Online aankopen in Nederland gestegen met zeven procent

Onderzoek onder 1.111 consumenten in Nederland laat zien dat het koopgedrag van de Nederlandse consument gedurende de laatste twee weken van maart niet sterk beïnvloed is door financiële zorgen. Er zijn zeven procent meer online aankopen geweest. Stijgingen vonden met name plaats in de categorieën ‘Boodschappen’, ‘Gezonde voedingsmiddelen’, ‘Sportartikelen’, en ‘Gereedschap en bouwmaterialen’.

De uitbraak van het coronavirus heeft de Nederlandse consument er klaarblijkelijk niet van weerhouden om online klusmaterialen te kopen. Sterker nog, dit lijkt steeds belangrijker te worden aangezien mensen meer tijd thuis doorbrengen. Gezien de stijging van de categorieën ‘Sportartikelen’ en ‘Gezonde voedingsmiddelen’ kan worden geconcludeerd dat de Nederlandse consument het belangrijk vindt om actief en gezond te blijven tijdens de lockdown.

28% van de Nederlandse consumenten zegt van plan te zijn om in april meer online aankopen te doen. Hierbij verlangen zij in hogere mate dat verkopers zorgen voor een breder assortiment aan producten en betrouwbaardere/snellere bezorging.

Welke consumenten in Nederland hebben hun gedrag veranderd? 

In Nederland hebben jongeren (tussen de 18-24 jaar) minder online aankopen gedaan, terwijl mensen tussen de 25-44 jaar juist meer online aankopen hebben gedaan. Mensen ouder dan 45 jaar bleven evenveel online aankopen doen.  

De data laten een duidelijk verschil zien tussen mannen en vrouwen wat betreft het aantal online aankopen. Vrouwen hebben meer online aankopen gedaan en deze toename was het sterkst bij vrouwen met een voltijdbaan. Mannen hebben hun gedrag niet in dezelfde mate aangepast.  

Wanneer we naar het gezinsinkomen kijken, hebben gezinnen met een lager inkomen minder en gezinnen met een hoger inkomen méér gekocht dan voor de uitbraak van het coronavirus. Gezinnen met kinderen en gezinnen die in stedelijke gebieden wonen, hebben ook meer online aankopen gedaan.  

Waarom veranderen Nederlandse consumenten hun koopgedrag? 

Het vermijden van contact met anderen in fysieke winkels is voor de Nederlandse consumenten, net als voor hun mede-Europeanen in Duitsland en Noorwegen, de belangrijkste drijfveer om meer online aankopen te doen. Aangezien consumenten in deze periode meer tijd thuis doorbrengen, is gemak de op één na belangrijkste drijfveer om online te bestellen. Een derde drijfveer is het feit dat winkels en restaurants gesloten zijn of beperkte voorraad hebben.  

Het online koopgedrag van de Nederlandse consument lijkt niet zozeer te worden beïnvloed door lagere prijzen online, verminderde bereikbaarheid van fysieke winkels vanwege beperkt openbaar vervoer of een veranderende behoefte aan producten/diensten nu men vaker thuis is.  

Nederlandse consumenten die minder online aankopen zijn gaan doen, geven vaak als redenen daarvoor op dat zij bang zijn besmet te raken door verpakkingen of dat zij lokale winkels willen steunen. Sommige consumenten zijn ook bezorgd dat bestellingen worden vertraagd of zelfs helemaal niet worden geleverd. 

Op welke manier is het aantal online aankopen beïnvloed door de bezorgheid van Nederlandse consumenten? 

De consumenten in Nederland die aangeven minder online aankopen te hebben gedaan, doen dit mede vanwege financiële redenen. Kenmerkend voor deze consumenten is dat zij niet alleen minder online aankopen doen, maar over het algemeen al minder aankopen doen.  

Een aspect dat met name opvalt in Nederland vergeleken met andere landen, is dat Nederlanders over het algemeen bezorgder zijn over de economische situatie in de maatschappij dan over hun persoonlijke financiële situatie. 

Nederlandse consumenten die het bezorgdst zijn over de uitbraak van het coronavirus zijn ofwel meer of minder online aankopen gaan doen. Het online koopgedrag van mensen die minder bezorgd zijn, is grotendeels onbeïnvloed.  

Bezorgde consumenten die minder aankopen zijn gaan doen, worden met name gestuurd door zorgen over hun gezondheid en financiële situatie. Bezorgde consumenten die meer zijn gaan kopen, zijn hoofdzakelijk bezorgd over hun eigen gezondheid.  

Welke producten hebben Nederlandse consumenten meer of minder aangeschaft dan vóór de uitbraak van het coronavirus? 

In vergelijking met de situatie vóór de uitbraak van het coronavirus zijn de volgende categorieën het sterkst gestegen in Nederland: ‘Levensmiddelen en boodschappen’, ‘Gereedschap en bouwmaterialen’, ‘Sportartikelen’ en ‘Gezondheid en gezonde voedingsmiddelen’. Net als in andere landen hebben Nederlandse consumenten minder aankopen gedaan in de categorieën ‘Tickets’, ‘Reizen en Vervoer’, ‘Mode’ en ‘Beauty/Cosmetica’ sinds de uitbraak van het coronavirus.

