Zo blijft Gent de motor van de Belgische technologie

Gent verstevigt zijn positie als Europese techhoofdstad, maar hoe blijft de stad ook de komende jaren koploper?

Het is deze maand precies een jaar geleden dat het Wintercircus in Gent zijn historische (en netjes gerestaureerde) poorten terug opengooide en tientallen beloftevolle startups er hun intrek in namen. Voor CEO Louis Jonckheere zou het reden kunnen zijn voor een terugblik, “want we staan er zelf ook van versteld hoe groot onze naamsbekendheid na amper een jaar is en hoeveel bedrijven er op dit moment op de wachtlijst van onze Startup Campus staan.” Maar elke zichzelf respecterende techondernemer weet dat je nooit te lang achteruit mag kijken. “En veruit het laatste wat we nu moeten doen,” zegt Louis, “is denken dat we er zijn.”

De Gentse techscene heeft ook wel reden tot juichen. In een recente studie van het Nederlandse Dealroom, gespecialiseerd in internationale startupdata, staat Gent wereldwijd op de negentiende plaats van de best presterende innovatieve ecosystemen per capita. “Gent heeft nog geen driehonderdduizend inwoners,” zegt Bruno Vandegehuchte, die aan het hoofd staat van de Wintercircus Startup Campus, “maar ons tech-ecosysteem wordt gewaardeerd op 35 miljard euro waard. Dat is gigantisch.”

Er gaat vandaag twee keer meer durfkapitaal rond in de Gentse techscene dan vijf jaar geleden. “Maar daarmee is het plafond nog lang niet bereikt”, gelooft Bruno. “Om tot echte market leaders te komen, hebben we nog meer de steun nodig van de grote buitenlandse ‘deep pocket’ durfkapitaalfondsen. We moeten hun aandacht trekken met teams die geobsedeerd zijn met productkwaliteit en marktdominantie. Zoals Fabien Pinckaers, wiens Odoo een global winner is geworden door niet-aflatend te focussen op productkwaliteit. Zo tonen we dat België geen fly-overzone meer is, maar een plek waar wereldspelers ontstaan.”

Ook Louis Jonckheere is ervan overtuigd dat het nog allemaal groter kan én moet. “Begrijp mij niet verkeerd: het is heel sterk wat hier vandaag aan het gebeuren is – tien jaar geleden had niemand dit durven dromen. Maar ik mis nog een paar écht grote techverhalen.” In Gent is er vandaag een groot volume aan early stage-startups, die ook allemaal vlot kapitaal ophalen. “Maar er kunnen gerust nog wat spelers als Lighthouse of Showpad bij”, zegt Louis. “En ik zou graag ook eens een Gents bedrijf naar de beurs zien trekken. Die negentiende plaats is leuk, maar we moeten de ambitie hebben om richting de top tien te schuiven. En ik maak me sterk dat ons dat lukt.”

1. Community & Talentondersteuning als fundament

“Het spreekt voor zich dat we op termijn ook meer infrastructuur nodig hebben,” zegt Louis Jonckheere, “en op de Wintercircus Startup Campus komen er binnenkort al honderd seats bij. Maar hoezeer ik ook geloof dat dit gebouw de Gentse techscene versterkt, het is niet de essentie ervan. De community is de essentie, en hoe meer we met z’n allen de werking van het Wintercircus uitdiepen en onze startups beter ondersteunen, hoe duurzamer ons ecosysteem wordt.”

Bruno Vandegehuchte treedt zijn CEO bij: “‘Pay it forward’ is geen keuze, maar het DNA van onze community. Het afgelopen jaar zagen we in honderden gesprekken hoe kennis kosteloos werd gedeeld tussen veteranen en jongere teams.” Die cultuur wil Bruno nog meer versterken door met Gentse techtoppers opleidingen te ontwikkelen binnen de Wintercircus Academy – door en voor tech leaders! “Zoals ons Engineering Leadership Program, dat professionals voorbereidt op de technologische uitdagingen van morgen.”

Al is voor Lise Bouttery, head of operations van de Startup Campus-resident Powernaut, ook de kennisoverdracht tussen die jongere teams onderling ontzettend belangrijk. “Bruno zegt vaak dat ze startups eveneens selecteren op hoe open en transparant ze zijn – klaar om kennis te delen én absorberen. Net dat zorgt ervoor dat het Wintercircus zo veel meer is dan een coworking. Elke startup heeft dan al zijn eigen missie, we staan allemaal op dezelfde manier in dit avontuur. Die gedeelde openheid, die honger naar kennis en groei, ik vind dat ontzettend waardevol.”

2. Durven kiezen (voor uitzonderlijke talenten)

“In de Wintercircus Startup Campus hebben we van meet af een keuze gemaakt voor ‘teams by excellence’,” zegt Bruno, “en dat was de juiste keuze. Ik weet dat het elitair klinkt, maar ik erger mij soms aan hoeveel geld er wordt gestoken in startups die na twee of drie jaar amper tractie hebben. We moeten durven inzetten – ook de overheden in ons land trouwens – op de topteams, de potentiële leaders van morgen. En we moeten nog meer middelen vrijmaken om daarin door te investeren.”

