Column: We lijden aan innovatieblindheid

Wekelijks vliegen dotcombedrijven met onzichtbare winsten, weinig tot geen omzet, en een marginaal aandeel in een nichemarkt de beursvloer op. Bij het luiden van de openingsbel volgen waarderingen van honderden miljoenen, soms zelfs miljarden. Een waarde die tot voor kort op basis van de omzet en winst werd bepaald. Want tegenwoordig wordt het fundament van de beurswaarde vooral vastgesteld door het innoverend vermogen van een onderneming.

Hoe kan het anders dat Twitter, een bedrijf dat honderdveertig karakters de wereld in helpt te sturen, een waardering heeft van 38 miljard dollar? Of WhatsApp, dat voor negentien miljard dollar is verkocht aan Facebook? Maar ook Snapchat een waardering van vier miljard heeft? En King, het bedrijf achter de welbekende Candy Crush Saga, zelfs voor acht miljard recentelijk de beurs op is gegaan?

Waar luttele jaren geleden bedrijven als General Electric en IBM aandeelhouders tevreden stelden met omzetprognoses en een groter marktaandeel, is er nu behoefte aan technologische innovatie. Kijk naar internetconcepten als Airbnb, Dropbox, Jawbone, Spotify, Pinterest of Uber. Het zijn allen winnaars in een productcategorie, maar beschikken slechts over een marginale omzet en boeken vooralsnog weinig tot geen winst.

Toch staan deze ondernemingen te trappelen om ook een beursnotering te krijgen. Het is het resultaat van een trend die al langer gaande is. Zo is Apple, dat in 1997 nog ‘slechts’ twee miljard dollar waard was, uitgegroeid tot een van de grootste bedrijven ter wereld. Met een waardering van zeshonderd miljard eind 2012. En dat vrijwel geheel gestuurd door innovatie. Want toen de productlijn van de iPod, iPhone, en iPad niet verder werd vernieuwd, stortte de koers direct met een derde in.

Maar weinig bedrijven kunnen echter continu op een hoog niveau blijven innoveren. Volgens Paul Graham, de godfather van de Silicon Valley, is schlep blindness hiervan de oorzaak. Hij beweert dat innovatieve ideeën – met name in de startupwereld – door het onderbewustzijn juist worden genegeerd. Omdat ze voor veel moeilijkheden c.q. schleps zouden zorgen: taken dan wel uitdagingen die bijzonder lastig zijn om te voltooien.

Een mooi voorbeeld is SpaceX, een startup die ruimtereizen organiseert. Iets waar de meesten van ons van kinds af aan al van dromen, maar we verder geen gevolg aan geven. En dat door de misleidende perceptie die het onderbewustzijn ons voorspiegelt.

Bij een innovatief idee is er dus veelal ook minder competitie. In die zin schept schlep blindness evengoed kansen. Stop dus met dromen en maak de ideeën die nu nog ergens in je hoofd ronddwalen concreet. Ze kunnen in de toekomst zo maar de lieveling van de beursvloer worden.

*) Dit artikel is tevens gepubliceerd in het aprilnummer van Emerce magazine (#130).