Waarom iedereen moet weten wie Peter Thiel is

De kans bestaat dat je al weet dat Peter Thiel samen met Elon Musk mede-oprichter was van PayPal en dat hij als eerste externe partij mocht investeren in Facebook. Of dat hij via zijn investeringsmaatschappij Founders Fund een vinger in de pap heeft bij SpaceX, AirBnB, Spotify, Knewton, Misfit en Asana. En dan weet je waarschijnlijk ook dat hij de nobele schrijver is van de bestseller ‘Zero to One’ en dat hij Seasteading ziet als serieuze optie tegen kapitalisme. Mocht je hem nog niet goed kennen dan is het de moeite waard om meer over hem te weten te komen, want er is nog (veel) meer wat deze man zo interessant maakt.  

Zijn volledige naam is Peter Andreas Thiel. Geboren in Frankfurt am Main, maar als 1-jarige met zijn ouders verhuisd naar Foster City, California. Hier groeide hij op tot schaakkampioen en ging hij filosofie studeren aan Stanford University. Tot zover de Wikipedia-weetjes. Als we het Forbes-profiel van Thiel bekijken dan zien we dat de beste man een net worth heeft van $2.7 miljard. Het grootste gedeelte van zijn netto vermogen heeft hij vergaard met het verkopen van PayPal. Hiervan was hij mede-oprichter en CEO. En zijn nieuwe vrijetijdsbesteding genaamd Palantir heeft inmiddels ook $2.4 miljard aan funding ontvangen waarmee ze als bedrijf worden gewaardeerd op $20 miljard. Palantir’s missie is om ‘’s werelds meest belangrijke problemen op te lossen voor de ’s wereld belangrijkste organisaties’. Wat meer concreet: Palantir biedt een pakket van software applicaties aan voor het integreren, visualiseren en analyseren van informatie.

Peter Thiel en Palantir

Als we de visie van Palantir even in perspectief plaatsen dan zien we bijvoorbeeld dat hun tools helpen bij het herkennen van patronen bij het plaatsen van bermbommen, het onderzoeken van belastingfraude, of het voorspellen van een groeiende behoefte voor een nieuw medicijn. Het moge duidelijk zijn dat het commercieel belang van hun tools aansprekend is voor veel grote bedrijven. Een minder commercieel, maar wel zeer praktisch voorbeeld van de kracht van Palantir’s propositie, is dat van Direct Relief en Team Rubicon net na de Oklahoma Tornado in 2013. In mei van dat jaar werden meer dan 12.000 huizen verwoest. Binnen enkele uren had Team Rubicon, met behulp van de tools van Palantir, hun vrijwilligers netwerk effectief gemobiliseerd. Gebruikers konden realtime de stand van zaken rapporteren waarmee personeel in het HQ de beschikbare resources effectiever konden alloceren op basis van urgentie en locatie.

Peter Thiel heeft met Palantir wederom een miljarden business opgetuigd. Maar wat hem daarbij onderscheid is hoe de zakelijke kant gecombineerd wordt met de ethische kant. Zo stelt het bedrijf dat ze geloven in ‘augmenting human intelligence, instead of replacing it’:

Peter Thiel en Founders Fund

Deze gedachte typeert Thiel. Want ook zijn investering maatschappij Founders Fund draagt deze maatschappelijk verantwoorde gedachte een warm hart toe. Founders Fund, met op het moment van schrijven 213 investeringen in 146 bedrijven, zegt het alleen in iets andere bewoordingen: “We invest in smart people solving difficult problems…”. Ze beheren daarbij een kapitaal van iets meer dan $2 miljard en ze houden er een scherpe propositie op na als het gaat om de purpose van venture capitalists (VC’s) in de bredere maatschappelijke context. Natuurlijk mag er onder aan de streep (veel) geld overblijven, maar waarom kan dit niet óók gepaard gaan met een zinnige sociale en technologische bijdrage? Founders Fund reflecteert op de rol van VC’s door de jaren heen:

1970’s – computer hardware and software

1980’s – biotech, mobility and networking companies

1990’s – all that had to do with internet

In deze periodes waren het de VC’s die risico’s durfde te nemen. Ze investeerden in zaken waarvan het nog maar de vraag was of het zou gaan renderen. Zo had HP grote vraagtekens bij de commerciële waarde van  de H-P 35, hun eerste calculator. En later vroeg IBM zich openlijk af of een particulier ooit een computer aan zou gaan schaffen. En of dat een computer in grootte ooit kleiner zou worden dan een gemiddelde personenauto. Het waren investeringsmaatschappijen die, ondanks de bedenkingen, met hun geld de ontwikkelingen hebben doorgezet. En door de hope for profit, hebben zij technologische vooruitgang mogelijk gemaakt. Ondanks de grote risico’s en onzekerheid.