“Als je ziet welke vooruitgang bedrijven op de Startup Campus boeken,” gaat Bruno verder, “dan toont dat aan hoe belangrijk selectie is. Niet alleen voor die bedrijven nu, maar ook voor ons ecosysteem binnen vijf jaar. Want uit al die teams komen mensen die tegen dan alweer zelf een bedrijf hebben opgericht, en die zullen de lat even hoog leggen.” Een bijkomend voordeel van die strategie, gelooft Lise Bouttery, is dat het vertrouwen in Gentse techspelers enorm groot is. “Powernaut zit in de energiesector en daar kun je voor zowat elk probleem aankloppen bij tig bedrijven. Waarom de grootste energieleveranciers uiteindelijk voor ons kiezen? Voor de kennis, passie én integriteit van ons team. Die mix kun je – daar ben ik van overtuigd – niet zomaar kopiëren, tenzij je er elke dag op zit te kijken. Want dat is precies wat hier in het Wintercircus gebeurt: we worden geïnspireerd door elkaars drive en succes. Maar we zijn ook niet te beroerd om onze twijfels en fouten aan elkaar toe te geven. Dat maakt iedereen hier niet alleen beter, maar ook integerder.”

3. Focus op AI-applicaties

De Gentse techscene mag de AI-snelheidstrein dan al niet hebben gemist, Louis is de eerste om toe te geven dat Gent geen antwoord biedt of ‘everything AI’. “Alles wat te maken heeft met de infrastructuur van AI, met LLM’s en de deep tech daarrond, dat zijn dingen waar in Gent weinig ecosysteem rond bestaat. Maar intussen kunnen we wél zeggen dat we erg goed zijn in het bouwen van AI-applicaties op die LLM’s – specifiek voor bedrijven.” Dat laatste heeft alles te maken met de SaaS-ervaring van heel wat Gentse techspelers, gelooft Louis, “en ik zie dat we ons nu opnieuw aan het onderscheiden zijn op het gebied van Agentic AI – workflowtoepassingen voor specifieke industrieën.”

“Op de Startup Campus worden AI-applicatielagen gebouwd die bedrijven toelaten een grotere output te realiseren,” zegt Bruno. “Dat gebeurt in de meest uiteenlopende sectoren: energiemanagement, sales engines, accountancy, mode, maar uiteraard ook in bio- en healthtech, twee domeinen waar Gent eveneens bijzonder sterk in staat.” Voeg daar nog de haven aan toe, de hoge levenskwaliteit, en een onuitputtelijke talentpool van techies en meer dan 87.000 studenten, en je begrijpt waarom steeds meer internationale investeerders, PhD’s en bedrijven hun weg naar Gent vinden.

4. Kennisinstellingen mee in het bad trekken

“We moeten nog veel meer een brug slaan tussen bedrijven en universiteiten,” zegt Louis beslist, “en als we bloedeerlijk zijn, is dat niet alleen in Gent of België, maar in de meeste Europese landen de grootste uitdaging. Meer nog: als we er als techindustrie niet in slagen om de immense kennis aan onze universiteiten te ontsluiten, om die uit de boeken te halen en in de praktijk te brengen, dan komen we zwaar in de problemen. Want in de VS en China draaien ze daar hun hand niet voor om.”

Maar dat besef lijkt er nu ook echt te zijn, bij iedereen. Het staat in de beleidsnota van de Vlaamse regering, Louis zat er recent over samen met de nieuwe Gentse rector, en bij de energiestartup Powernaut hebben ze er intussen een paar succesvolle uitwisselingen met studenten van de Universiteit Gent opzitten. “Er is heel wat aan het veranderen in de energiesector”, vertelt Lise Bouttery, “en het is allemaal bijzonder ingewikkeld. In het verleden klopten we daarom al een paar keer aan bij doctoraatsstudenten, maar bleek dat die vaak een zeer specifieke kennis hebben, en ook amper ervaring met de markt of bedrijven.”

Lise en haar collega’s verbaasden zich erover hoe mensen uit hetzelfde veld zo hard naast elkaar konden werken, en ze nodigden deze zomer twee studenten uit voor een vakantiejob. “Ze hebben voor ons simulaties gemaakt van de meerwaarde van energieflexibiliteit op de Spaanse en Belgische markt”, vertelt Lise. “We hebben ze autonoom laten werken, ondersteund waar nodig, en uiteindelijk hebben zowel zij als wij daar enorm veel aan gehad.”

Dit artikel is gebaseerd op interviews met Louis Jonckheere, Bruno Vandegehuchte en resident startups van de Wintercircus Startup Campus / Invest in Ghent is onderdeel van Stad Gent.

Beeld: Arthur Van Wassenhove