-

UX-conventie ‘F-patroon’ vraagt volgens bedenker om herinterpretatie

Bijna geen online conventie is zo bekend als die van het F-patroon. Het achterliggende onderzoek stelt dat gebruikers van een digitale dienst elke pagina volgens een F-patroon scannen. De onderzoekers nuanceren dit nu.

Zo’n beetje iedere UX’er, marketeer of conversiespecialist is weleens een hittekaart tegenkomen die laat zien hoe iemands ogen over een pagina schieten. Geregeld volgen die ogen daarbij de vorm van de letter F.

Gebruikers maken allereerst een horizontale beweging met hun ogen, doen dit nog eens iets lager op het scherm en scannen vervolgens nog eens in verticale richting. Aan die gewoonte is niet heel veel veranderd, stelt de Nielsen Norman Group die de theorie zelf bekend maakte. Maar er is wel nuancering nodig.

‘F niet altijd beste variant’

Sinds het bedrijf tien jaar terug de resultaten van vele eyetrackingonderzoeken naar buiten bracht, is het onderzoek zeer vaak geciteerd. Maar in de interpretatie gaat het nogal eens mis, schrijft het bedrijf. Lang niet al het surfgedrag verloopt volgens dit F-patroon. Er zijn bijvoorbeeld nog een hele hoop andere patronen. En bovendien is het patroon niet iets goeds. ‘Het is slecht voor gebruikers en bedrijven. Goed design kan dit gedrag voorkomen.’

De resultaten staan volgens de onderzoekers nog altijd als een huis. In de nieuwste analyses (ook voor mobiele content) komt dit gebruikersgedrag weer terug. Maar er wordt ten onrechte geconcludeerd dat bedrijven bij de indeling van een pagina te allen tijde rekening moeten houden met dit patroon. In praktijk is die ‘F’ niet altijd een perfecte variant, schrijft het bedrijf. Niet zelden volgen de ogen bijvoorbeeld een ‘E’. Anderen speuren de pagina weer af naar specifieke inhoud en laten daarmee een stippenpatroon zien. Alle resultaten zijn bovendien vooral van toepassing op de tekstuele content van een pagina of scherm. Voor bijvoorbeeld de navigatie geldt dit dus niet.

‘Pas content er niet op aan, lever goed design’

De Nielsen Norman Group maakt duidelijk dat ze er inmiddels weten dat het patroon in heel specifieke situaties voorkomt. Een pagina of een deel daarvan bevat weinig tot geen opmaak; de gebruiker wil de pagina zo efficiënt mogelijk doornemen; en die persoon is niet zo betrokken dat hij alles wil weten. Wordt er aan deze drie eisen voldaan dan kiest iemand voor de snelle route. Hebben designers en schrijvers hier niet over nagedacht – er ontbreken bijvoorbeeld elementen die de ogen begeleiden – dan zullen gebruikers blijven hangen waar ze zijn begonnen. Links op de pagina.

Er wordt nogal eens geadviseerd de tekst aan te passen op het F-patroon. Onterecht, vindt het bedrijf. Het patroon is namelijk slecht voor gebruikers en bedrijven. Grote delen van de tekst worden immers overgeslagen. En door de verschillende schermgroottes en de schalende (responsive) inhoud, leest niemand nog hetzelfde. Gebruikers zijn zich hier ongetwijfeld niet van bewust en struinen diverse sites af om informatie te sprokkelen. Het F-patroon is daarmee geen startpunt voor het (her)schrijven van tekst. Het zou een aanleiding moeten zijn te investeren in goed design: design dat de gebruiker begeleidt, orde aanbrengt door zaken visueel goed te groeperen en alleen de informatie te tonen die antwoord geeft op iemands vraag.

Deel dit bericht

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond