Emerce Health: ‘Medicijnvervoer per drone cruciaal voor dringende diagnosestelling’

21 Antwerpse ziekenhuizen en 6 ziekenhuizen in Hasselt werken samen om het transport van klinische monsters, bloed en medicijnen snel en efficiënt te laten verlopen via drones. Op Emerce Health, komende donderdag, vertelt Tim Cleys van Helicus over de samenwerking, de plannen, luchtvaartregels en verpakkingen.

Helicus werkt momenteel met diverse ziekenhuizen rond Antwerpen en Hasselt samen samen aan het transport per drones. Nog dit jaar starten de eerste testvluchten. Wanneer precies?

“De eerste vlucht vond plaats op 3 oktober tussen het Sint Augustinusziekenhuis en het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. Bijkomende vluchten in Antwerpen en Hasselt worden dit najaar gepland.

“Het platform dat wij voor de ziekenhuizen hebben ontwikkeld, biedt in de eerste plaats een oplossing voor de toenemende logistieke problemen die men in stedelijke gebieden ondervindt. Zo is er de toenemende noodzaak om ziekenhuisnetwerken op te zetten. Vanwege de financieringsproblematiek in de gezondheidssector wordt gekeken naar mogelijkheden om (medisch-technische) diensten te centraliseren.

“Diensten op een grotere schaal centraal organiseren is financieel interessant, maar het zorgt ook voor logistieke uitdagingen. Denk eens aan de distributie van preparaten van centrale clean rooms naar de ambulante locaties. De rijtijden van taxi’s en koerierdiensten zijn lang en zeer afhankelijk van het verkeer. Zowel tijdens (alsook steeds vaker buiten) de spitsuren kan niet meer snel genoeg aangeleverd om dringende diagnosestelling tijdig te kunnen ondersteunen.

“Drones zijn, ook op korte afstand, nog altijd veel sneller dan taxi’s of fietskoeriers. Afstanden worden herleid tot overwegend rechte lijnen (vogelvlucht). Er zijn geen stoplichten of files in de lucht.”

Gelet op uw achtergrond – 12 jaar als laboratorium manager gewerkt – begrijp ik de keuze voor de medische wereld, maar gaan de ambities van Helicus niet verder? Met drones kun je immers nog veel meer vervoeren.

“De vraag om medische transporten met drones te organiseren is ontstaan vanuit de gezondheidssector zelf. Er is draagvlak bij zowel overheden, wetgevende instanties als de bevolking, zeker als er mensenlevens mee gered kunnen worden. Dan accepteer ik dat er een drone in de voortuin van mijn buur landt, net zoals ik een luidruchtige ziekenwagen in mijn straat duldt. Bij de levering van een pizza zou de ergernis wel eens kunnen toeslaan.

“We plannen meer dan het vervoer van medische stalen, menselijk weefsel en medicatie tussen ziekenhuizen. We bekijken ook het transport van bloedproducten en organen op langere afstand, en zelfs een AED-drone is mogelijk. Deze gespecialiseerde toepassingen vereisen verdere ontwikkelingen waar we ons structureel en stapsgewijze mee bezig houden.”

Hoe staat het met de regelgeving ten aanzien van drones in Belgie in verhouding tot de rest van Europa? Tegen welke belemmeringen loopt u aan bij uitrol naar andere landen?

“Momenteel is de wetgeving binnen Europa rond de inzetbaarheid van drones heel gefragmenteerd en onvolkomen. De EU lidstaden zoals België of Nederland hebben momenteel nog geen duidelijk wettelijk kader op basis waarvan complexe missies kunnen geëvalueerd of toegelaten worden. De dronevluchten die het Helicus Aero Initiative nu uitvoeren, zijn zogeheten BVLOS-vluchten waarbij de drone zich niet langer binnen het gezichtsveld van de piloot bevindt. Deze vluchten worden allemaal gevlogen op basis van een uitzondering voorzien in de huidige Belgische wetgeving (KB van 2016). Er zijn momenteel geen duidelijke richtlijnen zijn waar men aan moet voldoen om binnen die uitzonderingsregel te kunnen vliegen. Men dient terug te vallen op de vagere beschrijvingen rond ‘veiligheid’.’

“Heel wat landen kampen trouwens met diezelfde problematiek. Om ervoor te zorgen dat de verschillende nationale wetten geen tegenstrijdigheden bevatten, is er al wel beslist om de wetgeving voor gebruik van drones op Europees niveau te regelen. Alle lidstaten zullen te zijner zijn deze regels integraal over te nemen. Op deze manier komt er één duidelijk Europees kader wat de ontwikkeling, implementatie en voordelen van commercieel dronegebruik moet bevorderen.”

Van welke drones maakt Helicus eigenlijk gebruik?

“De drone waar we me nu mee vliegen is ontworpen door SABCA, een Belgisch-Franse vliegtuigbouwer. We hebben bewust gekozen om met een luchtvaartspeler samen te werken en geen recreatieve drone in te zetten, omdat we hoge eisen stellen naar inzetbaarheid en veiligheid. Onze drone moet uiteindelijk 360 tot 365 dagen per jaar kunnen vliegen en moet dus in staat zijn moeilijkere weersomstandigheden veilig te trotseren.

“Aangezien we boven stedelijk, dichtbevolkt gebied zullen opereren, is een structureel veilig platform cruciaal. Denk aan automatische vluchten met menselijke back-up, impact reductie met behulp van parachute en sirene, alsook een veiligheidscultuur waarbij respect voor voorschriften en wettelijke luchtvaart technische vereisten/procedures voorop staat.”

Helicus zal straks niet de enige dronebezorger zijn. Hebben we een aparte verkeersleiding nodig voor drones?

“Jazeker. De verwachtingen zijn dat de drone zijn rol zal opnemen binnen de modale mix van morgen en dat er best vele nuttige dronetoepassingen zullen komen. In Europa zullen straks tien keer meer dronebewegingen zijn, dan nu wereldwijd vliegtuigbewegingen. Het wordt een onmogelijke taak om al dat droneverkeer op dezelfde manuele manier te organiseren als we vandaag met de bemande luchtvaart doen.

“Binnen het Europese SAFIR alsook het federale Medrona project, heeft Helicus meegewerkt met de luchtvaartautoriteiten aan concepten om de verkeersleiding van drones op een digitale manier te organiseren. We bereiden zowel onszelf alsook de markt voor op de dag dat we niet meer de enigen zullen zijn die stedelijk vliegen, maar deze omgeving op veilige manier dienen te delen met andere rechtmatige gebruikers van het luchtruim.”

Foto via Twitter