‘Socialmediaplatformen moeten rotte appels aanpakken’

Socialmediaplatformen moeten meer doen om daders van wraakporno en andere schadelijke content op te sporen. Dit zegt Menno Weij van SOLV Advocaten tijdens The Social Conference 2017.

Een bekend voorbeeld is de rechtszaak die Chantal uit Werkendam aanspande tegen Facebook omdat op dat platform met een nepaccount een seksfilmpje van haar werd geplaatst. Hetzelfde overkwam Patricia Paay recent. “Het zijn situaties waarin het glashelder is dat die content niet op internet mag komen,” stelt Weij. “Ik vind dat de personen die daar last van hebben wel wat meer geholpen kunnen worden door de social media platformen met het vinden van de dader. Chantal is bijvoorbeeld al twee jaar aan het zoeken naar de persoon die het filmpje waarin ze met haar vriendje knuffelt op internet heeft gezet.”

Weij vindt dat de platformen te snel zeggen dat ze zonder gerechtelijk bevel geen informatie hoeven te geven over hun leden. “In mijn optiek worden er twee dingen door elkaar gehusseld. Er is een regel die zegt dat je als platformprovider aan een rechter mag overlaten of je iets op zwart moet zetten of niet. Dat is waar zij op terugvallen bij de vraag om accountgegevens van een dader. Mijn stelling: er is een heel mooie regel van de Hoge Raad die zegt: je moet die informatie afgeven als er geen andere weg is voor Patricia Paay of Chantal om die gegevens te krijgen. Als je dat niet doet ben je aansprakelijk en daar is volgens mij nog iets te weinig aandacht voor. Ik snap best dat je als platform voor de privacy van je leden staat maar ik denk dat je punten scoort als je de rotte appels eruit weet te filteren. Dan zou ik nog meer bewondering voor dat soort platforms hebben. Dat is mijn stelling/zorg.”

In het verlengde hiervan heeft Weij kritiek op het ‘recht om vergeten te worden’ dat tegenwoordig geldt in de EU. Dit betekent dat Google zoekresultaten moet weglaten indien deze schadelijk zijn voor de persoon in kwestie. “Ook dit draait vaak om content die niet zo prettig voor je is. Wat ik mijn moeder niet kan uitleggen is dat content rechtmatig op het internet kan staan, ook al is het niet zo leuk voor de persoon over wie het gaat. Na een paar jaar, als de nieuwswaarde of relevantie wegvalt, mag Google het bericht niet meer indexeren uit oogpunt van de privacy van degene om wie het gaat, maar het platform waarop het bericht is gepubliceerd hoeft het niet te verwijderen. Een recent voorbeeld is een advocaat in Engeland die was gepakt met wapens. Ik snap best dat dat na vijf jaar niet zo goed is voor je praktijk. Maar ik begrijp niet dat die informatie als zodanig nog wel te vinden is op het internet en omdat Google dat sneller vindbaar maakt wordt Google gestraft – niet meer doen, privacy – terwijl het bronbericht op de site van een of andere Engelse krant nog wel rechtmatig online staat. Dat vind ik een beetje de wereld op zijn kop.”

Het Europese Hof van Justitie heeft de stelregel geformuleerd die ten grondslag ligt aan het recht om vergeten te worden, aldus Weij. “Je ziet dat Nederlandse rechters met het hanteren van die regel moeite hebben en ook in hun vonnis erkennen dat dit praktisch gezien natuurlijk niet werkbaar is. Een andere oplossing is de wetgever. Dus of de Europese rechter moet de koers verleggen of de wetgever grijpt in.”

Google reageert over het algemeen positief op verzoeken om een link te verwijderen, is de ervaring van Weij. Wie ook van het bronbestand af wil, vangt echter meestal bot. “Dan is de vraag of het een onrechtmatige publicatie is. Als dat niet het geval is, dan heb je het gewoon te tolereren. Dat is vrijheid van meningsuiting en journalistiek.”