AI-optimalisatie voor vindbaarheid: noodzaak of alleen een hype?

De opkomst van AI (zoek)tools zorgt voor veel discussie en onzekerheid in zoekmachineland: moet SEO plaatsmaken voor AI?

Rond de rol van kunstmatige intelligentie in SEO en de toekomst van SEO zelf spelen fundamentele vragen:

• Heeft SEO nog toekomst, of moet ik mijn strategie volledig omgooien?
• Hoe zorg ik ervoor dat mijn website zichtbaar blijft in AI-zoekresultaten?
• Worden zero-click-zoekopdrachten de nieuwe norm?
• Hoe beïnvloeden AI-overzichten mijn organisch verkeer?
• Welke kanalen zorgen straks voor het meeste verkeer?
• Moet ik investeren in GEO/AI-optimalisatie

Zeker is dat AI alles verandert, ook hoe we zoeken. Is AI-optimalisatie (voor vindbaarheid online) daarin de heilige graal of gewoon een sexy hype? Google rolt update na update uit, AI-tools groeien explosief, en AI-zoekmachines zoals Perplexity en Gemini beloven een revolutie. Ondertussen hoor je steeds vaker de term AI-optimalisatie, ook wel GEO genoemd (GEO = Generative Engine Optimizing). Deze stroming wordt dan vaak gepresenteerd als de enige weg vooruit. Maar wat betekent dat eigenlijk? Moeten we nu SEO overboord gooien en volledig inzetten op GEO?

AI-tools in opkomst: Echte verandering of overdreven hype?

AI-tools zijn niet langer een gimmick, maar veranderen fundamenteel hoe we werken en zoeken. Bedrijven gebruiken AI voor contentcreatie (ChatGPT, Claude), beeldgeneratie (Midjourney) en automatisering. Consumenten vertalen direct met Google Lens of laten Spotify’s AI-DJ hun muziek kiezen. Sinds kort worden AI-tools ook gepresenteerd als de nieuwe manier van zoeken. AI-zoekmachines zoals Perplexity en Gemini profileren zich als pioniers in AI-gestuurd zoeken. Maar is hun impact echt zo groot dat ze Google en SEO kunnen vervangen?

Even kort een definitie van ‘GEO’ (Generative Engine Optimizing): GEO draait om het optimaliseren van content en de technische structuur van een website, zodat AI-modellen zoals ChatGPT, Perplexity, Gemini en Copilot deze herkennen en als bron kunnen opnemen. Het doel is zichtbaarheid binnen AI-gedreven zoekmachines en het aanbieden van content op een manier die AI sneller kan verwerken en weergeven in antwoorden.

Daarover kom ik deze geluiden vaak tegen:

• “De explosieve groei van AI-tools zorgt voor een steeds grotere AI-zoekomgeving. Daarin wil je toch zichtbaar zijn met je website of merk?”
• “Ik heb Google definitief omgeruild voor Perplexity”
• “Ik ben helemaal klaar met die linkjes: zoekresultaten en veel te veel advertenties”

Wordt AI-optimalisatie dan het nieuwe SEO? Dit zijn enkele GEO-strategieën die momenteel door bureaus worden aangeboden:

• Gestructureerde data, logische websitestructuur en snelle laadtijden verbeteren de AI-indexering.
• Diepgaande en goed gestructureerde content verhogen de kans om door AI-tools als bron te worden gebruikt.
• Optimaliseren van content zodat AI-modellen deze makkelijker herkennen en verwerken.
• Long-form content met uitgebreide analyses en diepgaande uitleg sluit beter aan bij AI-zoekopdrachten.
• Een knowledge base of AI-vriendelijke bronnenpagina’s helpt om als betrouwbare referentiebron te fungeren.
• Vraaggestuurde koppen en secties maken content beter leesbaar en scanbaar voor AI-tools.
• Externe vermeldingen en citaties op gezaghebbende websites verhogen de kans op opname in AI-resultaten.

Je website op deze manier aanpassen is nog best wel een arbeidsintensieve klus. Is dit ook echt nodig? Bovendien: puur optimaliseren voor AI-tools voelt hetzelfde als puur optimaliseren voor zoekmachines, bijvoorbeeld door te werken met gebrekkige nietnatuurlijke content vol zoekwoorden.

Google versus AI-tools

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen Google en AI-tools? Google is de onbetwist marktleider in commercieel zoeken:

• 27 jaar marktdominantie en een uitgekiende infrastructuur voor zoekopdrachten.
• Sterk geoptimaliseerd voor koopintenties met advertenties en shopping-integraties.
• Real-time data-integratie biedt actuele prijzen, voorraad en aanbiedingen.
• Geavanceerde zoekalgoritmes die honderden signalen combineren voor relevante resultaten.
• Continu verbeterde index die zoekinformatie efficiënt verzamelt en actualiseert.
• Breed gebruikersvertrouwen en bekendheid zorgen voor wereldwijd gebruik.

AI-tools daarentegen zijn ideaal voor complexe vragen en minder geschikt voor commercieel zoeken:

• AI-tools worden sinds 2022 steeds vaker gebruikt voor diepgaande informatie.
• AI geeft vooral directe antwoorden en toont soms algemene bronnen.
• AI is uitmuntend in complexe analyses en diepgaande adviezen.
• AI draait op historische data en is minder geschikt voor actuele of commerciële zoekopdrachten.
• Koopintentie verwerken blijft lastig voor AI, maar het helpt gebruikers bij uitgebreide oriëntatie.

Ook qua omzet verschillende de partijen nogal, zo blijkt uit omzetcijfers van OpenAI en Alfabet (pdf).

Bedrijf	Jaarlijkse omzet 2024
Alphabet Inc. (Google)	$250 miljard
Perplexity AI	$3.7 miljard
OpenAI	$50 miljoen

 

Wanneer is AI-optimalisatie de moeite waard?

Ik antwoord op die vraag aan de hand van vier verschillende zoeksegmenten. Niet elke zoekopdracht is hetzelfde, en niet elke zoeker heeft dezelfde intentie. De complexiteit van een zoekvraag bepaalt in grote mate of Google of AI de beste bron is. Hieronder de vier belangrijkste zoeksegmenten:

1. B2C-producten: Google domineert, korte klantreis, hoge koopintentie

• Voorbeeld zoekvraag – “Ik zoek Nike Air Max 90 zwart maat 44”. Andere voorbeelden: elektronica, kleding, huishoudelijke artikelen, FMCG.
• Klantreis – drie tot vijf stappen: oriëntatie, vergelijking, aankoop.
• Zoekgedrag – Hoge koopintentie (“Nike Air Max sale”, “iPhone 15 kopen”) of juist oriënterend (“Beste smartphone onder 500 euro”, “Top 10 laptops 2024”).
• Marketingfocus – SEO en SEA (Google Ads) cruciaal voor snelle conversies. AI speelt een kleine rol, want beslissingen zijn relatief simpel. Social proof (recensies, influencers) versterkt de koopintentie.
• Conclusie – Google blijft de dominante speler voor B2C-producten. AI heeft hier een zeer beperkte impact.

2. B2C-diensten: Google domineert, AI speelt een kleine rol in de oriëntatiefase

• Voorbeeld zoekvraag – “Wat is de beste online cursus digital marketing?” Andere voorbeelden: abonnementen, verzekeringen, coaching, opleidingen
• Klantreis – vijf tot zeven stappen: onderzoek, vergelijking, proefperiode, aankoop.
• Zoekgedrag – Medium koopintentie (“Goedkoopste zorgverzekering 2024”, “Beste sportschool in Amsterdam”) of oriënterend (“Is personal training effectief?”, “Hoe kies ik een hypotheekadviseur?”).
• Marketingfocus – Google blijft dominant voor zowel oriëntatie als conversie. AI speelt een kleine rol en helpt vooral bij algemene adviezen. SEO en SEA blijven cruciaal voor directe vindbaarheid. Social proof (recensies en vergelijkingssites) is doorslaggevend in de keuze.
• Conclusie – Google blijft dominant voor B2C-diensten, waar prijs, recensies en lokale beschikbaarheid de keuze bepalen. AI speelt hierin nog nauwelijks een rol, omdat het geen directe aanbiedingen of actuele data biedt.

3. B2B-producten: Google en AI, afhankelijk van complexiteit, middellange klantreis

• Voorbeeld zoekvraag – “Wat zijn de voor- en nadelen van een eigen server versus cloud hosting?” Andere voorbeelden: hardware, SaaS, machines, industriële apparatuur.
• Klantreis – zes tot tien stappen: vergelijking, offerteaanvraag, demo, implementatie.
• Zoekgedrag – Hoge koopintentie (“Beste CRM software voor MKB”, “Office laptops bulk kopen”) of oriënterend (“Wat is het verschil tussen HubSpot en Salesforce?”, “Beste industriële 3D-printer review”).
• Marketingfocus – Google en AI even belangrijk: koopintentie via Google, research via AI. SEO en SEA voor high-intent zoekers (zoals bedrijven die al klaar zijn om te kopen). AI-content optimaliseren voor technische en strategische beslissers.
• Conclusie – Google blijft belangrijk voor koopmomenten, maar AI wordt steeds waardevoller voor complexe B2B-producten die een langere overwegingsfase hebben.

4. B2B-diensten: AI wordt de nieuwe standaard, langste klantreis.

• Voorbeeld zoekvraag – Hoe kies ik het juiste juridische adviesbureau voor een fusie en overname”. Andere voorbeelden: IT-consultancy, juridische dienstverlening, strategisch advies
• Klantreis – acht tot meer dan twaalf stappen → Onderzoek, stakeholders, offerte, validatie, contract
• Zoekgedrag – Hoge koopintentie (“Beste marketingbureau voor SaaS bedrijven”, “HR-consultant inschakelen”) of oriënterend (“Hoe kies je een IT-consultant?”, “Voordelen van AI in salesprocessen?”).
• Marketingfocus – AI gaat hier een doorslaggevende rol spelen (strategische en informatieve vragen). SEO wordt minder belangrijk, Google Ads blijft nuttig voor directe leads.
• Conclusie – AI wordt dé belangrijkste leadgenerator voor B2B-diensten, omdat klantreizen hier het langst zijn en vertrouwen een grote rol speelt.

