Terug van nooit weggeweest: nepadvertenties met bekende Nederlanders

Terug van nooit helemaal weggeweest: Online advertenties op sociale media en zoekmachines beloven gouden bergen als je aandelen of crypto’s investeert. Met als lokkertje: een Bekende Nederlander die dagelijks tot wel 6000 euro per dag verdient, met slechts een inleg van 250 euro. Wie toehapt wordt plat gebeld, gemaild en onder druk gezet om nog meer geld te storten.

Door de aantrekkende cryptokoersen is het kennelijk weer lucratief om nietsvermoedende Nederlanders op te lichten. Zangeres Anouk werd maandag opgevoerd in een Twitter advertentie. Die verwees naar een nepartikel uit Het Laatste Nieuws. Groot schandaal: SBS6-directie weigert commentaar te geven op haar werknemer Wilfred Genee.

In het weergegeven ‘interview’ blijkt Anouk een superbelegger. Evenals trouwens Matthijs van Nieuwkerk. En een reeks van minder bekende klanten die laaiend enthousiast zijn en slapend rijk werden.

Wilfred Genee: ‘Je werkt bijna niet – ik zal nooit geloven dat je leeft van één salaris! Een jaar geleden reed je nog in een oude auto en woonde je in een klein appartement. Hoe heb je dat allemaal kunnen veranderen?’

Anouk Teeuwe: ‘Nog maar een jaar geleden? En voor mij was het als een vorig leven! Nu woon ik in een buitenhuisje, een maand geleden heb ik een huurappartement gekocht en ik heb mijn oude auto al lang geleden weggedaan – nu rijd ik in een nieuwe Land Rover. Maar ik werk veel, dus beschuldig me niet van luiheid. Ik begrijp je verbazing, maar ik raad je aan om anders te gaan leven.’

De advertentie was maar kort te zien. Daarna verwees het domein https://wednesday4nl.xyz weer naar de Facebook-pagina van Anouk. Zoiets heet cloaking. De doelpagina wordt na de verkoop van de advertentie fluks veranderd en dus wordt Twitter misleid.

Het bedrijf dat de beleggingen aanbiedt met geen ander doel dan om slachtoffers van hun complete inleg te beroven, heet voor de verandering Immediate Chain. Omdat de oplichters ook wel weten dat de gemiddelde internetgebruiker zal controleren of het geen scam betreft, zijn al diverse domeinen aangekocht waar een positieve recensie is te vinden. Daar wordt grif voor betaald, want ze staan bovenaan in de zoekresultaten van Google.

In 2023 gingen de meeste ontvangen signalen bij financieel toezichthouder AFM over mogelijke fraude met aanbiedingen in crypto’s. Gedupeerden kwamen veelal via nepadvertenties op gekloonde nieuwssites, sociale media en datingapps terecht bij malafide partijen.

Dat de praktijken nog niet voldoende zijn aangepakt komt door een ongelukkige uitspraak van de rechter in een zaak die Jort Kelder, Alexander Klöpping en Arjen Lubach hadden aangespannen tegen Google en Twitter. Zij stelden deze bedrijven aansprakelijk voor nepadvertenties en neptweets waarin de naam of foto van bekende Nederlanders zijn gebruikt om consumenten aan te sporen om te investeren in cryptovaluta.

Kelder c.s. hebben in deze zaken echter niet de partijen aangesproken die achter de nepadvertenties en neptweets zitten, maar de internetplatforms, oordeelde de rechter.

In zowel de zaak tegen Google als die tegen Twitter concludeert de rechtbank dat de verantwoordelijkheid voor de inhoud van de nepadvertenties en neptweets in eerste instantie bij de adverteerder ligt. Dat is immers de partij die de advertenties en tweets maakt en plaatst.

De gedaagde partijen erkenden wel dat het advertentiebeoordelingssysteem wordt misleid door dat systeem te leiden naar een andere webpagina dan de pagina waarnaar de link in de tweet of advertentie verwijst. Cloaking, zoals het fenomeen heet, bemoeilijkt het filteren van dit soort advertenties, stellen de bedrijven.

De uitspraak is opmerkelijk omdat John de Mol in een vergelijkbare zaak Facebook dwong om deze advertenties tegen te houden. Sindsdien is de overlast via Facebook flink afgenomen.

Kelder c.s. zijn overigens in hoger beroep gegaan, dat nog moet dienen. Het is te hopen dat rechters Twitter en Google nu wel tot maatregelen dwingen.