Fake Problems

Deze attitude wordt geprezen door Founders Fund, maar zij zien in de late jaren 90 een ontwikkeling ontstaan waarbij investeringen niet meer richting (in potentie) transformerende technologiën gaan, maar naar ‘incremental problems’ of zelfs ‘fake problems’. Ontploffende aandelenmarkten en verschillende bubbles werkten deze strategie in de hand. Het was voor VC’s financieel gezien gerechtvaardigd om te investeren in deze ‘ultimately worthless companies’ omdat ze gigantische returns boden. De beste returns in de historie van de industrie zelfs. Op basis van deze reflectie van Founders Fund stellen zijn het volgende:

Peter Thiel’s Founders Fund laat er geen gras over groeien en stelt dat VC’s zijn gestopt met het investeren in de toekomst, maar daarvoor in de plaats hun heil hebben gezocht in features, widgets en irrelevantie. Ze maken onderscheid tussen fake en real technologies en stellen dat real technologies over het algemeen duurzame winsten opleveren waarbij timing minder van belang is. De kracht ervan zal uiteindelijk toch wel boven drijven. En die kracht kan zowel technologisch als sociaal van aard zijn. Of een combinatie daarvan.

Op basis van deze gedachten heeft Founders Fund vijf gebieden geselecteerd waar zij in investeren:

• Aerospace
• Biotechnology
• Artificial Intelligence
• Energy
• Internet

Internet is dood, lang leve Internet

Ik ben zelf altijd erg gevoelig voor scherp geformuleerd sarcasme. En als het gaat om de pijler ‘internet’ binnen de investeringsfocus van Founders Fund stellen zij dat het vandaag de dag zeer fashionable is om te roepen dat internet ten dode is opgeschreven. Dit terwijl heel veel portfolio’s juist uitpuilen met internetbedrijven gericht op de consument. Founders Fund stelt dat internet een van de meest krachtige technologiëen is die ooit is gerealiseerd. Sarcastisch geven zijn aan dat roepen dat internet dood is ‘is as ridiculous as saying that there was nothing left to do with electricity after the light bulb’. Ze sluiten hun visie-pagina of met vier karaktereigenschappen van veelbelovende bedrijven:

1. Ze zijn niet populair (want dat maakt ze duur. Denk aan Groupon)
2. Ze zijn moeilijk uitvoerbaar (en daarom ook minder populair)
3. Ze zijn technologisch riskant, maar niet onoverkomelijk riskant.
4. Als ze succes hebben, zal hun technologie buitensporig veel waard zijn

Een transformerend portfolio

Nu we weten hoe Founders Fund in het leven staat is het uiteraard interessant om te kijken hoe Peter Thiel’s club de daad bij het woord voegt met hun opgebouwde portfolio:

• Stripe: Online financial transactions
• ZocDoc: A better healthcare experience; power to the patient
• StemCentrx: Develops therapies and diagnostics for cancer patients
• Nubank: Redesigning the creditcard experience in Latin Amercica
• Quantcast:Audience demographics and real-time advertising
• Knewton: Learning platform that personalizes educational content
• Counsyl: Low-cost genetic tests
• Oscar: Humanizing healthcare by tech, design and data
• Bolt Threads: Proteins found in nature to create practical materials
• ResearchGate: Make research more collaborative and interdisciplinary
• Misfit: Wearable sensor technology
• Asana: Enabler of teamwork without email
• Collective Health: Health insurance solutions

Wanneer we daar SpaceX, AirBnB en Spotify nog aan toe voegen, dan kun je volgens mij wel stellen dat ze een mooi portfolio hebben opgebouwd die in grote lijnen voldoet aan de richtlijnen die ze zelf stellen. Ik vind het persoonlijk erg bewonderenswaardig om te zien dat ze hun eigen rol als VC zo serieus nemen en dat ze de impact van hun investeringen aan de kaak durven te stellen. Waarbij de zakelijke afweging nog steeds volledig overeind blijft, want de bedrijven waarin zijn investeren bewijzen dat ze hun waarde opleveren en daarbij minder afhankelijk zijn van de grillen van de consument. Peter Thiel is ongetwijfeld een drijvende kracht in geweest in het vinden van een goede balans hierin.

