Column: Nep!

Het nieuws blijft nep, app installs zijn nep, zelfs webstatistieken zijn harstikke nep. En die video van Jennifer Lawrence met Steve Buscemi’s gezicht? Juist. Het is opvallend hoeveel berichten er de laatste tijd verschijnen over online de kluit belazeren.

In het geval van Lawrence en Buscemi is het overduidelijk dat het om een geconstrueerd beeld gaat, want slechts de gelaatstrekken werden gekopieerd. Maar een algoritme dat ontwikkeld is aan de universiteit van Heidelberg University lijkt de zogeheten deepfakes naar een hoger niveau te tillen. Het kan namelijk bewegingen van een volledig lichaam kopiëren uit videobeelden en ‘projecteren’ op een doelpersoon. Zodat deze allerlei bewegingen uitvoert die hij in werkelijkheid nooit heeft gedaan of hoeft te kunnen. En dat op basis van enkele foto’s van de persoon in kwestie. Waarbij het systeem hem ook niet eens van alle kanten hoeft te hebben gezien, want het blijkt de ontbrekende delen – iemands achterkant bijvoorbeeld – zelf in te kunnen vullen.

Wat grote mogelijkheden biedt voor game-ontwikkelaars of animators, stellen de onderzoekers. Eerlijk is eerlijk, de beeldkwaliteit is nog bijzonder matig, maar we weten dat het slechts een kwestie van tijd is dat dat opgelost wordt. Zie bijvoorbeeld het project ThisPersonDoesNotExist, dat realistische portretfoto’s toont van mensen die nooit hebben bestaan. Wie secuur kijkt, zal aanwijzingen van nepperij ontdekken, maar het laat zien hoe dichtbij onontmaskerbare fakes zijn.

En ook op het vlak van fake-tekst zijn weer stappen gezet. Zo heeft non-profit OpenAI onlangs een programma ontwikkeld dat teksten kan schrijven die goed genoeg zijn om door te gaan als gemaakt door mensen. Wat werkt als een soort super autocomplete, waarbij de toepassing niet enkele woorden maar hele tekstblokken suggereert op basis van korte input. Een test met de beginzinnen van een Guardian-artikel over Brexit resulteerde bijvoorbeeld in een plausibel krantenbericht compleet met ‘citaten’ van Jeremy Corbyn, het noemen van de Ierse grens en een reactie van Theresa May’s woordvoerder. Reden voor de ontwikkelaars van de tool om tegen hun natuur in het achterliggende onderzoek niet openbaar te maken. Want dat zou nepnieuws te veel in de hand werken.

Zeer begrijpelijk. Maar toch… Tech-optimisten zullen een gemiste kans zien. Want een film of game ontwikkelen zonder acteurs of schrijvers; de payroll zou er heel anders uitzien.

*) Dit artikel verscheen eerder in het maartnummer van Emerce magazine (#170).Hier vind je alle voordelen van het Emerce-lidmaatschap. zoals korting op onze events.