Noemenswaardig is de enorme stijging van het aantal aankopen in de categorie ‘Gereedschap en bouwmaterialen’ in Nederland. Blijkbaar maken Nederlandse consumenten gebruik van deze periode om zich te richten op verbeteringen aan hun huis.

Van welke producten zullen Nederlandse consumenten in april meer of minder aanschaffen?  

Aankopen in de categorieën ‘Levensmiddelen en boodschappen’, ‘Gezondheid en gezonde voedingsmiddelen’, en ‘Afhaalgerechten’, zijn significant toegenomen sinds de uitbraak van het coronavirus. Volgens prognoses zal het aantal aankopen binnen deze categorieën in april blijven stijgen.

In lijn met de onderzoeksresultaten in Duitsland en Noorwegen heeft er in Nederland een significante daling plaatsgevonden van het aantal online aankopen binnen de categorieën ‘Reizen en Vervoer’ en ‘Tickets’ sinds de uitbraak van het coronavirus, en consumenten zijn van plan om in april nog minder aankopen te doen in deze categorieën.

Wat ook interessant is, is de stijging van het aantal online aankopen in Nederland in de categorieën ‘Gereedschap en bouwmaterialen’, ‘Interieurdecoratie en meubels’, ‘Sportartikelen’, Keukenapparaten’ en ‘Tuingereedschap’. De prognoses over consumentenaankopen binnen deze categorieën wijzen echter in de richting van een daling. Het aantal online aankopen in de categorie ‘Dierenvoeding en -benodigdheden’ in Nederland is toegenomen sinds de uitbraak van het coronavirus en consumenten zijn van plan om in april nog meer aankopen in deze categorie te gaan doen.  

Net als in Duitsland en Noorwegen was er in Nederland een daling te zien in het aantal online aankopen in de categorieën ‘Cosmetica en beauty’ en ‘Mode’ sinds de uitbraak van het coronavirus. Maar dit lijkt een tijdelijke daling te zijn, aangezien consumenten van plan zijn om in april meer aankopen te doen binnen deze categorieën. 

Gaan Nederlandse consumenten in april meer of minder aankopen doen? 

Bijna de helft van alle Nederlandse consumenten beweert dat zij evenveel online aankopen zullen blijven doen in april. 28% van de consumenten zegt dat zij meer zullen gaan kopen, terwijl zo’n 16% zegt dat zij minder zullen gaan kopen. De overige zeven procent weet nog niet hoe hun toekomstige aankooppatroon eruitziet.

Consumenten waarvan het aantal online aankopen al dalende was, zullen in april nog minder gaan kopen. En Nederlandse consumenten die meer online aankopen hebben gedaan sinds de uitbraak van het coronavirus beweren dat zij in april nóg meer online aankopen zullen doen. 

Een meerderheid van de consumenten die tot dit moment onveranderd koopgedrag heeft laten zien, beweert dat zij hun online koopgedrag in de toekomst niet zullen veranderen. Binnen deze groep is de groep die beweert dat zij in april meer online aankopen zullen doen significant groter dan de groep die beweert dat zij minder online aankopen zullen doen. 

Veranderen de verwachtingen die Nederlandse consumenten van verkopers hebben?  

Momenteel is vertrouwdheid de belangrijkste factor bij de keuze voor een webwinkel. Nederlandse consumenten zullen eerder geneigd zijn te kiezen voor een webwinkel waar zij eerder een aankoop hebben gedaan, ongeacht of zij meer of minder online aankopen zijn gaan doen.

Een webwinkel als veilig beschouwen is het op één na belangrijkste aspect. Dit gaat hand in hand met het hebben van een eerdere ervaring met de webwinkel. Consumenten in Nederland vinden de laagste prijs ook van belang, maar dit weegt niet zo zwaar als vertrouwdheid en veiligheid. Consumenten worden niet beïnvloed door het feit dat een webwinkel bekend is. Deze eisen lijken stabiel te zijn voor alle Nederlandse consumenten en niet afhankelijk van veranderingen in het aantal online aankopen sinds de uitbraak van het coronavirus. 

Nederlandse consumenten die van plan zijn om in april meer online aankopen te gaan doen – oftewel 28% van de Nederlandse consumenten – eisen nog meer van webwinkels wat betreft de grootte van het assortiment, betrouwbare levering en weergave van voorraadinformatie. 

Eisen die ook van belang zijn voor deze consumenten (in aanzienlijk mindere mate, maar wel consistent in Nederland, Duitsland en Noorwegen) zijn flexibele bezorg- en retourmogelijkheden. Hoewel deze behoeftes minder groot zijn, spelen ze wél een rol bij de selectie van een webshop door consumenten.

Over de auteur: Christer Sjökvist is chief marketing insights analyst bij AfterPay.