Bedrijfsovername tijdens een crisis? Deze zes ‘take-aways’ maken het verschil

De coronacrisis resulteerde in versnelde digitalisering en tekorten aan personeel en grondstoffen. Maar dat is maar een kant van het verhaal. De crisis bracht ook volop kansen, vooral voor bedrijven die willen groeien door middel van fusies en overnames. Deze zes ‘take-aways’ leggen uit waar je op moet letten bij het overnemen van bedrijven tijdens een crisis.

Acquisities namen de laatste twee jaar enorm toe, met name in het mkb, bij farmaceutische bedrijven, energiebedrijven en natuurlijk technologiebedrijven. 900 van de 11.756 bedrijfsovernames in de eerste helft van 2021 wereldwijd waren in de technologiesector, volgens KPMG. De lage rentestanden worden vaak als reden genoemd voor die acquisitiegroei, maar volgens emeritus-hoogleraar economie en bedrijfskunde van de Universiteit Utrecht Hans Schenk zijn er ook strategische en psychologische factoren waardoor beursgenoteerde bedrijven niet willen achterblijven op concurrenten met overnameplannen.

De beperkingen, waardoor mensen elkaar niet fysiek konden ontmoeten tijdens overnames, werden opgelost met technologie, zoals videobellen en de inzet van drones voor het bezichtigen van activa. Due diligence werd intensiever en ging digitaal, waardoor datarooms nog eerder in het proces worden ingezet.

Van de ene naar de andere crisis

De pandemie is nog niet voorbij en er doet zich alweer een nieuwe crisissituatie voor met wereldwijde impact, een met nog meer onzekerheid. De inflatie blijkt helaas toch niet tijdelijk te zijn, rentestanden wereldwijd worden geleidelijk aan verhoogd en een afremming van de economie is daarmee onvermijdelijk.

Toch gaan de acquisities tot nu teo onverminderd hard door, waarschijnlijk om nog profijt te hebben van de huidige rentestand. De versnelde verduurzaming waar nu over gesproken wordt zal bovendien resulteren in nog meer overnames in de energiesector. Uiteindelijk is er toch stagnatie in het aantal fusies en overnames te verwachten wanneer het rendement op investeringen door de hogere rentestanden zal dalen. Uiteraard blijven zulke acquisities gewoon doorgaan, het wordt alleen nog meer topsport.

Op tijd sprinten

Het grote verschil tussen de winnaars en achterblijvers in de markt is de het moment waarop ze digitaliseren. Zoals Johan Cruijff ooit zei: “als je een speler ziet sprinten is hij te laat vertrokken.” Bedrijven die jaren geleden al zijn begonnen met het online brengen van hun business hebben daar tijdens de pandemie de vruchten van kunnen plukken. Bedrijven die pas later begonnen – door het ontbreken van visie, competenties of IT-infrastructuur – hebben een lastig in te halen achterstand. Dit is waar fusies en overnames een bepalende rol spelen: winnaars met een sterke online business kunnen achterblijvende concurrenten overnemen. In dit speelveld zie ik zes essentiële take-aways die het verschil maken in de praktijk:

1. Volg een strategie

Je bent natuurlijk niet de enige die een buy-and-build-strategie verkiest boven organische groei. De meeste sectoren zijn competitief en kennen een toename in fusies en overnames. In veel bestuurskamers wordt er gepraat over bedrijfsovernames en een zeker deel van de bedrijven heeft Mergers & Acquisitions (M&A) als vast onderdeel op de agenda.

Voor succesvolle bedrijfsovernames zul je goed beslagen ten ijs moeten komen. Interessante start-ups met grootse plannen zijn er namelijk niet per se in geïnteresseerd zichzelf te verkopen, of ze zijn erg kritisch in hun keuze. Je zult goed je huiswerk moeten doen en vooraf een strategie moeten bedenken. Zo’n strategische benadering is doorgaans succesvoller dan een opportunistische, omdat je vooraf helder maakt wat voor bedrijf je zoekt en de criteria bepaalt. Wanneer een geschikt bedrijf zich aandient, bespaar je veel tijd aan onnodige analyses waardoor je besluitvorming veel efficiënter is.

