Bedrijfsrobot laat in Nederland op zich wachten

Buitenlandse spelers profiteren volop van robots om werk uit handen te nemen. Nederland blijft daarentegen achterlopen. Zonde, want robots kunnen je productiviteit en omzet enorm verhogen.

Nederland lijkt huiverig voor robotisering. Van de ruim duizend bedrijven die de Erasmus Universiteit in 2016 onderzocht, investeerde slechts 1 à 2 procent in robots op de werkvloer. Ook de MKB Barometer 2018, uitgevoerd in opdracht van Exact Software, concludeert dat Nederland op dit gebied achterloopt in vergelijking met andere landen in Europa. Daardoor blijven er kansen liggen.

Efficiënt en onvermoeibaar

De voorhoede in Nederland is klein, maar is er wel degelijk. Zo laten fulfilmentbedrijf Active Ants en PostNL hun orders picken door een geavanceerde robotarm. In de haven van Rotterdam worden schepen gelost door een zelfsturende kraan. En de magazijnen van Zalando doen tegenwoordig niet onder voor die van Amazon of Alibaba, met zelfrijdende stellingen die snel en gericht voorraad vervoeren.

Repetitief of fysiek zwaar werk leent zich dan ook uitstekend voor automatisering. Zodra er een bestelling binnenkomt, weet de magazijnrobot precies waar die moet zijn. Dit zorgt voor een ongekende arbeidsproductiviteit. Een robot kan immers uren achtereen werken zonder moe te worden of fouten te maken, met minder risico op ziekte en arbeidsongeschiktheid. Dankzij verhoogde efficiëntie kun je producten tegen een lagere prijs aanbieden en levertijden versnellen – een groot goed ten opzichte van je concurrenten. De consumptie en omzet zal achtereenvolgens stijgen.

Mens versus machine

De weerstand van het MKB is niet onbegrijpelijk. Als robots het werk overnemen, zijn mensenhanden misschien overbodig geworden. Het FNV riep al op tot een robottaks voor distributiecentra, om de toegenomen winst als gevolg van robotisering eerlijk te verdelen. Bovendien worden machines steeds slimmer. Cijfermatig routinewerk en data-analyse van Nederlandse banken en verzekeraars wordt daarom al deels uit handen genomen.

Recent onderzoek van McKinsey voorspelt dat binnen 30 jaar meer dan de helft van ons werk geautomatiseerd kan worden. Opvallend is de benadering van de onderzoekers. In plaats van de impact te meten op baanniveau, keken ze naar afzonderlijke activiteiten. Welke taken kan een robot net zo goed of zelfs beter vervullen, en welke niet? De conclusie is gelijk aan die van een afzonderlijke studie in samenwerking met de Universiteit van Londen. Namelijk: maar weinig banen zullen volledig verdwijnen. In plaats daarvan zal de invulling van deze beroepen veranderen.

Slim samenwerken

De menselijke maat is dus nog steeds hard nodig. Ook in robotmagazijnen moeten medewerkers het overzicht houden en orders controleren. Door juist de taken uit te besteden die machines beter en sneller kunnen, komt er meer ruimte voor creativiteit en oplossingsgericht denken op de werkvloer. Zo zijn er inmiddels talloze collaboratieve robots of ‘cobots’ op de markt, speciaal ontwikkeld om menselijk werk te complementeren.

Laagdrempelige voorbeelden hiervan zijn een handscanner, slimme magazijnkar of augmented reality bril tijdens het orderpicken. Daarnaast komen er in de toekomst talloze nieuwe beroepen en taken bij, waaronder ontwikkelaars, programmeurs en ontwerpers. Door mens en machine te laten doen waar zij het beste in zijn, kan volgens de Londense studie productiviteit op bedrijfsniveau meer dan verdrievoudigd worden. McKinsey voorspelt een mondiale stijging van productiviteit op de werkvloer met 1 procent per jaar.

Innoveren gaat niet vanzelf

Een handjevol Nederlandse bedrijven lijkt vooralsnog hoofdzakelijk geïnteresseerd in de technologie an sich. Maar als je niet ook investeert in bijbehorende kennis en vaardigheden, zal je er nooit van profiteren. Je zal je medewerkers moeten omscholen en je bedrijfsvoering moeten heroverwegen. Welke processen kun je nu al automatiseren, bijvoorbeeld met slimme software? Dit maakt de uiteindelijke overstap naar een robot des te makkelijker. Zo ben je niet alleen een koploper, maar kan je er ook daadwerkelijk de vruchten van plukken.