AI search is vooral interessant voor complexe B2B-vragen.

Als je kijkt naar deze klantreizen zie je direct waarom AI-optimalisatie (GEO) niet overal zinvol is. AI-tools spelen vooral een rol bij langere klantreizen en complexe vragen, maar voor snelle (B2C) aankopen of directe beslissingen blijft Google dominant. Wat kan AI-optimalisatie je dan brengen? Bureaus en specialisten die nu inzetten op GEO hebben als doel je website beter vindbaar te maken in bijvoorbeeld GPT Search of Perplexity.

Dit kun je verwachten: wel zichtbaar zijn als bron met kleine kans op klik. AI-tools geven directe antwoorden zonder dat gebruikers hoeven door te klikken. Mensen zoeken feiten en samenvattingen en AI levert deze direct op maat. Dit betekent dat de motivatie om door te klikken naar de oorspronkelijke bron waarschijnlijk laag is. Dit fenomeen staat bekend als zero-click searches – net als bij “featured snippets” in Google, maar dan in het kwadraat.

De kans is aanwezig dat er dan bij AI-optimalisatie branding als doel geldt. maar dat lijkt een misvatting. AI-tools vermelden bronnen met weinig context en zonder merkversterkende elementen. Dit kun je zichtbaarheid noemen, maar geen branding. Vaak gebeurt dit met een kale hyperlink of een generieke bronvermelding onderaan een antwoord. Dit draagt niet bij aan merkherkenning of merkbeleving, maar zorgt hooguit voor passieve zichtbaarheid, vergelijkbaar met een voetnoot in een academisch artikel.

Wat wordt dan de standaard in optimalisatie voor online vindbaarheid?

SEO blijft cruciaal voor vooral consumentenproducten en -diensten en eenvoudigere zoekvragen. De klantreis is kort, de intentie ligt bij koop, en Google is hier dominant als vertrouwde zoekplek met een zeer vernuftig systeem. Wanneer AI-tools ook breder worden omarmd door consumenten, kan een verschuiving ontstaan bij hulp in de oriëntatiefase (daar waar Coolblue dit al langer aanbiedt). Maar dan geldt: eenmaal klaar met oriënteren, gaan consumenten tóch terug naar Google om hun keuze definitief te maken.

De vraag is niet of AI een nieuwe zoekvorm is: dat is duidelijk. De vraag is of dit echt nieuwe optimalisaties vereist, of dat de kern van goede SEO hier al in voorziet. Veel AI-optimalisaties overlappen al met bestaande SEO-principes. GEO wordt vaak gepresenteerd als dé toekomst, maar veel GEO-principes overlappen sterk met bestaande SEO-strategieën. Het is handig om dan eerst te kijken in welk zoeksegment je website/bedrijf valt.

AI groeit naast Google

SEO blijft de ruggengraat van online vindbaarheid. Wie focust op gebruikers, betrouwbaarheid en techniek, optimaliseert automatisch ook voor AI. Vooral in B2B met complexe zoekvragen kan AI een aanvulling zijn, maar GEO is geen revolutie: het is een uitbreiding van bestaande SEO-principes. AI groeit, maar niet ten koste van Google: het ontwikkelt zich naast Google. Waar AI helpt bij complexe analyses en diepgaande informatievragen, blijft Google dominant in commercieel zoekverkeer en directe koopintenties. SEO en AI hoeven geen concurrenten te zijn, maar kunnen elkaar juist versterken. Investeer niet blind in AI-optimalisatie, maar analyseer of jouw doelgroep en zoekgedrag er echt baat bij hebben.

SEO, GEO… de échte toekomst ligt daarom bij PEO: People Experience Optimization. Niet de zoekmachine of AI-tool staat centraal, maar de mens die deze tools gebruikt. Optimaliseer je content en website zodanig dat je je doelgroep écht helpt: dan vervaagt het onderscheid tussen SEO en GEO vanzelf. Goede content blijft altijd winnen, ongeacht hoe zoekmachines veranderen. Bij PEO draait het onder andere om:

• Content die volledig is geschreven voor de gebruiker: people first.
• Zoekintenties écht beantwoorden: relevante en volledige informatie bieden.
• Diepgang waar nodig: geen oppervlakkige content, maar waardevolle inzichten.
• Een sterke technische basis: snel, toegankelijk en gebruiksvriendelijk.
• Waardevolle verwijzingen verdienen: autoriteit opbouwen door relevantie.
• Betrouwbaarheid en expertise: transparantie en geloofwaardigheid centraal stellen.

Wie optimaliseert voor mensen – niet voor systemen – is toekomstbestendig. Wil je toch investeren in AI-optimalisatie? Doe dit dan alleen als je website zich richt op een B2B-doelgroep met complexe zoekvragen, waar AI-tools waarde kunnen toevoegen in de oriëntatiefase.

Over de auteur: Marco Bouman is SEO- en CRO-consultant via marcobouman.com.