D66: Nieuwe technologie radicaal omarmen, met beperkingen

D66 waarschuwt voor de toenemende invloed van sociale media-bedrijven op het leven van mensen. De partij vindt daarom dat onlinereuzen zoals Facebook en Google meer verantwoordelijkheid moeten nemen. Dat stelt D66-Kamerlid Kees Verhoeven in zijn woensdag gepresenteerde Techvisie.

Google en Facebook zijn vaak de bedrijven die bepalen welke informatie, welk nieuws of welke advertenties je te zien krijgt door middel van je zoekresultaten en welke pagina’s je ‘liket’. Facebook laat bijvoorbeeld aan vrouwen minder vacatures zien van leidinggevende functies dan aan mannen. Mensen zijn zich daarvan onvoldoende bewust, aldus Verhoeven.

Deze bedrijven moeten daarom volgens de visie door de overheid gedwongen worden om transparant te zijn over hoe informatie die mensen te zien krijgt tot stand komt. Dit kan door bedrijven te verplichten de werking van zogenoemde algoritmen die hier voor gebruikt worden openbaar te laten maken.

Nederland is wat Verhoeven betreft in 2030 de digitale koploper van Europa. Om dit waar te maken moet Nederland nieuwe technologie wat hem betreft ‘radicaal omarmen’ en minstens 1 miljard euro extra gaan investeren in innovatie en onderzoek.

Kinderen moeten bijvoorbeeld van jongs af aan al les krijgen in digitale basisvaardigheden. En geef programmeren, 3D-printen en Big Data ook een prominente plek in het hele onderwijs, aldus Verhoeven. De baten van technologie moeten goed verdeeld worden. ‘Wie niet mee kan komen met al deze nieuwe ontwikkelingen moet hulp krijgen.’

Ook moet Nederland gevechtsklaar zijn om cybercrime te voorkomen en aan te pakken. ‘Alleen dan kan iedereen optimaal profiteren van alles wat technologie en het internet ons te bieden heeft.’

Enkele punten uit de Techvisie:

• Versterk de rol van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) in het digitale domein. Eerlijke concurrentieverhoudingen zijn binnen het digitale speelveld allesbehalve vanzelfsprekend: de mondiale reikwijdte van diensten en de netwerkeffecten van platforms zorgen snel voor dominante spelers (Microsoft, Google, Facebook, Uber). De mededingingswet voldoet inhoudelijk, maar de handhaving moet intensiever en doelgerichter.
• Moderniseer het Intellectueel Eigendom en het auteursrecht. Patenten leiden steeds meer tot vergaande juridisering en steeds minder tot baanbrekende innovaties. Daarom wil D66 dat patenten beperkter worden uitgegeven (alleen bij echte doorbraken) sneller verlopen (use it or lose it) en makkelijker aanvechtbaar zijn. De 28 nationale auteursrechtstelsels moeten worden vervangen door één Europees auteursrecht (met Europese licenties), zoals eerder is gebeurd met het merkenrecht en contractrecht. Digitale grenzen binnen de EU (Geo-blocking) moeten zo snel mogelijk worden afgeschaft. Mensen moeten uitzending gemist ook in andere EU-lidstaten kunnen bekijken.
• Bewaak online keuzevrijheid. Mensen moeten vrij kunnen kiezen uit online producten en diensten. Handhaving van de mededingingswet moet zo georganiseerd zijn dat grote diensten als Facebook en Google hun marktaandeel niet misbruiken. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) moet hier meer middelen voor krijgen. Ook de keuze over profiling moet bewust zijn. De cookiewet is niet het goede antwoord op het heimelijk verzamelen van persoonsgegevens. Weloverwogen toestemming geven moet daarom via de browser geregeld worden.
• Beschouw encryptie als het briefgeheim van de 21e eeuw. Goede versleuteling beschermt persoonsgegevens, bedrijfsgeheimen en documenten van de overheid. Het maakt het internet veiliger en is daarmee ook van economisch belang. Nederland moet encryptie stimuleren en dit wereldwijd uitdragen. Dat betekent uiteraard ook dat Nederland geen offensief gebruik maakt van (nog onbekende) softwarefouten (backdoors) en dat de politie niet mag hacken via technische kwetsbaarhede.
• Stel een minister van Economie, Technologie en Privacy aan. Deze aanjager van de digitale economie, bewaker van eerlijke concurrentie en hoeder van burgerrechten staat aan het hoofd van een nieuwe digitale driehoek voor technologie- en internetbeleid