Logistieke dienstverleners: van wielen naar world wide web

Technologische ontwikkelingen en branchevervaging zorgen voor nieuwe toetreders op de logistieke markt, die eigen vervoersconcepten ontwikkelen zoals Ubper. In een nieuw rapport naar de toekomstbestendigheid van de sector, signaleren ING en transportverzekeraar TVM het belang voor transportbedrijven om meer te investeren in interconnectieve netwerken en voorspellende data-analyse.

Om te kunnen blijven concurreren met het grote aantal bedrijven in de transport- en logistieke sector is onderscheid ten opzichte van concurrenten essentieel. Het overgrote deel van de bedrijven zet in op het verbeteren van de kernactiviteiten en de middelen. Hierdoor worden de kosten lager en kunnen ze zich zodoende onderscheiden op prijs. Vernieuwing is vooral gericht op optimalisatie. Slechts een beperkt aantal bedrijven uit de sector probeert nieuwe kanalen aan te boren en zodoende nieuwe klanten te bedienen.

Vernieuwing gericht op innovatie blijft achter, terwijl hier nu juist de kansen liggen. Wil men echt het verschil maken dan moet een ondernemer marktverstorend (disruptive) bezig zijn.

Logistiek dienstverleners doen er daarom verstandig aan veel meer te investeren in ICT-technologie. Het gaat hier niet om de gebruikelijke ICT-systemen (zoals ritplanning en track en trace), die worden immers al veel toegepast in de sector voor het registreren van processen. De focus moet liggen op ICT die nieuwe business concepten mogelijk maakt. Dit begint met Big Data analyses, bestaande uit data verwerken, analyseren, interpreteren en zodoende vertalen naar nieuwe bedrijfskansen.

Het realiseren van nieuwe kansen of concepten is de volgende stap. Die nieuwe concepten hebben steeds meer een online karakter en verlopen via het internet. Voor de Big Data analyse volstaat het niet om de benodigde kennis in huis te halen zoals men in het verleden deed. Gezien de hoge investeringsdrempel zal samenwerking met specialistische ICT-bedrijven noodzakelijk zijn om de gewenste voortuitgang te boeken. Verder zijn business analisten nodig die de data kunnen vertalen naar business intelligence.

Logistiek dienstverleners moeten volgens de onderzoekers open staan voor het introduceren van nieuwe concepten om producten van A naar B te krijgen. Een goed voorbeeld is MyWays van DHL, waarbij pakketjes door particulieren bezorgd worden op elk door de ontvanger gewenst tijdstip en plaats. Belangrijk bij het ontwikkelen van nieuwe concepten is dat men deze als een startup benadert. Door het te scheiden van de oude organisatie ontstaat meer focus en is de kans op vertraging of mislukking kleiner.

In deze vernieuwingsslag ontstaan ook mogelijkheden voor nieuwe verdienmodellen. Het vermarkten van logistieke data, bijvoorbeeld voor advisering, lijkt in ieder geval kansrijk. Een nieuw verdienmodel rondom data wordt door de meeste logistiek dienstverleners echter (nog) niet erkend. Men geeft veelal de data gratis weg. Het wordt dus vaak defensief gebruikt in plaats van offensief.

Een ontwikkeling die rechtstreeks verbonden is aan de opkomst van e-commerce is het toenemend belang van retourlogistiek. Ondanks dat retourlogistiek geen nieuw onderwerp is, staat het nog altijd in de kinderschoenen. Veel bedrijven hechten er nog te weinig waarde aan.

Voorheen betrof het voornamelijk het mee terug nemen van verpakkingsmateriaal (dozen, fust) of ladingdragers (pallets). Inmiddels wordt retourlogistiek, ook wel reverse logistics, veel breder omschreven. Naast het ophalen van kapotte, gebruikte of afgeschreven producten en verpakkingen, gaat het in toenemende mate ook om VAL-activiteiten.

Het goed organiseren van de retourstroom wordt in toenemende mate een succesfactor voor een webwinkel. Het behouden van bestaande klanten is er direct aan gekoppeld.

Al deze soorten retouren moeten op een andere manier worden afgewikkeld. Sommige retouren kunnen (in een nieuwe verpakking) opnieuw het orderpickproces in, terwijl andere vernietigd moeten worden. Dit vergt goede logistieke sturing, waarbij ICT-systemen ondersteuning kunnen bieden.

Het volledige rapport is hier verkrijgbaar.