Een verbod op misleidende countdown timers: wat betekent het voor CRO?

Na controle op duizenden webshops, die zich richten op de Nederlandse consument, heeft De Autoriteit Consument & Markt (ACM) onlangs aangekondigd dat het gebruik van misleidende countdown timers op webshops verboden is.

Het gebruik en de impact van countdown timers

Countdown timers worden vaak gebruikt om een gevoel van urgentie te creëren en op deze manier (impuls)aankopen te stimuleren bij websitebezoekers. Het idee is dat het zien van een aftellende klok consumenten onder druk zet en hen zo aanspoort om snel te handelen voordat de tijd om is. Het gebruik van timers is op zichzelf niet verboden – maar dan moet de timer wel kloppen. Een timer vertelt de waarheid wanneer het aanbod echt beperkt beschikbaar is en verdwijnt wanneer de timer is afgelopen. Echter, in tientallen situaties was dit niet het geval: nadat de tijd om was, bleven artikelen beschikbaar, of er startte zelfs een nieuwe timer met dezelfde boodschap als bij de initiële countdown.

De ACM beschouwt tactieken op deze manier als misleidend en dus als een schending van de regels die consumenten dienen te beschermen. De Autoriteit streeft ernaar eerlijke en transparante praktijken in de e-commerce te waarborgen. Onder andere door het vermijden en aanpakken van dark patterns. Dat wil zeggen dat technieken waarmee consumenten verleid worden een aankoop te doen niet in het nadeel van deze consument mogen zijn. Soortgelijke technieken naast countdown timers zijn bijvoorbeeld de vormgeving van de website, of het gebruik van vooraf ingevulde opties.

Dark patterns of persuasive design?

Onlangs kwam Amazon in het nieuws nadat de Federal Trade Commission (FTC) Amazon had aangeklaagd wegens vermeende misleiding van klanten om Prime-abonnementen af te sluiten. De FTC beweert dat Amazon opzettelijk onduidelijk was over de kosten van Prime en klanten onbewust heeft aangemeld voor het abonnement. Ook in Europa is het gebruik van dark patterns of deceptive design niet toegestaan.

Dark patterns verwijzen naar ontwerptechnieken die bedoeld zijn om gebruikers te misleiden, te manipuleren of te dwingen tot bepaalde acties die niet in hun belang zijn. Deze patronen worden vaak gebruikt om gebruikers te verleiden tot het delen van persoonlijke gegevens, het afsluiten van abonnementen of het nemen van andere acties waar ze mogelijk niet bewust mee instemmen. Dark patterns worden gezien als negatieve en misleidende praktijken.

Aan de andere kant verwijst persuasive design naar het gebruik van ontwerptechnieken en psychologische principes om gebruikers te beïnvloeden en te overtuigen om bepaalde gewenste acties te ondernemen. Dit kan worden toegepast om gebruikers te stimuleren tot het kopen van producten of het voltooien van bepaalde taken. Het doel van persuasive design is om gebruikers op een positieve en ethische manier te beïnvloeden en hen te helpen bij het nemen van beslissingen die in hun belang zijn.

Hoewel beide concepten gericht zijn op het beïnvloeden van gebruikersgedrag, ligt het verschil in de intentie en ethiek achter het ontwerp. Dark patterns zijn misleidend en manipulatief, terwijl persuasief ontwerp erop gericht is gebruikers te helpen bij het nemen van weloverwogen beslissingen en hun online ervaring te verbeteren.

Ethische en effectieve strategieën voor CRO marketeers

Met de nieuwe regels van de ACM is het als CRO marketeer belangrijk om ethische en effectieve strategieën te gebruiken die wel voldoen aan de regelgeving.

Hier zijn drie alternatieven voor countdown timers die je kunt gebruiken:

Social Proof
Een effectieve manier om gebruikers te overtuigen tot een aankoop is door het gebruik van sociale bewijsvoering. Dit kan in de vorm zijn van klantrecensies, testimonials of case studies. Het tonen van hoe anderen het product hebben gebruikt en wat hun ervaringen waren, kan helpen om potentiële klanten te overtuigen van de waarde van het product. Je kunt ook vermelden hoeveel stuks er al verkocht zijn, als dit een indrukwekkend aantal is, om de populariteit van het product aan te tonen.

Duidelijke waardepropositie
Een andere effectieve methode is om een sterke, duidelijke waardepropositie te bieden. Dit betekent dat je duidelijk maakt wat het product of de dienst uniek maakt en welke voordelen het de klant biedt. Dit kan ook de problemen benoemen die het product oplost voor de klant en hoe het hun leven makkelijker, beter of leuker maakt.

Limited edition of exclusieve aanbieding
In plaats van een countdown timer kun je een gevoel van schaarste creëren door beperkte edities van producten aan te bieden, of door speciale promoties of kortingen aan te bieden die slechts tijdelijk beschikbaar zijn. Je kunt ook extra waarde bieden door het aanbieden van gratis verzending, gratis cadeaus bij aankoop, of andere extra’s die helpen om de aankoop aantrekkelijker te maken.

Elk van deze technieken moet op een ethische manier worden gebruikt en mag niet misleidend zijn. Het is belangrijk om altijd transparant en eerlijk te zijn in je marketingpraktijken.

Een heldere toekomst

Het verbod door de ACM op misleidende countdown timers markeert een belangrijke stap in het bevorderen van transparantie en consumentenvertrouwen in het e-commerce landschap. Terwijl de online winkelindustrie blijft evolueren, is het cruciaal dat bedrijven consumentenbescherming vooropstellen. Deze maatregel adresseert niet alleen de zorgen die regelgevers hebben geuit, maar zet ook een precedent voor eerlijke marketingpraktijken. Vooruitkijkend kunnen we verdere ontwikkelingen verwachten op het gebied van consumentenbeschermingsregels, gericht op het bevorderen van een veilige en betrouwbare online winkelervaring voor iedereen.

Over de auteur: Anne Hoefnagels is CRO Consultant bij OrangeValley.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social media: LinkedIn, Twitter en Facebook.