Bottom-up innovatie starten: hiermee lukt het wél

In mijn vorige post schreef ik over de innovatie trends die we gaan zien in 2020, ná corona. Prompt kreeg ik een mooie reactie van Ina, die schreef dat zij wel wil innoveren, maar dat haar organisatie vast zit. Een gemiste kans, want waar energie zit om te veranderen, moet die omarmd worden in plaats van in de kiem gesmoord. 

Helaas gebeurt dit maar al te vaak; goed bedoelde bottom-up initiatieven die een stille dood sterven, terwijl het juist de perfecte verandering kon zijn die de organisatie echt vooruit hielp. Maar het is niet alleen de organisatie die hieraan debet is; door een betere bottom-up strategie kun jij als medewerker wél het verschil maken. Hier is hoe. 

Breng focus aan 

The sun’s rays do not burn until brought to a focus.

– Alexander Graham Bell 

“We moeten de Uber van de verzekeringswereld worden”. In ogen van velen zal dit heel gaaf klinken, maar voor organisaties klinkt het ook enorm spannend, tijdrovend en duur. Allemaal dingen waar bedrijven een hekel aan hebben. Het nadeel van grote veranderingen is dat ze bedrijven afschrikken die juist geen verandering willen. Zij hebben nu alle argumenten om vooral niks te doen, want als het fout gaat, gaat het ook echt fout. 

Beter is om met focus te starten. Doe één ding veel beter: maak een nieuw script op de klantenservice voor tevredener klanten, pak één belangrijk punt in de customer journey aan, test een handiger online web conferencing systeem, noem maar op. Impact maken op een klein onderdeel is veel makkelijker dan alles ineens beter doen. 

Doe het samen 

Not Invented Here (NIH) is volgens Wikipedia “een houding die het gebruik of kopen van reeds bestaande producten, onderzoek, normen of kennis vermijdt vanwege hun externe oorsprong”. 

Een van de grootste redenen dat innovatie niet loskomt, is het “not invented here” syndroom. Jij hebt uren met veel enthousiasme aan je idee gewerkt, om er vervolgens achter te komen dat je collega’s of managers helemaal niet staan te wachten op jouw oplossing. Isolatie is de killer van innovatie, en je eerste validatie van je idee is je organisatie zelf. 

Ga dus samen aan de slag; maak een klein groepje van innovators en nodig een aantal van je stakeholders uit die je nodig gaat hebben voor de implementatie om samen eens te brainstormen. Je zult versteld staan van de positieve energie die loskomt als je dingen samen oppakt en het draagvlak dat ideeën hebben als ze vanaf het eerste moment samen opgepakt zijn. 

Creëer bewijslast 

De inherente onzekerheid aan innovatie maakt dat het een meningen business is. Dat verlies je in een bottom up aanpak altijd; de HIPPO beslist. Vandaar dat het belangrijk is om te “ontmeningen” en zo snel mogelijk in de bewijslast modus te zitten. Bewijs leveren betekent kleine experimenten opzetten, resultaat meten en daarvan leren. 

Maak resultaat zo concreet mogelijk, het liefst in lijn met een organisatie doelstelling. Als jouw organisatie wordt afgerekend op Net Promotor Score, kijk dat wat je experiment daarmee deed. En als je geen kwantitatieve resultaten kan leveren, ga dan in ieder geval voor kwalitatieve resultaten, via bijvoorbeeld foto’s, quotes of kleine filmpjes over het experiment. 

Start zo klein mogelijk 

Ik had het eerder over het aanbrengen van focus en keuzes te maken in wat je wel en niet doet. Maar zelfs met de juiste focus is het nog altijd een kunst om klein te beginnen. Wees niet bang dat je te klein gaat: grootse veranderingen starten met kleine initiatieven. Het experiment staat aan de basis van deze aanpak. Even terugkomend op het voorbeeld van het script voor klantenservice; doe dat voor 1 type klant gedurende een dag en meet het resultaat. 

Geloof je niet het kleine? Kijk dit filmpje van Admiraal William McCraven eens in zijn toespraak voor de University of Austin. “if you want to change the world, start off by making your bed”. 

Doen in plaats van denken 

Je kent ze vast wel, de one-liners over innovatie: “Innovatie is niet technologie maar cultuur.” “Digitale transformatie begint bij API’s”, “We moeten naar een nieuwe vorm van leiderschap toe”. Er zijn heel veel theorieën geschreven over innovatie en de wereld hangt aan elkaar van buzzwords; maar ik moet de eerste organisatie nog tegen komen die vanuit buzzwords ooit één klant extra heeft gekregen. Startups praten niet over innovatie, zij doen het gewoon. Als je echt wil bijdragen, switch dan zo snel mogelijk naar de doe-modus: “Doing is the new thinking”. 

Rapporteer visueler 

Aandacht krijgen is lastig en door de verregaande “Instagramificatie” van communicatie worden mensen steeds visueler ingesteld. Wil je impact maken met je innovatie, stel je daar dan op in. Kies voor een zeer visuele, infographic achtige aanpak in je rapportage, zodat je innovatie tot leven komt, stakeholders begrijpen wat je hebt gedaan en verleid worden tot meer. 

Ga voor early adopters 

Er zijn vanuit de literatuur voldoende redenen om te innoveren. Maar het doet er helemaal niet toe. Innovatie verkopen aan een non-believer is als het verkopen van een elektrische auto aan een verstokte petrol-head: dat lukt dus niet. Het enige resultaat van deze strategie is veel frustratie en negatieve energie. Verander je focus en start een beweging met gelijkgestemden. Kijk over je afdeling heen en haak mensen aan die intrinsiek een motivatie hebben om te innoveren. Je eerste volger is genoeg om een beweging te starten, kijk voor de grap eens naar dit TED filmpje: 

Ben vasthoudend 

Innoveren is nooit makkelijk. Mensen houden niet van veranderen en de status quo behouden is een natuurlijke manier om energie te besparen. Dat maakt dat het niet voor iedereen geschikt is. Vaak wordt gedacht dat innovatie het best begint bij creatievelingen. Niets is minder waar. Paul Graham, founder van Y-Combinator, een van ’s wereld meest succesvolle accelerator (AirBnB komt bijvoorbeeld uit deze koker), maakte een lijstje van karaktertrekken die hij vond in zijn meest succesvolle founders. Vasthoudendheid was nummer één. Laat je dus niet bij de eerste “nee” uit de weg slaan. Echte entrepreneurs vinden in elke nee een nieuwe ja. 

Inspiratie nodig? 

Als intrapreneur is het soms prettig om via verhalen van anderen inspiratie op te doen. Wil je dat de komende weken ’s avonds doen, op Netflix is net een mooie mini serie gelanceerd: Madam CJ Walker. Mocht je denken dat jouw bottom up approach moeilijk is, vind dan inspiratie in deze serie en hoe je vanuit niks iets heel moois kan maken. 

Over de auteur: Joost van de Velde is founder van ktc.