan ook niet echt gebeurd. Je zult niet veel chirurgen vinden die van hun patiënten te horen krijgen wat ze precies moeten doen. De patiënt vertrouwt op het vakmanschap van de chirurg.

Hoe anders is dat bij ontwerpers. Want als het om design gaat, hebben we allemaal een mening. We zijn allemaal ontwerpers. Dus als Johan een nieuwe website laat ontwerpen voor zijn bedrijf kijken we er niet van op als hij tegen de designer zegt “kan je die lijn net even wat dikker maken?” En: “Oh nee, ik heb helemaal niets met geel. Probeer het eens met groen.” Of natuurlijk de klassieker: “Kan het logo niet wat groter?”

Elke ontwerper kan moeiteloos tal van anekdotes uit z’n mouw schudden over bemoeienis met hun creatieve werk. Deze anekdotes vormen op zich weer inspiratie voor heel wat creativiteit, zoals deze video over hoe een stopbord eruit zou zien als een groot bedrijf het zou ontwerpen:

Allemaal leuk en aardig. Maar hoe pak je als opdrachtgever en ontwerper het ontwerptraject dan zo goed mogelijk aan? De volgende tien tips helpen je hopelijk op de goede weg.

1) Praat over problemen

De eerste ‘fout’ die veel mensen maken wanneer ze een briefing opstellen voor een ontwerper is dat ze vertellen wat ze willen hebben, in plaats van uit te leggen wat eraan schort.

Bij design gaat het niet in de eerste plaats over hoe iets eruit ziet. Het gaat om het bedenken van een oplossing voor een probleem. Per slot van rekening is het meest prachtige ontwerp van een WC-bord waardeloos als de mannen steeds het vrouwentoilet binnenstappen.

Daarom hoort alles wat de gebruiker ervaart bij het ontwerp. Van logo tot laadsnelheid. Van navigatie tot foutmelding. Dat vraagt om een holistische kijk op design.

Een voorbeeld: Stel dat je het ontwerp voor de nieuwe homepage in de basis mooi vindt, maar je mist voldoende merkbeleving. Vraag dan niet of het logo groter kan (jouw oplossing), maar leg uit dat het ontwerp de nodige merkbeleving ontbeert (jouw probleem). De ontwerper kan er dan weliswaar voor kiezen om het logo groter te maken. Maar hij of zij kan bijvoorbeeld ook kiezen voor meer witruimte rondom het logo. Of een aanpassing van het kleurenpalet, of andere fotografie.

2) Stel doelen

Wat moet het nieuwe ontwerp bereiken? Hoe ziet succes eruit? Moet de webpagina meer leads genereren? Of minder telefoontjes naar de helpdesk? Is de wens meer naamsbekendheid? Of een hogere conversie van het winkelmandje? Een professionele ontwerper die weet wat je met een design wilt bereiken, komt ongetwijfeld met het beste ontwerp om dat doel te bereiken.

3) Ga slim om met deadlines

Veel ontwerpers krijgen te weinig tijd voor het maken van een goed ontwerp. Creativiteit laat zich namelijk maar moeilijk afdwingen. Soms schetst een designer al tijdens de briefing een ontwerp dat gelijk doel treft. Maar meestal moet hij of zij een flink aantal versies bedenken voor het ‘raak’ is.

Stel als opdrachtgever daarom geen al te rigide of zelfs onrealistische deadlines. Maar stel ze wel. Want zonder deadline, komt een creatief werk nooit af. Het beste is om met een designer een deadline af te spreken die hij of zij zelf voorstelt.

Als ontwerper kun je beter het initiatief aan jouw kant houden. Stel een deadline die jou genoeg tijd geeft, maar ook voldoende druk op het proces houdt. Want enige (tijds-)druk is goed voor het creatieve proces.

4) Ga niet twisten over smaak

Persoonlijke smaak is vaak een slechte raadgever als het gaat om toegepast design. Laat je feedback op een ontwerp dan ook niet teveel leiden door je persoonlijke voorkeuren.

Misschien heb je persoonlijk een hekel aan de kleur paars, maar weet je ontwerper uit ervaring en onderzoek van de doelgroep dat paars juist voor dit ontwerp de meest geschikte kleur is.

De beste manier om met smaakverschillen om te gaan is door het ontwerp te toetsen aan de doelstellingen. Stel jezelf dus niet de vraag: “Vind ik dit mooi?” Maar wel: “Is dit het beste ontwerp om mijn doelstellingen (punt 2) te behalen?”

5) Vraag waarom

Kinderen kunnen je helemaal gek maken door elk antwoord dat je ze geeft weer te beantwoorden met de vraag ‘waarom?’. Misschien dat we als volwassenen daarom deze vaardigheid zijn kwijtgeraakt. Maar in het ontwerpproces is de vraag ‘waarom’ juist essentieel.

Wanneer je als opdrachtgever de oplossing die de ontwerper heeft bedacht niet mooi vindt, ventileer dan niet direct je mening. Begin daarentegen je reactie op het ontwerp met de vraag waarom hij of zij dit zo heeft bedacht. In de context die je dan krijgt, ga je wellicht anders over het ontwerp denken.

Omgekeerd, als een klant zegt dat hij of zij de oplossing die je hebt bedacht niet mooi vindt, blijf dan net zolang ‘waarom’ vragen tot je de achterliggende redenen weet. Want die zijn er altijd. En alleen door de vraag ‘waarom’ te stellen, help je de opdrachtgever om verder na te denken over het ontwerp.

6) Vraag nooit “wat vind je hiervan?”

Stuur als designer nooit, maar dan ook nooit, een ontwerp als bestand naar de klant met de vraag “wat vind je hiervan?” Dat is vragen om problemen. Zonder de juiste context. Zonder voldoende achtergrondinformatie. Zonder kennis over het denkproces dat eraan ten grondslag ligt, kan een klant jouw ontwerp niet op waarde schatten. En de vraag “wat vind je hiervan?” spreekt de ontvanger aan op zijn of haar persoonlijke smaak (zie punt 4).

Bovendien kan de ontvanger jouw ontwerp vervolgens doorsturen naar anderen met de vraag wat zij ervan vinden. En dan is het hek helemaal van de dam. Zijn of haar partner vind de kleuren misschien niet mooi. De secretaresse heeft een mening over het gekozen font.

Dat zijn allemaal meningen die worden gevormd zonder de juiste context. Zonder de nodige achtergrondinformatie. Maar ze hebben wel effect op je klant. Ze brengen hem of haar aan het twijfelen. En dan moet je het ontwerp verdedigen tegen bezwaren die feitelijk niet relevant zijn. Vanaf dat moment kan een project hard bergafwaarts gaan.

Presenteer daarom je ontwerpen altijd persoonlijk aan de opdrachtgever. Zorg dat beslissers erbij zijn. Het liefst face-to-face, maar als dat niet kan, op z’n minst via een video conference.

Presenteer desnoods het ontwerp op video, zodat het altijd is vergezeld van alle benodigde context. Ook als de ontvanger het ontwerp vervolgens doorstuurt naar derden.

Nog beter is het om je klant van het begin tot het eind nauw bij het ontwerpproces te betrekken. Ontwerp samen met de klant. Betrek hem of haar bij alle afwegingen en keuzes. Tegen de tijd dat het ontwerp moet worden gepresenteerd aan de overige stakeholders, is jouw klant mede-eigenaar van het ontwerp en is acceptatie meestal een formaliteit.

7) Test, test, test

“Zoveel mensen, zoveel meningen.” En “over smaak valt niet te twisten”. Het zijn clichés, maar daarom niet minder waar.

Om te voorkomen dat persoonlijke smaak (zie punt 4) in de weg gaat zitten van de doelstellingen is het aan te raden om een ontwerp in de verschillende fases van het onstaan regelmatig te testen bij de uiteindelijke doelgroep.

Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Er zijn diverse online tools voor, zoals Verify van Zurb. Maar je kunt ook vrij eenvoudig je eigen user tests doen.

8) Praat met de beslisser(s)

Zorg dat bij alle besprekingen die voor het ontwerp van belang zijn de beslisser(s) aan tafel zit(ten).

Niets is meer frustrerend dan een ontwerp uitgebreid te presenteren aan mensen die uiteindelijk niet kunnen beslissen, maar misschien wel een verborgen agenda hebben.

Het risico dat zij het ontwerp intern heel anders presenteren dan jij had bedoeld en dat de uiteindelijke beslisser(s) het ontwerp vervolgens afschiet(-en) om redenen die jij niet kan bevroeden, is dan heel groot.

9) Begin met het juiste materiaal

Misschien een open deur voor jou. Maar we zien nog vaak dat ontwerpers pas halverwege een traject ineens worden geconfronteerd met huisstijlvoorschriften. Uiteraard had de designer daar bij de start al om moeten vragen.

Maar mocht hij of zij dat vergeten, zorg er dan zelf voor dat hij of zij aan het begin van het traject al beschikt over de juiste huisstijlreglementen en bijbehorende grafische bestanden.

10) Ontwerp content first en in de browser

Ontwerp als het enigszins kan altijd met echte content. Zorg daarom dat voor elk paginatype de echte teksten en afbeeldingen beschikbaar zijn voor de ontwerper.

En een moderne, responsive website kan je het beste zo snel mogelijk in de browser ontwerpen. Het is namelijk geen doen om voor de ontelbare verschillende schermafmetingen in Photoshop te ontwerpen. Lees ook onze eerdere blogpost “Dood aan Photoshop en Lorem ipsum“.

Ook maken moderne webdesigners veel gebruik van (micro)animaties en transities. Die kan je alleen maar in de browser goed laten zien.

Aan de slag

Hopelijk helpen de bovenstaande tien tips bij je volgende ontwerptraject. Heb je zelf ervaringen met het ontwerpproces die je wilt delen, zet ze in de reacties hieronder.

Afbeelding: Gladskikh Tatiana / Shutterstock.com