Netneutraliteit, vanzelfsprekend?

Netneutraliteit, ofwel de gelijke behandeling van alle internetverkeer door providers, ongeacht de herkomst van de data, het soort data en de daarvoor benodigde capaciteit is in Nederland in de wet vastgelegd. Hierdoor zijn de zorgen over de openheid van het internet minder onderwerp van gesprek geworden. Maar waarom is er toch discussie over? 

Dat er discussie over was, werd veroorzaakt door het plan om dat onderscheid in de behandeling van data wél te maken. Neelie Kroes, ons aller (demissionair) Eurocommissaris belast met de Digitale Agenda, kwam in 2013 met dat plan op de proppen. En ondanks het feit dat netneutraliteit in Nederland gewaarborgd lijkt, moeten we er niet gerust op zijn dat dit op de langere termijn zo blijft.

Providers vinden het logisch om grote aanbieders zoals YouTube en Netflix extra te laten betalen voor de grotere impact op hun dienstverlening. Als ‘tegenprestatie’ wordt hun dataverkeer dan met voorrang behandeld, zodat de streaming video (bijvoorbeeld) zonder hapering het huis van de eindgebruiker kan binnen vloeien. Kortom, ISP’s creëren zo een snelweg voor de grote aanbieders en dataverkeer dat van niet-betalende partijen afkomstig is, gaat via een aanmerkelijk tragere route.

Het probleem is dat het de openheid van het internet schaadt; providers zouden een bepalende rol gaan spelen in de snelheid waarmee datapakketten je modem binnenkomen. Een aantasting van het objectieve karakter van de bereikbaarheid van data die de “online ervaring” mede zo bijzonder maakt.

Een kleine aanpassing van de netneutraliteit met grote gevolgen
In 2011 pleitte KPN voor het berekenen van een toeslag aan consumenten die (concurrerende!) applicaties als WhatsApp en Skype gebruikten met als reden dat deze diensten teveel data verbruikten. In 2013 bleek dat sommige providers daadwerkelijk poorten blokkeerden die voor deze apps nodig waren. De providers ontkenden in alle toonaarden, maar het illustreert hoe belangrijk netneutraliteit is voor eerlijke kansen van nieuwe ontwikkelingen. Start-ups (zonder de middelen voor een snelle verbinding ) en ‘challengers’ hebben beduidend minder kans als hun dataverkeer ongelijk behandeld wordt. Netneutraliteit is een voorwaarde voor hun succes.

De Verenigde Staten en netneutraliteit
Het hierboven beschreven scenario is precies wat in de Verenigde Staten gebeurt: netneutraliteit is daar allesbehalve vanzelfsprekend. Netflix betaalt, ondanks eerdere weerstand, ISP’s als Verizon en ComCast inmiddels flink voor de benodigde bandbreedte om het enorme aanbod van HD videocontent en daarmee de tevredenheid over de geboden diensten van miljoenen abonnees te waarborgen.

Het naar believen ‘verdelen’ van de bandbreedte kan verstrekkende gevolgen hebben. De toch al afgebrokkelde privacy van de eindgebruiker zal nog verder toevertrouwd worden aan de grillen van grijpgrage corporate makkers van de telecomgiganten en in het geheim opererende overheidsdiensten die belastinggeld besteden om het internet en de brave burger te ‘beschermen’ tegen fictieve gevaren.

Na zoveel ernstige overpeinzingen is het misschien tijd voor een wat luchtiger uitleg van de situatie, in de vorm van een aflevering over dit thema van ‘Last Week Tonight’ met John Oliver:

De toekomst van netneutraliteit in Europa
De ijzeren greep waarin de grote telecomaanbieders in de VS de markt houden en daarmee van het internet een soort ‘Pay TV’ maken, is ook in Europa niet ondenkbaar. De fusie van UPC en Ziggo, ingezet door het gigantische bedrijf Liberty Global (dat in 2013 Virgin Media kocht voor 24 miljard dollar) doet vermoeden dat sommige Europarlementariërs (met een duidelijke historie in de corporate world en ingefluisterd door lobbyisten) een invulling van de Europese netneutraliteit nastreven die erg lijkt op het Amerikaanse model. Dat is precies de ‘beperkte’ netneutraliteit uit het plan van Neelie Kroes. Dat plaatst ook haar visie van de EU als “één grote telecommarkt” in een ander licht.

Als dit scenario zich voltrekt, zal de Nederlandse wet m.b.t. netneutraliteit worden aangepast om op te gaan in de Europese wetgeving. Denk aan wat is gebeurd met de vrijheid om films en muziek te downloaden voor eigen gebruik, waardoor nu het gebruik van een nieuwe dienst als Popcorn Time illegaal is (niet dat je daar voorlopig veel van zult merken overigens).

Heeft dit invloed op online marketing? Voorlopig moet het antwoord daarop misschien ‘nee’ zijn, maar het valt heel moeilijk te voorspellen. Ik ben benieuwd hoe jullie erover denken en lees graag jullie reacties. Als er nieuws is dat meer inzicht geeft, zal ik dat hier melden.