Digitale transformatie is geen doel

De digitale transformatie wordt vaak als doel gesteld. De reden: we missen de kansen die nieuwe technologie biedt. De vanzelfsprekende vraag is dan: welke kans en welk doel dient die kans?

En als het doel (al) scherp is, is meestal de vervolgvraag of de organisatie er toe bereid is en in staat is dat te realiseren. Vaak wordt aan dat laatste punt getwijfeld en wordt een persoon (de Chief Digital Officer) de kans gegeven de kennis en kunde op te bouwen met een eigen team. Niet perse onlogisch, alleen niet zonder consequenties. Het gevolg is dat de integratie in de organisatie wordt uitgesteld en de doelen of overlappen of uiteen gaan lopen. Waardoor weer conflicten en polarisatie ontstaat tijdens de implementatie. 

Transformatie is een wezenlijke verandering

Het woord transformatie duidt dat het gaat om een wezenlijke verandering. Dat wil zeggen dat het een ingrijpende impact heeft op je organisatie, klantbeleving en/of business model. Dat vraagt een zorgvuldige aanpak waarbij die implicaties helder worden gemaakt.

Proces vooraf

Aan de keuze voor de digitale transformatie gaat idealiter een proces vooraf dat bij voorkeur met de organisatie wordt aangegaan. Het begint bij het helder krijgen van het doel:

• Het verbeteren van de klantbeleving door het inrichten van een digitaal (verkoop) kanaal, effectievere communicatie (digitale marketing), een nieuwe prijsstrategie te ontwikkelen of een beter product of dienst te leveren.
• Het verbeteren van een exploitatiemodel door de kosten te reduceren door het introduceren van efficiëntere inzet van middelen door de digitalisering van interne (productie) processen.
• Het verbeteren van de innovatie kracht (exploratie) en het ontwikkelen van nieuwe toekomstige producten en diensten en navenante verdienmodellen.
• Het verhogen van de productiviteit en tevredenheid van medewerkers door het digitaliseren van samenwerking en eigen werk waardoor bijvoorbeeld meer autonomie, contact of resultaat wordt ervaren.

Nadat je het doel scherp hebt is het relevant om te onderzoeken wat de houding (mindset) is van je organisatie ten opzichte van de ophanden zijnde verandering. Om daarna scherp te krijgen welke vaardigheden (skillset) je verwacht nodig te hebben en in hoeverre die aanwezig is. Uiteindelijk bepaal je vervolgens welke structuur de transformatie het best ondersteunt. Dan pas breng je in kaart welke rollen en middelen je nodig hebt. Processen, technologie et cetera zijn verdere invulling. 

Deelgenoot van de transformatie

Op deze wijze wordt je organisatie deelgenoot van de transformatie. Dan kun je bewust kiezen hoe en wanneer je het integreert in je organisatie. En of een apart team de beste oplossing is. Digitalisering is niet de verantwoordelijkheid van een Chief Digital Officer, dat is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het leiderschapsteam. Want pas als die ook durven te onderkennen dat ze (on)bewust onbekwaam zijn en bereid zijn te investeren in een wezenlijke transformatie zal het echt resultaat op leveren, waar iedereen zich verantwoordelijk voor voelt. Dan struikelt niet weer de zoveelste Chief Digital Officer.