Bereid je voor op SEPA

Met de komst van de Single Euro Payments Area (SEPA) zullen vanaf 1 februari 2014 nationale betaalproducten als girale overmaking en automatische incasso niet meer werken. Om te kunnen blijven betalen en betalingen te ontvangen is het verstandig voor online retailers om nu al in actie te komen.

Ondernemers en organisaties dienen vóór 2013 een inventarisatie te maken van wat binnen de organisatie voor de overgang op SEPA/IBAN  (International Bank Account Number) gedaan moet worden. Zo moeten bijvoorbeeld software en andere processen worden aangepast aan het langere IBAN-rekeningnummer en de verschillende nieuwe Europese SEPA-betaalproducten, zoals de girale overschrijvingen en automatische incasso.

SEPA
Voor ondernemers is er de komende tijd dus behoorlijk wat werk aan de winkel. Gelukkig levert het ook veel op. Een eenvormige betaalmarkt maakt cross-borderhandel eenvoudiger en zal het kopen over de grens bevorderen. Maar wat is SEPA ook alweer?

Europa is op weg naar een gezamenlijke betaalmarkt waar overal op dezelfde manier betaald kan worden: de Single Euro Payments Area. SEPA duidt een gebied aan en omvat alle landen binnen de EU, aangevuld met Noorwegen, IJsland en Liechtenstein, Zwitserland en Monaco. Binnen dit gebied kan in de nabije toekomst met één rekening en één set betaalmiddelen met hetzelfde gemak naar rekeningen in eigen land als naar rekeningen in andere landen worden betaald. Er komen overschrijvingen, incasso’s en betaalpassen die voor binnenlandse en grensoverschrijdende betalingen in dat hele gebied te gebruiken zijn.

Politiek
SEPA gaat niet alleen over techniek, maar ook over Europese regelgeving. De Europese politiek heeft een Europees wettelijk kader gemaakt met het doel alle wetgeving voor euro- en niet-eurobetalingen te harmoniseren (zie Richtlijn Betalingsdiensten). Het is dus niet alleen een afspraak tussen banken en leveranciers van betalingsoplossingen, maar ook een politieke keus. Dat maakt het sterker. Daarnaast vindt een standaardisatie plaats door de European Payments Council (EPC). Europese banken hebben specifieke regelgeving, afspraken en standaarden opgesteld die marktpartijen geleidelijk implementeren om pan-Europees betalingsverkeer in euro’s mogelijk te maken (zie Europese afspraken).

De Europese SEPA-verordening stelt eisen aan overschrijvingen en incasso’s in euro’s. De belangrijkste standaarden zijn:

• het International Bank Account Number (IBAN). Dit is de standaard voor bankrekeningnummers.
• ISO 20022 XML. Dit is de standaard voor de bulkaanlevering van betaal- en incasso-opdrachten door zakelijke gebruikers.

Hard werken
Het lijkt heel vroeg om nu al actief bezig te zijn met deze veranderingen. Het zal echter hard werken zijn om alles goed te laten verlopen. De kleine groep grootbedrijven en grootgebruikers in het betalingsverkeer is voor het merendeel al gestart met klaarstomen voor de overgang. Daarbij blijkt nu al dat er meer tijd en menskracht voor nodig is dan vooraf werd ingeschat. De migratie naar de Europese betaalmiddelen zal een forse inspanning vergen van alle partijen: banken, softwareleveranciers, groot- en kleinzakelijke gebruikers van het betalingsverkeer en ondersteunende partijen. Vanzelfsprekend is het daarbij belangrijk dat ook online retailers goed voorbereid zijn op de overgang. Deze overgang verloopt het beste als bedrijven de ruime overgangsperiode optimaal benutten.

Het Nationaal Migratieplan is een mooi houvast voor ondernemers. Dit plan geeft inzicht in de gefaseerde overgang naar de nieuwe standaarden, de planning ervan en de verschillende acties die bijdragen aan een soepele  migratie. De overgang op IBAN/SEPA is een geleidelijke overgang die op de einddatum 1 februari 2014 voltooid moet zijn.  Er is dus geen sprake van een ‘big bang’ of startdatum, zoals in 2002 bij de start van de euro. We staan nu al op de rand van de duale periode. Consumenten en bedrijven kunnen binnenkort via telebankieren al met IBAN betalen.

Puntjes van kritiek
Naast de te verwachten positieve effecten van SEPA, zijn er ook een paar puntjes van kritiek te noemen. Bijvoorbeeld dat de inspanning voor het maken van de noodzakelijke aanpassingen niet gelijklopen met de ontlasting door middel van invoering van eMandates. Tegen de verwachting in blijkt dat de eMandate nog niet beschikbaar komt op 1 februari 2014, maar ergens in 2015. Dat is jammer, omdat ondernemers die inspanning leveren om SEPA-proof te zijn, niet het instrumentarium hebben om machtigingen op elektronische wijze beschikbaar te hebben. Dit is onpraktisch, inefficiënt, kostbaar en moeilijk uit te leggen aan consumenten.

Ook blijft een punt van aandacht de onduidelijkheid die blijft bestaan over de mate waarin softwareleveranciers in staat zijn tijdig de software SEPA-compliant te hebben en tijdig de specificaties aan de bedrijven te verstrekken.

De overgang zal echter hoe dan ook doorgaan. Om te voorkomen dat je straks niet meer kunt betalen of betaald kunt worden, kun je maar beter alvast in actie komen. Al is het maar door te inventariseren wat er moet gebeuren.