Column: ‘omdenken’ verandert de wereld

Anno 2015 heeft ‘s werelds grootste vervoersbedrijf, Uber, geen enkele taxi in z’n bezit. En produceert Facebook, het grootste mediabedrijf ter wereld, geen eigen content. Ook Alibaba, mondiaal de waardevolste online retailer, beheert zelf geen voorraden. En de grootste verhuursite van onze planeet, Airbnb, bezit geen enkel vastgoed. Hoe rijker we worden, hoe minder bezit we hebben, zo blijkt.

Het klinkt als een contradictie, maar als je er over nadenkt is het des te logischer. Onze mindset, cultuur en houding ten opzichte van het fenomeen ‘bezit’ is in de afgelopen jaren gigantisch veranderd. Zo hoeven jongeren – mede doordat ze al veel bezitten – niet meer per se de nieuwste gadgets te hebben. En is toegang voor hen inmiddels belangrijker geworden dan bezit.

Jeremy Rifkin, auteur van het boek The Age of Access, voorspelde in 2000 al dat de hang naar materialisme zou afnemen. Een sterk staaltje Nostradamus. De ommekeer is tevens dé opmaat naar een nieuwe manier van zakendoen. Zo kunnen we tegenwoordig via Rent the Runway jurken van topdesigners huren die voorheen duizenden euro’s zouden kosten en kunnen we auto’s rijden die enkele jaren geleden nog onbetaalbaar waren.

Bij ondernemingen blijkt de waardering voor eigendom overigens nog sneller te zijn afgenomen dan bij consumenten. Zo wordt in de Verenigde Staten momenteel een derde van alle kantoorapparatuur, computers en transportmiddelen geleased. Met als parool: use it, don’t own it.

De gevolgen voor bestaande bedrijven en hun klanten zijn ook enorm. Want nieuwe, technisch hoogwaardige en vooraanstaande concurrenten ontwikkelen razendsnel nieuwe businessmodellen. Met de nodige positieve impact op de wereld om ons heen. Zo is er dankzij Uber minder CO2 uitstoot. Hoeven er minder hotels te worden gebouwd door het gebruik van Airbnb. En is het mede dankzij retailers als Alibaba dat er minder voorraadschuren uit de grond worden gestampt. Het gevolg: de consument denkt wel twee keer na voordat hij zomaar iets aanschaft.

Desondanks doet de gevestigde orde, veelal ondernemingen uit de oude economie, alsof dit alles niet gebeurt. Door het te negeren dan wel te vluchten in activiteiten die de bedrijfsomzet nu nog doen groeien, maar op termijn ten dode zijn opgeschreven.

Startups maken per definitie gebruik van het fenomeen ‘omdenken’, waardoor hun waarderingen door het dak gaan. Door te denken in kansen in plaats van problemen wordt een fundament gelegd voor ondernemingen die op termijn de waarde en impact van een Uber, Airbnb, Alibaba of Facebook kunnen hebben. Dat het gaat gebeuren, staat vast. En met de juiste mindset zal het wanneer ook niet lang op zich laten wachten.

*) Dit artikel is eerder gepubliceerd in het aprilnummer van Emerce magazine.(#139)