ViaVan: ov waar en wanneer de reiziger dat wil

Openbaar vervoer op aanvraag, dat is het streven van ViaVan. ViaVan lanceerde in maart in Amsterdam en groeit snel in heel Europa. CEO Chris Snyder: “Nu rijden mensen in hun eentje in een vijfpersoonsauto dezelfde kant op als vele anderen. Maar alleen rijden vind ik net zoiets als roken: op een dag kijken we erop terug en zullen we niet geloven dat we het zo normaal vonden.”

Openbaar vervoer moet net zo makkelijk worden als het gebruik van je eigen auto nu is, vindt ViaVan. ViaVan is actief in Amsterdam, Londen en sinds deze maand ook in Berlijn. In Berlijn groeit het netwerk van minibusjes zeer binnenkort al naar driehonderd voertuigen. ViaVan, een joint venture van Via en Mercedes-Benz Vans, krijgt nu in Europa voet aan de grond.

Wat is ViaVan?
“Iedereen overal toegang geven tot gemakkelijk, betaalbaar en duurzaam openbaar vervoer. Dat is onze missie.”

Hoe werkt het?
“Ons doel is een revolutie in het openbaar vervoer door vaste routes en dienstregelingen in te ruilen voor on-demand en dynamisch vervoer. We zijn ervan overtuigd dat openbaar vervoer op aanvraag veel handiger en efficiënter is voor vervoerders én reizigers. De smartphone speelt daarin een fundamentele rol door een heleboel taken slimmer uit te voeren.”

Welk probleem los je op?
“Het verkeer in steden loopt vast doordat mensen gewoontedieren zijn. Ze maken elke dag hetzelfde ritje. Wil je de routine doorbreken, dan moet het openbaar vervoer op z’n minst hetzelfde gemak bieden. Dat doen wij door traditionele treinen en bussen aan te vullen met slimme, efficiënte shuttles, zodat mensen eerder geneigd zijn massaal de overstap van eigen auto’s naar het ov te maken.”

Hoe zijn jullie op dit idee gekomen?
“Een van de medeoprichters stond in 2012 te wachten op zijn bus. Het was ontzettend heet, hij stond te zweten en had een reis met meerdere overstappen voor de boeg voor een kleine afstand door stad. Hij dacht: waarom is er geen flexibele busdienst die zich aanpast aan de reiziger in plaats van andersom?”

Hoe ziet het er in de praktijk uit voor een reiziger?
“We hebben het idee van een ‘virtuele bushalte’ gepatenteerd. De passagier geeft zijn locatie en bestemming aan in de ViaVan-app, ons slimme algoritme matcht de passagier met een auto in de buurt en andere passagiers die dezelfde kant op moeten, en de passagier wordt vervolgens opgehaald bij de virtuele bushalte die de ViaVan-app aangeeft. Deze locatie is altijd op loopafstand. We bieden abonnementen aan met de ViaPass, zoals een weekkaart met een onbeperkt aantal ritten, of je kunt per rit betalen.”

Waar werkt ViaVan al in de praktijk?
“In 2013 is Via begonnen in New York en daarna uitgebreid naar Washington DC en Chicago. ViaVan is in 2017 gestart en opereert in Amsterdam, Londen en sinds kort in Berlijn. In Berlijn is ons netwerk van minibusjes volledig geïntegreerd in het stedelijke ov. Uiteindelijk willen we in de hele wereld de samenwerking met vervoerders en stadsbestuur opzoeken.”

Wat is het verschil tussen ViaVan en Uber?
“Met ViaVan reserveer je een stoel in plaats van een hele auto. Dat vind ik een compleet andere visie op efficiënt gebruik van voertuigen. In plaats van meer auto’s de weg op te sturen zorgen wij ervoor dat elke keer dat je een rit deelt, je bijdraagt aan verminderde verkeersopstopping en vervuiling in jouw stad.”

Wat als vraag en aanbod niet op elkaar aansluiten?
“Dat is onze uitdaging. Iedereen wil naar dezelfde plekken. Dit bewijst meteen het bestaansrecht van ViaVan. We hebben technologie en algoritmes ontwikkeld die uitzoeken hoeveel auto’s er waar en wanneer nodig zijn. Te veel of juist te weinig aanbod wordt steeds beter automatisch herkend.

Zijn je verwachtingen van de AIA18 uitgekomen?
“Helaas geen top tien-notering voor ons, maar we zijn blij met onze deelname. We hebben ons verhaal kunnen vertellen aan andere deelnemers en we hebben ons laten inspireren door hun verhalen. Zulke gesprekken geven veel energie.”

Welke trends zie je in de sector?
“Het gebruik van openbaar vervoer neemt af en de hoeveelheid inwoners van steden neemt toe. Tech-bedrijven realiseren zich dat ‘mobiliteit op verzoek’ belangrijk is en hebben hierdoor interesse in of zijn bezig met vergelijkbare oplossingen. Tot slot zie ik dat steden en vervoerders inzien dat  wanneer zij inspelen op het gemak van reizigers, ze winnen in de toekomst.”

Wat is je gouden tip?
“De grootste uitdaging is om iets nieuws te bedenken wat echt waarde toevoegt en het menselijk leven verbetert. Zorg ervoor dat jouw innovatie dit doet op individueel en maatschappelijk niveau.”

ViaVan neemt deel aan de Accenture Innovation Awards 2018 in het thema Mobility.