-

Hoe bouw je een succesvol startup team?

Steeds meer corporates bouwen zelf startups, maar veel weten niet goed waar ze aan beginnen. Sterke teams staan aan de basis van succes. Hoe bouw je sterke startup teams? Samen met mijn collega, Gregor Noltes, leggen wij het uit aan de hand van zes succescriteria.

Elke startup heeft zijn problemen, met als gevolg dat je snelheid verliest en dat getalenteerde teamleden vertrekken. De crux is niet proberen het perfecte team te bouwen, maar zo goed mogelijk om te gaan met je gebreken. Wat daarbij helpt is je bewust te worden van de succescriteria.

Voor dit artikel analyseerde we drie startups

De eerste startup is Rockstart, de eerste startup accelerator van Nederland. Rockstart is in 2011 opgericht. De meest succesvolle ‘exit’ van Rockstart was Hubs, dat in 2021 voor €272 miljoen door Protolabs is overgenomen. Samen met Startupbootcamp heeft Rockstart de standaard voor dit soort accelerators neergezet in Nederland. Rockstart runt momenteel diverse programma’s in Amsterdam en Latijns-Amerika.

De tweede is Travis. Deze Nederlandse startup maakt handheld vertaal-apparaatjes waarmee mensen elkaar kunnen begrijpen zonder elkaars taal te spreken. Ondanks de succesvolle lancering in 2017 (een omzet van tien miljoen euro in anderhalf jaar zonder financiering) en het feit dat ze in Japan tot marktleider uitgroeiden, konden ze er geen duurzaam bedrijf van maken. Het bedrijf is nog altijd actief, maar op een enkeling na zijn alle medewerkers vertrokken (waaronder twee van de drie oprichters) en draait het bedrijf hele andere volumes dan in 2017.

De derde startup is Etergo, een in Amsterdam gevestigd bedrijf voor elektrische scooters. In 2019 is het overgenomen door de Indiase techreus OLA. Op het moment van de overname bestond het team uit zo’n 70 mensen. De meesten daarvan stapten in de maanden na de acquisitie over naar een andere onderneming.

De grootste uitdaging

Een belangrijke les is dat het ontwikkelen van een succesvol product of een succesvolle dienst niet de grootste uitdaging is. De grootste uitdaging is de opbouw van een steeds veranderend team mensen die aan de slag kunnen met de doelstellingen, cultuur en werkwijze van de onderneming. Kortom, een team dat langdurig waarde voor de klant creëert.

Voor onze analyse hebben we ons laten inspireren door criteria voor een succesvol innovatieteam die mijn collega Niek Karsmakers onlangs heeft geformuleerd:

  • Topics
    Het domein (regio, sector, klantsegment en/of klantbehoeften) waarbinnen het team als onderdeel van de ruimere (innovatie-)strategie mag innoveren.
  • Tools
    De manier van werken.
  • Timing
    Hoe rijp de markt is voor het product of dienst.
  • Team
    De kwaliteit van het team en hoe verbonden de teamleden zijn met elkaar.
  • Tenacity
    Het doorzettingsvermogen en hardnekkigheid van het team om de gestelde doelen te realiseren.
  • Trust
    Het vertrouwen dat de leiding in de mensen stelt.

We hebben de drie genoemde bedrijven een score toegekend op een schaal van 1 tot 10 op basis van onze inzicht in interne zaken en persoonlijke ervaring met het bedrijf.

Hier rolt een aantal interessante conclusies uit. Relevant om eerst te noemen, is dat Rockstart voor ons van de drie het grootste succesverhaal is: het bedrijf is nog altijd actief, heeft zijn niche gevonden en heeft diverse belangrijke ‘exits’ voor elkaar gekregen. Etergo scoort met één uitzondering op alle terreinen hoog. Wij zien het bedrijf echter niet als een succes. Investeerders zijn hun geld grotendeels kwijt doordat de waarde van hun aandeel door de overname grotendeels is weggevaagd.