2. Krachten bundelen

Om Johan Cruijff weer aan te halen: “Winnen doe je met z’n allen.” Een succesvolle bedrijfsovername betekent dat je samen sterker staat. Wanneer je bedrijf de digitale infrastructuur heeft die andere bedrijven nog missen, kun je met jouw expertise en kennis hen snel helpen te digitaliseren en groeien.

Zo zie je in de markt bijvoorbeeld dat kleinere installatiebedrijven in elektra of koeling consolideren of worden opgekocht door grotere ketens. Een digitale infrastructuur kun je ook relatief gemakkelijk inrichten op een ander product of andere dienst, waardoor je ook voorbij je eigen sector kunt kijken. Andersom kunnen bedrijven die op het digitale vlak achterbleven op andere vlakken juist een interessante aanvulling bieden, zoals expertise, een vertrouwd merk of een ijzersterke klantrelatie.

3. Kies de juiste momenten

Timing is een van de meest lastige aspecten aan bedrijfsovernames en ondernemen. Slechts weinig mensen kunnen iedere keer voorzien wanneer een bepaald piek of dieptepunt is bereikt en het tijd is om te schakelen. De bedrijven die nu voorop lopen, kozen het juiste moment om te digitaliseren en te verduurzamen. Maar er zijn doorlopend kritische momenten, tijdens bedrijfsovernames en ook daarna in de bedrijfsvoering. Het gaat er om dat je elke dag de juiste keuzes maakt, niet alleen voor die paar grote momenten. Voor de strategie rond fusies en overnames betekent dit dat je continu scherp blijft op de markt, kansen op tijd spot en efficiënt de due diligence uitvoert om snel de juiste stappen te kunnen zetten.

4. Kies voor gelijke bedrijfscultuur qua digitalisering

Bedrijfscultuur is een hygiënefactor. Zonder match wordt het gewoon lastiger om samen te werken en te communiceren, zoals John Reynders uitlegt in de BNR podcastserie Strikt vertrouwelijk. Bij het overnemen van een bedrijf dat digitaal minder volwassen is, is het verstandig om te onderzoeken hoe een digitale sprong zou landen in de organisatie. Is er bijvoorbeeld weerstand tegen digitalisatie? Wordt het misschien gezien als een bedreiging? Hoe is de bereidheid om bepaalde processen te veranderen? Hoe is IT in de organisatie verankerd? Dat is vaak belangrijker dan het ‘inkopen’ van competenties die je mensen ook kunt leren.

5. Schakel professionals in

Het is niet zozeer de vraag of je een fusie of overname zelf doet, of dat je professionals inschakelt. De vraag is doorgaans wannéér je professionele ondersteuning inschakelt: van een gespecialiseerde advocaat, de accountant of een volledig extern M&A-team. Het maken van een strategie gebeurt doorgaans intern omdat het managementteam het bedrijf gewoon beter kent dan externe experts. Wanneer M&A onderdeel uitmaakt van de bedrijfsvoering zal er een team zijn dat zich proactief bezighoudt met bedrijfsovernames. Ook zij zullen zich op een gegeven moment voor financiële inzichten wenden tot de accountant of een gespecialiseerde adviseur. Wees daar niet terughoudend in, zeker niet wanneer het gaat om bedrijfswaarderingen en het bepalen van een prijs. Een verkeerde keuze kan namelijk ook gevolgen hebben voor de waarde van het overnemende bedrijf.

6. De juiste tooling

Zonder dataroom kun je niet veilig en efficiënt aan fusies en overnames doen. Om de cyberrisico’s te beperken zouden vertrouwelijke en gevoelige documenten nooit via de mail of een gratis clouddienst gedeeld moeten worden. Kom je dit als kopende partij in de praktijk tegen bij een verkopende partij? Dan zul je er rekening mee moeten houden dat deze gegevens op straat kunnen komen te liggen. Dat maakt de overname meteen een stuk minder interessant. Daarnaast is de inzet van AI bij due diligence essentieel om tijdwinst te maken. Hiermee creëer je structuur in de informatiestroom, waarin algoritmes razendsnel bestanden kunnen controleren en vergelijken. Schakel je externe ondersteuning in, controleer dan ook of ze gebruikmaken van de juiste tooling die zorgt voor efficiëntie en snelheid in het bedrijfsovernameproces.

Over de auteur: Mari Nygård is Head of Data Rooms bij Admincontrol.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social: LinkedIn, Twitter en Facebook.