Rekenkamer: overheid moet data delen

De Rijksoverheid deelt gegevens vaker als ‘open data’. Open data maken de overheid transparanter en toegankelijker voor burgers en professionals en zij dienen ook een economisch belang: rondom open data ontstaan meer banen en de omzet van de bedrijven die de data gebruiken neemt toe. Dat zegt de Rekenkamer.

Het kabinet kan echter nog veel meer gegevens als ‘open data’ aanbieden dan op dit moment het geval is. Internationale voorbeelden zijn de zorg (data over verleende zorg), voedselveiligheid (uitkomsten van inspectiebezoeken bij horecagelegenheden), maar ook de handelsregisterdata.

Open data zijn gegevens die voor iedereen digitaal toegankelijk zijn gemaakt en zonder financiële of juridische beperkingen hergebruikt mogen worden. Wanneer overheidsdata als open data beschikbaar zijn, geeft dat burgers inzicht in wat de overheid weet en kan er ook zicht komen op wat de overheid doet.

Nu zijn misdaadcijfers op postcodeniveau in Nederland bijvoorbeeld nog niet te koppelen aan de inzet van korpsen. Zulke informatie geeft de overheid zelf inzicht in zijn presteren en kan mensen helpen met het uitoefenen van invloed op de dienstverlening van de overheid. Ook bedrijven kunnen open data benutten bij hun activiteiten. Een voorbeeld is het ontwikkelen van navigatiesoftware waarin rekening gehouden wordt met de open beschikbare data over wegwerkzaamheden.

In het nieuwe Trendrapport open data beschrijft de Algemene Rekenkamer een aantal internationale voorbeelden van overheidsinformatie die als open dataset beschikbaar is. Op Checkbooknyc.com is gedetailleerde informatie beschikbaar over de uitgaven van de stad New York. Uit de data is vrijwel real-time af te leiden waar de stad geld aan uitgeeft. Tot op het niveau van onderaannemers is te zien wie geld ontvangt van de stad en waarom.

Het ministerie van Binnenlandse Zaken coördineert momenteel een rijksbrede inventarisatie van datasets. Daaruit moet duidelijk worden over welke datasets de overheid beschikt en welke als open data toegankelijk gemaakt kunnen worden.

Voor een verdere ontwikkeling van open data in Nederland noemt de Algemene Rekenkamer een aantal aandachtspunten, zoals het ontwikkelen van een concreet actieplan met ambities en mijlpalen door BZK. Daarnaast is volgens de Algemene Rekenkamer een verplichting tot het actief open maken van datasets wenselijk en nodig. In Vlaanderen bestaat al enige jaren zo’n verplichting, net als in de Verenigde Staten (sinds mei 2013) en het Verenigd Koninkrijk (sinds mei 2010).