Landen proberen AI te stimuleren en touwtjes in handen te houden

Europa komt met maatregelen om de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (AI) een impuls te geven. En om daarmee sturing te geven aan een ethisch en juridisch kader. Het nieuws volgt op de recente aankondiging van Frans en Brits beleid. China zette al eerder in op dit thema.

Wil Europa een rol van betekenis spelen in de verdere ontwikkeling van kunstmatige intelligentie dan zullen landen, bedrijven en instellingen komende twee jaar gezamenlijk ten minste twintig miljard euro moeten investeren in onderzoek. Dit schrijft de Europese Commissie. Die kondigt daarom aan zelf anderhalf miljard euro te investeren, dit zou voor nog eens tweeënhalf miljard euro zorgen van publiek-private instanties. Het doel is daarnaast om nog eens een half miljard euro beschikbaar te maken voor start-ups die in AI willen investeren.

Naast het geld moet er ook een actieplan op tafel komen waardoor individuele landen zo min mogelijk zelf het wiel hoeven uit te vinden om de vruchten te plukken van AI. Wil Europa zich kunnen voorbereiden op de sociaal-economische veranderingen – banenverlies bijvoorbeeld – en wat te zeggen hebben over de ethische kwesties die AI met zich meebrengt dan zal het de internationale competitie moeten voorzien van een eigen antwoord, zo wordt duidelijk. Dat antwoord bestaat uit extra investeringen, ‘gecoördineerde acties’ en aandacht voor ethiek. Aan het einde van dit jaar moeten die acties concreet zijn uitgewerkt.

Inhaalrace Frankrijk

Het nieuws volgt kort op de aankondiging van de Franse president Emmanuel Macron. In een veelbesproken speech legt hij uit met een AI-strategie te komen voor zijn land. De overheid trekt anderhalf miljard euro uit om onderzoek te stimuleren en jonge techbedrijven te ondersteunen. Waarom? De Fransen willen een inhaalslag maken op de VS en China en zowel bedrijven als het schaarse talent naar het Europese continent lokken.

In een interessant interview met Wired vertelt Macron wel te moeten investeren in kunstmatige intelligentie. Hij, en met hem veel anderen, zijn ervan overtuigd dat AI allerlei bedrijfs- en verdienmodellen overhoop gaat gooien. Als dat de volgende disruptie is, wil ik daar onderdeel van zijn legt de Fransman uit. Neemt hij geen zelfverkozen positie in dan zal de ontwrichting alleen maar voor verrassingen zorgen in zijn land, bijvoorbeeld in de vorm van werkloosheid door robotisering.

Op dit moment trekken er twee landen aan de touwtjes, verduidelijkt hij zijn verhaal. De Verenigde Staten en China. In de VS wordt AI volledig gestuurd door de private sector. Alle keuzes die worden gemaakt zijn dus commercieel en gaan tegelijkertijd over collectieve waarden. Chinese bedrijven verzamelen op hun beurt enorme hoeveelheden data, maar houden daarbij, gedreven door hun overheid, andere principes op na. Als landen wat te zeggen willen hebben, moeten die volgens Macron onderdeel blijven van de revolutie. Daarmee vormen ze de set aan regels.

Chinese ambitie

De Fransen en Europa in bredere zijn inderdaad niet de enige die onlangs hebben gezegd meer impact te willen hebben. Afgelopen jaar kwam de Chinese overheid met het ‘New Generation AI Development Plan’. De ambitie: in enkele jaren oppermachtig worden in AI. Om in 2030 het belangrijkste innovatielab ter wereld te zijn, bouwen de Chinezen nu aan een technologiepark ter waarde van ruim twee miljard dollar.

Dat Europa achterloopt staat volgens kenners vast. Met name Chinese en Amerikaanse bedrijven zullen hierdoor de trom slaan en invloed uitoefenen op de bedrijven en consumenten hier. Op de Europese site Politico werd daarom recent al de vraag gesteld of Europa überhaupt nog iets zou kunnen betekenen. Met honderden miljoenen internetgebruikers en betrekkelijk weinig privacyregels is ‘China zo rijk van data als de Golfstaten van olie.’

Factsheet: Artificial Intelligence for Europe