De timing was bij alle drie de bedrijven erg goed

Rockstart was de eerste accelerator voor startende bedrijven in Nederland, nadat dit soort partijen in de VS en het VK hun nut al had bewezen. Ook van Etergo was de timing goed. In 2019 realiseerde de belangrijkste concurrent Niu een omzet van $298 miljoen en een EBITDA van $27 miljoen. Etergo had al sinds 2016 prototypes van elektrische scooters in ontwikkeling en leek dicht bij de lancering van het eerste product. De timing van Travis bleek ook goed. De oprichters hadden de interesse in de markt onderzocht voordat ze met het prototype kwamen. De Kickstarter-campagne leverde $1,8 miljoen aan pre-orders op.

Rockstart maakte een nogal zwak proces goed

Een startup accelerator was een nieuw fenomeen in Nederland en de markt had dus geen verwachtingen over de kwaliteit. De visie, ambitie en het doorzettingsvermogen compenseerden dan ook het gebrek aan organisatie en ervaring van die eerste tijd. Iedereen wilde hard werken en veel leren. De hype rond het merk was enorm en de vaart zat er flink in. Rockstart is gestopt met de co-working en events-activiteiten en de focus ligt puur en alleen op de accelerator-programma’s, waarin ook is gekozen voor bepaalde niches. Volgens ons is dat de juiste beslissing.

Travis kon het gebrek aan focus en teamcohesie niet goedmaken

Timing was de enige reden dat Travis binnen anderhalf jaar van nul naar tien miljoen omzet groeide. De crowdfunding-campagne (gericht op de consument) trok de aandacht van een technologisch distributiebedrijf met een beursnotering in Tokio. Dat kwam met een order van meer dan acht miljoen euro. Daarmee werden ze in één klap een business-to-business (B2B) bedrijf. Of beter gezegd: dat hadden ze moeten worden. In plaats daarvan was de meerderheid van het kleine team (werkzaam op drie locaties, waarvan twee in Europa en één in India) bezig met de B2C-markt: er waren te veel problemen met de levering en ondersteuning. Terwijl ze de handen vol hadden aan individuele consumenten en de Japanse distributeur, lanceerde de CEO ook nog even een stichting die de niet-gedigitaliseerde talen van ontheemde bevolkingsgroepen ging digitaliseren. Om te beginnen met Tigrinya uit Eriteria. Niet lang daarna waren ze de Japanse distributeur kwijt die zelf een vergelijkbaar product besloot te gaan ontwikkelen. Met andere woorden: het team en de focus waren versnipperd en dus waren ze teveel met de verkeerde dingen bezig.

De juiste timing en focus zijn niet genoeg voor succes

Je hebt ook omzet nodig (of funding). Dat was wat er bij Etergo ontbrak. De oprichters wilden de markt op met een elektrische scooter van Tesla-kwaliteit. Dat vergde jaren van investering in prototypes, testen en fundraising. Uiteindelijk droogden de funding op en moesten de eigenaren voor een ander scenario kiezen dan was gepland (volledige overname in plaats van financiering). Alle activiteit verplaatste zich naar India en het Amsterdamse team was op den duur niet meer nodig.

Leiders moeten in hun mensen geloven

Bij Rockstart en Travis had de leiding veel vertrouwen in het team. Het gevolg: een sterk gemotiveerd team dat iedere uitdaging aanging (en dat waren er veel). Bij Etergo hadden diverse werknemers niet altijd de ervaring dat de werkgever het vertrouwen gaf dat ze mochten verwachten. Dus presteerden ze niet altijd op de toppen van hun kunnen, zeker niet na de overname.”

Hopelijk laten deze inzichten zien dat je een hoop kunt doen om de prestaties van je startup-team te verbeteren. Kijk zelf eens, al dan niet met hulp van buitenaf, hoe goed je team het doet en ga open in gesprek met je teamleden en met andere bedrijven die (corporate) startups bouwen.

Over de auteur: Leonard Bukenya is partner bij Aimforthemoon.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social: LinkedIn, Twitter en Facebook.

Deel dit bericht

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond