Weespagina’s: de negatieve impact van vergeten pagina’s op je website

Pagina’s die ooit zijn gemaakt, maar die vergeten zijn of waarnaar niet gelinkt wordt, zijn slechter voor je website dan je misschien denkt.

Grote websites met een lange bestaansgeschiedenis dragen veel verborgen fouten met zich mee. Dit voorkomt vooruitgang en remt prestaties onnodig. Weespagina’s (orphan pages) behoren tot een van de veelvoorkomende fouten. Met name bij webshops en websitemigraties of bij een herontwerp van de website is dit een belangrijk aandachtspunt.

Zodra je weespagina’s ontdekt, is het belangrijk om zo snel mogelijk tot een oplossing te komen. Op deze manier voorkom je ongewenste effecten. Ik ga je hier meer vertellen over weespagina’s en de gevolgen ervan op je prestaties. Je leert over de tools voor het identificeren ervan en een simpel actieplan om dergelijke pagina’s adequaat aan te pakken.

Wat zijn weespagina’s precies?

Weespagina’s zijn pagina’s op je website die nergens staan vermeld met een interne link. Het zijn pagina’s die los staan van de sitestructuur. Zonder interne links kunnen zulke pagina’s niet vanuit je website bezocht worden. Dit maakt het voor bezoekers en zoekmachines lastig om deze pagina’s te vinden, maar het is niet onmogelijk. Bijvoorbeeld via een redirect, backlink, sitemap en in sommige gevallen ook via een zoekwoord in zoekmachines blijft dat wel mogelijk.

Het verschil met doodlopende pagina’s

Zowel weespagina’s als doodlopende pagina’s (dead-end pages) vormen navigatieproblemen op je website. Het verschil is dat er naar weespagina’s geen interne links te vinden zijn: de pagina staat los van de sitestructuur. Daarentegen heeft een doodlopende pagina wel interne links, maar bevat zo’n pagina geen uitgaande links naar andere pagina’s: het is een doodlopende weg voor bezoekers en zoekmachines. Zulke pagina’s verminderen de gebruikerservaring en de crawl-efficiëntie van zoekmachines.

Waardoor ontstaan weespagina’s?

Er zijn verschillende scenario’s waardoor weespagina’s ontstaan. De oorzaken liggen vooral in het onzorgvuldig onderhouden van de website en het aanbrengen van veranderingen in de website, zoals een redesign dat de interne linkstructuur beïnvloedt. Ik zal een aantal oorzaken verder toelichten.

• Testpagina’s – Een website is continu in ontwikkeling. Je ontwikkelt nieuwe landingspagina’s met een nieuwe lay-out of je zet nieuwe pagina’s op ten behoeve A/B-testen. Zodra je de aanpassingen definitief hebt doorgevoerd, vergeet je testpagina’s te verwijderen. Over de jaren heen kan het aantal weespagina’s hierdoor snel oplopen.
• Websitemigraties – Je verhuist je website naar een nieuwe domeinnaam, wijzigt van CMS en server of verhuist een complete reeks categorieën naar een nieuwe plek. Als dit onzorgvuldig gebeurt, heb je snel te maken met weespagina’s. Pagina’s raken verloren tijdens het migratieproces of de URL-structuur van pagina’s wijzigt. Hierdoor ontbreken interne links of heb je te maken met zogenaamde ‘gebroken links’.
• Herontwerp en navigatiestructuur – Bij een herontwerp wordt je site opnieuw ontworpen of bijgewerkt. Hierdoor kan het voorkomen dat specifieke pagina’s uit bepaalde delen van de navigatie verdwijnen, zonder dat deze pagina’s daadwerkelijk verwijderd worden. Met de navigatie bedoel ik het hoofdmenu, breadcrumbs, footer-links en andere linkclusters.
• Pagina’s verwijderen en redirects – Je lanceert nieuwe pagina’s en verwijdert andere pagina’s. Sommige pagina’s voorzie je van redirects en andere pagina’s worden verwijderd. Er ontstaan gebroken links en links met redirects. Je wilt ervoor waken dat verwijderde pagina’s met redirects ook direct worden aangepast in de interne links. Als je dit niet doet kun je op termijn tegen verschillende problemen oplopen met een legio aan redirects in de interne links en redirects op redirects (zogenaamde redirect chains).
• Tijdelijke landingspagina’s – Je creëert tijdelijke landingspagina’s voor een advertentiecampagne of Black-Friday-actie. Zodra de actie verlopen is, worden de interne links naar deze pagina’s meestal verwijderd, maar blijven de pagina’s zelf wel bestaan. In het geval van seizoensgebonden actiepagina’s, zoals Black Friday, wil je de pagina niet verwijderen. Je wilt dit soort pagina’s juist hergebruiken voor volgend jaar, zodat je de autoriteit kunt consolideren en volgend seizoen nog beter kunt presteren in de organische zoekresultaten van Google. Zorg dat de Black-Friday-pagina op tijd wordt bijgewerkt, zodat het geen doodlopende pagina wordt voor bezoekers.
• Producten tijdelijk uit voorraad – Als je een e-commercewebsite runt, krijg je vaak te maken met producten die tijdelijk uit voorraad zijn. Als je hiernaartoe alle interne links verwijdert, moet je wanneer die producten opnieuw voorradig zijn de interne links weer activeren. Als je dit vergeet ontstaan weespagina’s.

Tijdelijk uit voorraad in het kort

Productpagina’s die tijdelijk uit voorraad zijn kun je het beste nooit verwijderen of tijdelijk redirecten, ook al is de levertijd onbekend. Je wilt autoriteit behouden en tegelijk je klanten helpen met eventuele alternatieven. Er zijn meerdere scenario’s die bepalen wat je het beste kunt doen. Vliegensvlug een kort stappenplan:

• Houd de pagina live en indexeerbaar.
• Pauzeer advertenties op alle kanalen.
• Bestelknop wijzigen naar ‘aanmelden’ met een voorraad-alert.
  ⇒ Een pre-order-functie kan werken bij sommige producten die binnen minder dan een maand voorradig zijn (wees hiermee voorzichtig).
• Bied relevante alternatieven in dezelfde productklasse.
• Prioriteer voorradige producten in listings.
• Verwijder selectief interne links op promotionele pagina’s
• Behoud verdere interne links en vermelding in de sitemap.
• Verwijder het offer-product-schema-markup.
• Monitor bezoekersgedrag op dergelijke pagina’s in Google Analytics.

Waarom zijn weespagina’s slecht?

Weespagina’s wil je zo snel mogelijk oplossen en en – beter nog – te voorkomen. Vooral op grote schaal heeft het negatieve impact op de gebruikerservaring en SEO-prestaties in de organische zoekresultaten van Google. Uiteindelijk betekent dit verlies of gemis aan omzet. Daarom is het verstandig regelmatig technische analyses uit te voeren met zorgvuldig websitebeheer van content- en linkstructuur.

De grote misvatting over weespagina’s is dat die alleen een negatief effect hebben op de weespagina zelf. In werkelijkheid hebben weespagina’s op grote schaal ook een negatieve impact op de websiteprestaties in zijn geheel. Wat zijn de problemen van weespagina’s precies? Drie scenario’s toegelicht:

Impact op de gebruikerservaring door navigatieproblemen

Het is niet onmogelijk dat een bezoeker toch op een weespagina belandt. Dit kan door een directe link, een linkverwijzing uit een socialemediapost of als de pagina toch ergens gevonden wordt in de organische zoekresultaten. Weespagina’s heten zo omdat ze verlaten en vergeten zijn. Dit soort pagina’s bevat regelmatig gedateerde informatie met gebrek aan functionaliteit en werkende navigatie. Dat levert frustraties op bij bezoekers en heeft een negatief effect op de geloofwaardigheid van de website. Een slechte gebruikerservaring met een hoger bounce-percentage en uiteindelijk ook een negatieve impact op algehele SEO-prestaties.

Impact op je SEO-prestaties in de organische zoekresultaten

Crawlen en indexeren zijn belangrijke processen naar goede rankings toe. Google gebruikt algoritmes om nieuwe pagina’s te ontdekken en toe te voegen aan de organische zoekresultaten: crawlen. Google gebruikt links op pagina’s om nieuwe pagina’s te ontdekken. Vervolgens worden nieuwe pagina’s toegevoegd aan de index van Google. Crawlen is dus de eerste stap naar vindbaarheid. Zonder interne links naar een pagina op je website, zal Google moeite hebben om deze pagina’s te vinden. Dit veroorzaakt kettingreacties aan problemen:

• Moeilijk te indexeren in zoekmachines – Crawlen, indexeren en ranken. Weespagina’s ontvangen geen interne links. Google kan ze dus ook moeilijk ontdekken en indexeren. De enige manier waarop dat kan is via een link in een sitemap of backlink. Uiteindelijk is de pagina moeilijk te indexeren in de organische zoekresultaten en krijg je nauwelijks bezoekers.
• Verspilling van crawl-budget – Eenvoudig uitgelegd: er is voor elke website een beperkt crawl-budget. Met interne links kan Google zijn weg vinden door de website. Je wilt dat dit efficiënt verloopt. Zodra Google weespagina’s zonder waarde crawlt, bijvoorbeeld via een sitemap, verspil je het crawl-budget. Hierdoor krijgen de belangrijke pagina’s niet de aandacht die ze verdienen, waardoor je website ondermaats presteert in de organische zoekresultaten.
• Verspilling van link-kracht – Backlinks zijn links van andere websites naar specifieke pagina’s op je website. Op deze manier kun je autoriteit opbouwen in Google. Belangrijk is dat de verkregen autoriteit optimaal door de hele website kan vloeien middels interne links. Weespagina’s benadelen je algehele autoriteit. Enerzijds omdat verkregen autoriteit niet naar de betreffende orphan pagina’s kan vloeien en anderzijds omdat verkregen backlinks naar de weespagina niet optimaal kunnen worden meegeven naar andere pagina’s op je website.
• Problemen met gedupliceerde content – Weespagina’s zijn vaak vergeten pagina’s. Zonder dat je het beseft maak je nieuwe pagina’s aan die dezelfde inhoud hebben als een weespagina. Dit benadeelt je prestaties in Google. Je hebt dan immers meerdere pagina’s die allemaal op elkaar lijken. Daarom is gedupliceerde content iets dat je wilt voorkomen.

Impact op relevantie en context

Google wil zijn gebruikers waardevolle informatie bieden uit relevante en betrouwbare bronnen. Weespagina’s kunnen de algehele website-integriteit benadelen. Interne links zijn een vorm van content en bieden context voor Google om specifieke pagina’s en websites in zijn geheel te beoordelen op waarde en relevantie. Zodra een pagina geen interne links ontvangt, wordt de pagina als niet waardevol beschouwd. Dit benadeelt je positie in Google.

Zoekmachines zoals Google vinden weespagina’s niet waardevol voor gebruikers. Dergelijke pagina’s zijn moeilijk vindbaar en geven geen goede kwaliteitssignalen mee. Om je gebruikerservaring en SEO-prestaties te verbeteren is het daarom belangrijk om weespagina’s te voorkomen.

Identificeer je weespagina’s

Er zijn een groot aantal tools die je kunnen helpen met het opsporen en identificeren van weespagina’s: Sitebulb, Botify, Oncrawl, Semrush, Ahrefs en Screaming Frog’s Log File Analyser.

Bij voorkeur kruis ik meerdere databronnen om tot een compleet overzicht te komen van orphan pages. Een server-log-file-analyse behoort tot de analysemethodes. Hiermee exporeert je een serverbestand van circa 45 dagen aan data via de admin op je hosting.

Dit bestand laat pagina’s zien die door bots van zoekmachines zijn bezocht. Met het bestand kun je bijvoorbeeld via Screaming Frog’s Log File Analyser een overzicht maken van potentiële weespagina’s. Dit vergt de nodige expertise voor de juiste interpretatie. Om het een stuk eenvoudiger te maken kun je ook de normale versie van Screaming Frog gebruiken (minder uitgebreid, maar alsnog nuttig). Als alternatief heb je ook bekende tools van Botify, Oncrawl, Semrush en Ahrefs die je goed kunnen helpen.

Die laatste twee tools kun je gebruiken voor het identificeren van potentiële weespagina’s. Hierbij hebben de tools toegang nodig tot je XML-sitemap en Google-Analytics-account. Ahrefs en Semrush gebruiken hun eigen bronnen, inclusief backlinks, en vergelijken de lijst met URL’s in de sitemap tegenover de resultaten uit de Google-Analytics-database. Hierbij kruisen de tools databronnen om potentiële weespagina’s te identificeren. Optioneel kun je ook een export gebruiken met alle url’s uit je CMS.

Weespagina’s oplossen

Zodra je weespagina’s hebt geïdentificeerd kun je de pagina’s gaan labelen. Op deze manier kun je bepalen wat er exact mee moet gebeuren. Bijvoorbeeld: weespagina’s labelen als pagina met backlinks of met gedupliceerde content, weespagina’s voor advertentiecampagnes of seizoensacties, en testpagina’s. En ongetwijfeld zul je ook weespagina’s hebben die toch superbelangrijk voor je zijn en die je wilt behouden. Dit kun je snel oplossen:

• Uit analyse zul je gebroken links kunnen aantreffen. Dit zijn links naar pagina’s waarvan de URL-structuur gewijzigd is. Op deze manier kunnen ook weespagina’s ontstaan. Dit is te herstellen met interne links naar de juiste URL.
• Weespagina’s zonder nuttige inhoud met backlinks kun je voorzien van 301-redirects naar andere relevante pagina’s.
• Weespagina’s (zoals testpagina’s) zonder backlinks of ander nuttig doel kun je verwijderen.
• Weespagina’s met gedupliceerde content kun je verwijderen en voorzien van een 301-redirect naar een andere pagina.
• Weespagina’s waarvan je denkt dat de inhoud beter samengevoegd kan worden op één pagina kun je verplaatsen naar een pagina (en de oude pagina redirecten).
• Weespagina’s zoals promotionele landingspagina’s voorzien van ‘noindex’-tags.
• Weespagina’s voor seizoensacties, zoals Black Friday, behouden en bijwerken voordat het nieuwe seizoen begint.
• Weespagina’s zoals productpagina’s, indien het product (weer) op voorraad is, voorzien van interne links.

Tip: 410- of 404-statuscode ⇒ Weespagina’s in de organische zoekresultaten zijn niet ondenkbaar. In het geval je deze pagina’s snel wilt verwijderen uit de index, doe je dit bij voorkeur met een 410-statuscode. Bij een 404 geef je het signaal dat de pagina niet gevonden is, terwijl je met een 410 expliciet aangeeft dat de pagina verwijderd is. Dit versnelt het proces van de-indexatie.

Voorkom weespagina’s

Los weespagina’s niet alleen op als ze er zijn, maar let er vooral ook op dat er geen onnodige weespagina’s bij komen. Link alle pagina’s die nuttig zijn voor bezoekers en mogelijk bezoekers kunnen opleveren. Herstel de navigatie- en linkstructuur op je website en plan migraties en herontwerpen zorgvuldig. Besteed aandacht aan de volgende punten om weespagina’s zoveel mogelijk te voorkomen:

• Interne link analyses – Voer regelmatig interne-linkanalyses uit en monitor actief interne links met 3xx- en 4xx-status. De eerder genoemde tools kunnen je hierbij helpen.
• Migraties en redesign – Plan migraties en een nieuw ontwerp van je website zorgvuldig met oog op de navigatie- en linkstructuur.
• Sitemap – Actualiseer je XML-sitemap met enkel indexeerbare URL’s. Vermeld geen verwijderde pagina’s en pagina’s met redirects, ‘noindex’-tags of pagina’s die geblokkeerd zijn via het robotsbestand. Pas op met canonieke links, gebruik alleen de canoniekepaginavariant in de sitemap.
• Breadcrumbs – Maak gebruik van breadcrumbs op elke pagina. Dit bevordert de organische vindbaarheid in Google, en ook voor bezoekers is het nuttig voor het navigeren. Op deze manier wordt duidelijk wat de navigatiestructuur is.
• Verwijderde pagina’s – Corrigeer interne links naar verwijderde pagina’s met nieuwe links.
• Redirects – Vermijd verwijderde pagina’s met redirects in de interne linkstructuur zoveel mogelijk. Voor je het weet creëer je redirects op redirects. Dit maakt de website alleen maar trager. Zorg dat interne links direct verwijzen naar de juiste pagina.
• Gedupliceerde content – Verwijder weespagina’s met gedupliceerde content en redirect ze (indien de pagina backlinks of relevante bezoekers bevat). Volg verder de stappen uit het punt hierboven.

Weespagina’s zijn vergeten pagina’s met gemiste kansen. De nadruk bij het omgaan met weespagina’s ligt op interne links en, bovenal, controle houden over de algehele interne linkstructuur. Zorg dat je grip blijft houden op de ontwikkelingen op en rondom je website, met weespagina’s en de interne linkstructuur in het bijzonder. Dit zorgt ervoor dat je optimaal gebruik kunt maken van de groeimogelijkheden in de organische zoekresultaten en bezoekers geen waardevolle content mislopen.

Over de auteur: Kevin van Beek is Freelance SEO-specialist via www.kevinvanbeek.nl.