UXprobe: test de gebruiksvriendelijkheid van je website of app op afstand

Een website of applicatie testen op gebruiksvriendelijkheid: in zijn vorige baan merkte Jan Moons, medeoprichter van UXProbe, dat het veel tijd en geld in beslag kan nemen. Daarom ontwikkelde hij samen met collega Paul Davies het platform UXprobe, dat in juli 2016 online ging. “We filmen testpersonen online terwijl ze een website of app gebruiken.”

Jan, hoe zou je UXprobe omschrijven in één tweet?

“UXprobe is een softwareplatform om de gebruiksvriendelijkheid van websites en apps op afstand grondig, sneller en goedkoper te testen.”

Wat doet je bedrijf precies?

“Wij helpen bedrijven de gebruiksvriendelijkheid van hun producten te verhogen en meer kwaliteit te leveren. Op ons online-gebruikerstestplatform kunnen onze klanten tests samenstellen en versturen naar testgebruikers. Als die de test gaan uitvoeren, leidt het platform ze door de verschillende scenario’s heen. Ze denken tijdens de test hardop, terwijl hun scherm en webcam wordt opgenomen. Is de tester klaar, dan zijn de opnames direct beschikbaar ter analyse voor de klant, hij kan ze herbekijken zo vaak hij wil. Het scheelt onze klanten maanden aan tijd in totaal en gemiddeld vijftig euro per test.”

En wat nog meer?

“We bieden analysediensten aan waarmee we de klant inzicht geven in de kwaliteit van zijn website of app. Ook doen we pilottests om te verifiëren of de test goed bruikbaar is, we rekruteren testgebruikers, leveren een rapport over geconstateerde verbeterpunten van geteste producten en we stellen oplossingen voor om deze te verbeteren.”

Wie is je doelgroep?

“Iedereen die een website of applicatie bouwt, is een potentiële klant van UXprobe. Wij onderscheiden drie klanttypen. Bureaus die websites en apps ontwerpen en testen met potentiële gebruikers, productmanagers die softwaretools bouwen en e-commercebedrijven die een grote webshop hebben. Momenteel werken we met ongeveer vijftien klanten, waaronder Barco, Electrabel, Dentsply-Sirona en Bol.com.”

Welke vragen en scenario’s komen langs?

“Net wat de klant wil. In ons systeem voert hij scenario’s en vragen in en verspreidt die onder testpersonen via een URL. De ontvanger krijgt door de link te volgen een gebruikerstest voorgeschoteld over een website of app van onze klant. Onze klanten willen vooral weten of hun toekomstige gebruikers een website of app zo optimaal mogelijk kunnen gebruiken, en hoe tevreden ze erover zijn.”

Bijvoorbeeld?

“Een tester van bol.com die het scenario ‘bestel een boek op de website van bol.com’ uit moet voeren. De testpersoon denkt hardop: hij vertelt wat zijn verwachtingen zijn, wat hij doet en waarom. Via de webcam kijkt Bol.com mee op zijn scherm, hoort wat hij zegt en volgt zijn gezichtsuitdrukkingen. Na elk scenario krijgt de gebruiker nog een paar vragen over zijn voorkeuren, mening en eventuele problemen.”

Welk probleem los je op met UXprobe?

“Dat testpersonen zich niet meer hoeven te verplaatsen. Normaal gesproken werken ze op locatie bij de klant. Waar ze maar willen, kunnen ze op hun eigen computer en in hun eigen tijd de test doen.”

Zitten daarin ook de maanden aan tijd die klanten besparen?

“Ja. Sommige klanten plaatsen de test-URL met een oproep op hun eigen website en krijgen dan binnen tien minuten reactie. De snelle en interactieve tests via het UXprobe-systeem werken heel anders dan de traditionele maandenlange usertests op locatie, maar zijn zeker niet minder doeltreffend.”

En de besparing van vijftig euro per test?

“Die is gelegen in de vergoeding die testpersonen ontvangen als dank voor hun deelname. Voor tests op locatie is een vergoeding van zestig à zeventig euro gebruikelijk. Maar nu, omdat gebruikers de test vanuit huis kunnen doen, is een vergoeding van tien tot twintig euro al gepast.”

Wat doe je om diensten nog beter te laten aansluiten bij je klanten?

“We vullen momenteel een databank met gebruikersprofielen. Het is nog in een pril stadium, maar in de toekomst leveren we naast het testplatform dus ook de testgebruikers. Klanten kunnen kiezen of ze de test zelf opstellen of dat wij dat voor ze doen.”

