Covid-effect: Hamstergedrag kalmeert, maar supermarkten blijven overeind

Het aanvankelijke hamstergedrag lijkt gekalmeerd in Nederland, zo constateert Nielsen Connect Benelux, dat wekelijks de omzet van supermarkten bijhoudt. Mensen passen zich meer aan het nieuwe ritme aan. Toch vormen de supermarkten ongeveer de enige branche die mogelijk ongeschonden uit de crisis komt.

De noodzakelijke verlenging van de coronamaatregelen tot eind april trekt een zware wissel op samenleving, constateert MKB Nederland. Zo zullen veel branche-organisaties de persconferentie van het kabinet gisteren met gemengde gevoelens hebben aangehoord. Tienduizenden bedrijven staat nu al het water al aan de lippen. De vaste lasten van ondernemers lopen door, terwijl hun inkomsten (gedeeltelijk) zijn weggevallen.

Supermarkten worstelen op hun manier met corona: winkelkarretjes die moeten schoongemaakt, kassamedewerkers achter plexiglas, maar dat zijn luxeproblemen vergeleken met andere sectoren. Het hamsteren mag dan tot rust zijn gekomen en de online kanalen niet langer overbelast, de omzet van de Nederlandse supermarkten bedroeg in week 13 van dit jaar 838 miljoen euro, wederom een stijging van 8,6 procent ten opzichte van dezelfde week vorig jaar.

Ook met Pasen komen de supermarkten goed weg. Nielsen signaleert verschillende trends. Bijna de helft van de Nederlanders geeft aan dat ze hetzelfde (31 procent), meer (11 procent) of veel meer (6 procent) in de supermarkten zullen uitgeven om Pasen dit jaar te vieren, terwijl ongeveer 4 op de 10 minder (24 procent) of veel minder (17 procent) zullen uitgeven.

Albert Heijn is een speciale campagne voor Pasen gestart. Het bedrijf gaat spelletjes, puzzels en knutselopdrachten verkopen om ‘er thuis toch mooie dagen van te maken’.

Naast supermarkten profiteren ook bouwmarkten van de situatie. Zij hebben volgens het CBS in de derde week van maart ruim 50 procent meer omgezet dan een jaar eerder. De omzet lag bijna 6 procent hoger dan in de week van Hemelvaartsdag vorig jaar, normaal gesproken de week met de meeste bouwmarktomzet.

Andere retailers daarentegen hebben het moeilijk. De coronacrisis duwt met name HEMA naar de rand van de afgrond. De retailketen meldde onlangs nog trots dat het openbleef omdat ‘we het belangrijk vinden dat ook in deze tijd HEMA een vertrouwde plek in de buurt is, waar iedereen zijn eerste levensbehoeften kan krijgen’. Maar die levensbehoeften worden kennelijk van andere kanalen betrokken. want de omzet is gehalveerd. Het onlinekanaal van HEMA is weliswaar flink gegroeid, maar is niet onderscheidend genoeg om het bedrijf op de been te houden.

De horeca heeft de bakens wel tijdig verzet, maar met alleen online bestellen en bezorgen gaan restaurants niet redden: Horeca Nederland schatte de schade twee weken geleden al op 5,1 miljard euro. De branche heeft vastgoedeigenaren opgeroepen op om de huren tijdelijk stop te zetten of (deels) kwijt te schelden.

De contactberoepen hebben het helemaal moeilijk. Schoonheidssalons en kappers kunnen hun vak niet uitoefenen, en zij kunnen al helemaal niet uitwijken naar online, een enkele YouTube kapper daargelaten.

Sommige branches waarschuwen iets te snel voor het einde ter tijden, kennelijk in de hoop dat de overheid ook hen de helpende hand toesteekt. De NVPI denkt dat de markt voor cd’s en vinyl ‘een enorme klap krijgt en vrijwel tot stilstand komt’, terwijl deze geluidsdragers toch al niet een substantiële omzet vertegenwoordigden.

Nee, dan de Nederlandse evenementenbranche, die 3,5 miljard euro omzet ziet verdampen, met een mogelijk verlies van 48.000 banen. Een deel kan terugvallen op virtuele evenementen, maar is daar onvoldoende op voorbereid.

Er is veel creativiteit nodig om de tering naar de nering te zetten. Fietsenfabrikant Gazelle heeft de productie stopgezet, maar belooft met één muisklik alsnog een Gazelle voor de deur. Samen met 800 lokale fietsenwinkels door het hele land worden online bestelde Gazelle-fietsen de komende weken gratis bij de consument voor de deur afgeleverd. Via telefoon of een speciale chatfunctie op de website kunnen consumenten fietsadvies vragen aan de Gazelle-adviseurs. Het initiatief helpt, zo zegt Gazelle, de vakhandel in deze moeilijke tijden,