Goede technologie, hoe bepaal je dat eigenlijk?

Om écht goed te doen met nieuwe technologie zullen we vroeg in het ontwikkelproces andere vragen moeten stellen. En meer afstand nemen tot wereldbeeld, context en doel.

We kunnen steeds meer met technologie, maar willen we dat ook? En op welke manier? Wat verwachten we van onze technologie? En van onszelf? Maakt technologie de wereld beter? En wat is dan, beter? Dit soort vragen stelde ik tot voor kort vooral aan programmeurs, ontwerpers en ingenieurs. Ze vonden het maar lastige vragen. Tegenwoordig stel ik ze ook aan verpleegkundigen, juristen, raadsleden, psychologen, sportinstructeurs en ga zo maar door. Digitale technologie speelt een steeds grotere rol in ons leven. In elk vakgebied. Daarom moet iedereen leren nadenken over de impact ervan. Zeker nu technologie intiemer en intenser wordt, en steeds vaker wordt gezien als dé oplossing.

Context
Mijn studenten bedenken in toenemende mate in multidisciplinaire teams samen met het werkveld technologische oplossingen voor échte problemen. Ze maken designs, schetsen storyboards, bouwen prototypes en worden steeds enthousiaster. In de meeste gevallen denken ze echter onvoldoende na over de daadwerkelijke impact van hun technologie. Is het inderdaad een oplossing of is het probleem onbewust anders gedefinieerd, zodat de technologie past? Maakt de technologie ons menselijker of juist niet? Is nagedacht over privacy, misbruik door ‘bad actors’ en tekortkomingen van data? De lijst is lang. Maar door die vragen in een vroeg stadium te beantwoorden, wordt de kans groter dat de technologie daadwerkelijk bijdraagt aan een betere wereld. Niet alleen door de technologie zelf beter te maken, maar ook door de context, het gebruik of de gebruiksregels te veranderen. Slimme technologie werkt bijvoorbeeld vaak beter als ook de gebruikers er slimmer van worden.

Doordacht
Let wel, hoe verder in het proces hoe moeilijker het wordt om (het gebruik van) de technologie aan te passen. Zowel praktisch als mentaal. Plus: het is misschien nog het belangrijkst om er enthousiast over te zijn. Om lastige vragen leuk te vinden. Om er écht van overtuigd te zijn dat de technologische oplossing daar beter van wordt.

Het is mede de reden dat we als Fontys een open tool hebben ontwikkeld die helpt om de goede vragen te stellen middels slimme scans. Waarbij wel al gauw merkten dat de antwoorden op die vragen nooit goed of slecht zijn. Het is immers niet eenduidig te bepalen wat goed is of slecht aan een technologie. Dat ligt aan je wereldbeeld, de context en je doel. Maar technologie kan wel slecht doordacht zijn. En dat kunnen we ons door de alom aanwezigheid niet meer veroorloven.

Dit artikel verscheen eerder in het maartnummer van Emerce Magazine #182.