Bouwen jullie de software zelf?

“Ja, het volledige platform hebben we zelf ontwikkeld from scratch. We hebben geen derde partij die helpt met de software. Ons team van studenten helpt de software verbeteren en ons netwerk verbreden.”

Hoe ziet het verdienmodel eruit?

“UXprobe werkt met software as a service (SaaS). De klant kan kiezen: of hij koopt één project, of hij sluit een abonnement af. Bij de eerste optie krijgt hij vijftig video’s met testgebruikers voor 350 euro. Met een abonnement kan hij kiezen voor een gewenst aantal video’s per maand, bijvoorbeeld honderd video’s voor 500 euro per maand. De praktijk leert dat bedrijven die met regelmaat nieuwe producten ontwikkelen voor de abonnement-optie gaan.”

Wie zijn je concurrenten?

“Onze concurrentie zit voornamelijk in de VS en het VK: UserTesting, UserZoom en WhatUsersDo.”

En hoe onderscheidt UXprobe zich dan?

“Het grootste verschil is dat onze tests online gebeuren en dat testers geen software hoeven te downloaden. Bij concurrenten moet dat wel, vaak algauw 100 MB. Bij ons hoeven ze alleen een extensie van 15 Kb te accepteren, die na de test meteen weer verwijderd wordt. Daarnaast wordt – dankzij deze extensie – de video onmiddellijk gestreamd. Zodra de test is afgelopen, komt die online beschikbaar. De klant kan video’s meteen bekijken en ontdekken hoe de website of applicatie verbeterd kan worden, zonder te hoeven wachten op een upload.”

Hoe ga je om met eventuele vooroordelen van testpersonen?

“We minimaliseren het besef dat een tester wordt bekeken doordat ze in hun eigen omgeving zijn en met hun eigen laptop of computer werken. Ook laten we het beeld van de webcam alleen kort in het begin zien, zodat ze zichzelf goed kunnen positioneren voor de camera. Hierna wordt de webcam niet meer getoond.”

Waarom doe je dat?

“Uit eigen onderzoek is gebleken dat als testpersonen zichzelf constant in beeld zien, ze zich heel bewust zijn van het feit dat ze worden bekeken. Zonder de webcam is dit besef kleiner en komen gebruikers vaak in een flow als ze eenmaal beginnen. Ze zijn dan zo geconcentreerd op de test dat ze de camera vergeten. Een lager besef van een tester dat hij bekeken wordt leidt tot minder vooroordelen.”

Hoe is het idee van UXprobe ontstaan?

“Het idee is ontstaan doordat ik als UX-persoon zelf op zoek was naar een hulpmiddel om gebruikerstests te doen zonder dat mensen naar een bepaalde locatie hoefden te komen. In eerste instantie gebruikte ik dan bijvoorbeeld Skype, maar dit leverde regelmatig problemen op. Mensen vergaten hun gebruikersnaam of wachtwoord, of hadden de rechten niet om het programma te gebruiken. Dat moest beter kunnen.”

Hoe ben je van start gegaan?

“Tijdens mijn opleiding Informatica begon ik een eigen platform te maken. Ik heb medeoprichter Paul Davies ontmoet toen we beiden bij Alcatel werkten. Ook hier zochten we een manier om gebruikerstests op afstand vast te leggen. Samen hebben we het idee verder uitgewerkt en zijn we uiteindelijk ons eigen bedrijf gestart.”

Wat houdt je momenteel bezig?

“De mogelijkheid om gemodereerd te testen. Dat houdt in dat de klant aan de testpersoon live vragen kan stellen. Zo kan de klant verwachtingen en voorkeuren te weten komen en voorkomen dat de tester vast komt te zitten. Daarnaast werken we hard om ons platform op mobiele telefoons aan te bieden. Op dit moment heeft de gebruiker nog een laptop met webcam nodig, maar binnenkort kun je tests doen met je iPhone of Android-toestel.”

Wat zijn je toekomstplannen?

“We willen UXprobe internationaal lanceren. Momenteel werken we vooral in België en Nederland, maar we willen graag uitbreiden naar de rest van Europa. Doordat onze concurrenten in de VS en het VK zijn gevestigd, zien we aan deze kant een gat in de markt. We bieden nu al vijf talen aan binnen het platform, zodat gebruikers uit heel Europa gebruik kunnen maken van de tests.”

*) Dit is een artikel in de serie van de Accenture Innovation Awards dat ik schreef in samenwerking met Nikki Mennen. UXprobe nam deel aan de AIA15, bekijk hier de winnaars van 2016.