Waarderingen voor de bedrijven in hun portfolio (bron: Crunchbase.com):

• Stripe: $ 3.5 miljard (december 2014)
• Oscar: $ 800 miljoen (mei 2014)
• Asana: $ 280 miljoen (juli 2012)
• Spotify: $ 4 miljard (november 2013)
• AirBnB: $ 10 miljard (april 2014)

Het failliet van het politieke systeem

Een ander belangrijk onderdeel uit Thiel’s leven is de open brief genaamd ‘The Education of a Libertatian’ welke hij publiceerde in april 2009. Hierin geeft Thiel aan dat hij geen toekomst meer ziet in het politieke systeem zoals we dat nu voor onszelf hebben opgetuigd. Hij geeft zelfs aan dat het de taak van de zogenaamde libertarians is om te zoeken naar een uitweg, weg van de politieke dwangbuis van de overheid. Zijn afkeer is duidelijk. Hij stelt dat er geen échte vrije plaatsen meer zijn in de wereld en dat de enige manier om die weer te vinden is, door nieuwe onontgonnen paden te bewandelen die leiden naar ‘some undiscovered country’. Dit is ook de reden geweest dat hij zijn investeringen richt op technologieën die het mogelijk maken om die nieuwe plaats van vrijheid te creëren. Hij geeft zelf drie mogelijkheden aan:

1. Cyberspace

‘By starting an Internet business, an entrepreneur may create a new world. The hope of the Internet is that these new worlds will impact and force change on the existing social and political order. The limitation of the Internet is that these new worlds are virtual and that any escape may be more imaginary that real. ‘

2. Outer space

‘Because the vast reaches of outer space represent a limitless frontier, they also represent a limitless possibility for escape from world politics. … We must redouble the efforts to commercialize space, but we also must be realistic about the time horizons involved.’

3. Seasteading

‘Between cyberspace and outer space lies the possibility of settling the oceans… From my vantage point, the technology involved is more tentative that the Internet, but much more realistic than space travel.’

Machinery of Freedom

Als conclusie schrijft Thiel in zijn brief dat we in een dodelijke race zitten van technologie vs. politiek. Dat Thiel niet vies is van wat bold statements moge duidelijk zijn, maar zijn afsluiting laat daarbij zeker niets meer aan het toeval over; ‘The fate of our world may depend on the effort of a single person who builds or propagates the machinery of freedom that makes the world safe for capitalism’. Zijn open brief maakte veel los. Hij kreeg bijval, maar ook zeer veel kritiek. Daarop reageerde hij met het volgende:

Peter Thiel en The Seasteading Institute

Na 2009 heeft Thiel de visie uit zijn open brief kracht bijgezet door het opzetten van ‘The Seasteading Institute’, een organisatie die zich inzet voor het creëren van een drijvende eiland/stad die plaats moet bieden aan een nieuwe generatie pioniers en ondernemers die zonder inmenging van een overheid hun gang kunnen gaan. Geboekte successen zouden dan moeten terugvloeien in ‘de echte wereld’. De tijd zal uitwijzen in hoeverre dit project gerealiseerd zal gaan worden. De laatste berichten wijzen erop dat Seasteading wat aan haalbaarheid inboekt en dat ‘Outer Space’ aan terrein wint met de laatste ontwikkelingen van het SpaceX project. Samenvattend kan gesteld worden dat Thiel een stempel wil, en waarschijnlijk ook zal, drukken op technologische en sociale vooruitgang in onze huidige wereld zoals we die kennen en in nieuwe werelden zoals die wellicht zullen gaan verschijnen. Ik nodig iedereen uit om de aflevering van Tegenlicht te kijken waarin Thiel zijn plannen voor Seasteading toelicht.

Peter Thiel de schrijver

Graag wil ik afsluiten met Peter Thiel als schrijver van het boek ‘From Zero to One’. Nadat Thiel op Stanford University een college gaf kwam hij in aanraking met de notities die student Blake Masters had gemaakt van zijn verhaal. Deze werden goed gelezen en er werd veel op gereageerd. Uiteindelijk belandden de notities ook in de New York Times. Vanuit de notities ontstond het boek welke inmiddels een internationale bestseller is geworden. Met hoofdstukken als ‘The Mechanics of Mafia’, ‘You are not a lottery ticket’ en ‘Seeing green’ publiceert Thiel een populair boek.

Stiekem verdenk ik Thiel ervan dat hij zijn naam en reputatie inzet om jongeren aan te sporen een start-up op te starten. Niet omdat hij er dan in kan investeren, maar omdat tussen de lezers en de studenten die zijn boek lezen zomaar de nieuwe persoon kan zitten die met het business idee komt welke een nieuwe vrije wereld kan ‘unlocken’ waar hij zo vurig naar op zoek is. Een lezing van Thiel op Stanford University waarin veel uitgangspunten van het boek aan de orde komen:

*) Foto boven het artikel: Dan Taylor (cc)