-

De nieuwe internet zeepbel?

Toen de vorige internet zeepbel net na de eeuwwisseling uit elkaar spatte, dacht iedereen z’n lesje wel te hebben geleerd. We waren immers gewaarschuwd en zelfs een ezel stoot zich niet twee keer aan dezelfde steen.

De kern van de toenmalige zeepbel lag in het feit dat de netto inkomsten in geen enkele verhouding stond tot de schulden die men opliep. Toen de economie vervolgens verslechterde en die verliezen niet meer te financieren bleken, spatte de zeepbel uit elkaar.

Anders, maar toch hetzelfde
Inmiddels blijken we van die eerste ervaring niet veel geleerd te hebben. Natuurlijk is er bijna niemand meer zo gek om enorme bedragen in luchtkastelen te investeren. Op uitzonderingen zoals Zalando na, die ondanks z’n groeiende verliezen bij een beursgang op 5 miljard euro geschat wordt. Toch gebeurt in de afgelopen paar jaar exact hetzelfde, zij het op een andere manier, met minstens evenveel geld dat in rook opgaat.

Onderzoek van Shopping2020 toont aan dat minstens één op de drie webwinkels nog nooit een euro winst heeft gemaakt en dat ruim 80 procent van de online ondernemers nog nooit een modaal inkomen heeft verdiend met de webwinkel. Dit terwijl de meesten hiervan nog met een irreëel laag kostenniveau werken en lang niet alle werkelijke kosten meerekenen waar men als regulier bedrijf wel mee te maken hebt. Denk aan geld voor tijd, reguliere algemene kosten, het afboeken van incourante voorraden, etc.

Samenvattend, in gewoon Nederlands, minstens 80 tot 90 procent van alle webwinkels maken verlies. Zeker als je alle kosten en tijd mee zou rekenen.

Ziende blind
Het lijkt wel of niemand deze werkelijkheid onder ogen wil zien. Het doet denken aan het oude sprookje van ‘De kleren van de Keijzer’. Iedereen ziet het of kan het met wat eenvoudig rekenwerk weten, maar men wil maar al te graag in het successprookje geloven.

De reden waarom deze zeepbel stand kan houden, is dat de verliezen dit keer veel minder zichtbaar zijn dan de grote verliezen bij enkele grote spelers van weleer. Maar bij elkaar opgeteld zou het totaal van alle huidige verliezen wel eens veel meer kunnen bedragen dan tijdens de zeepbel aan het begin van deze eeuw.

Trieste bijkomendheid is dat deze verliezen dit keer niet alleen ten koste gaan van de enkele naïeve ondernemers en investeerders die snel rijk willen worden.

Oneerlijke concurrentie
Vanwege het feit dat veel ondernemingen te lijden hebben onder de prijsdruk van ogenschijnlijk succesvolle webwinkeliers, worden deze winkeliers en ondernemers verleid om ook een graantje van dit ‘succes’ mee te pikken en wordt er groots ingezet op het internet. Vaak door anderen die zo te zien succesvol zijn eenvoudigweg te kopiëren.

Gevolg hiervan is dat businessmodellen, die tot voor kort nog wel winstgevend waren, mee de afgrond worden ingezogen. Tevens ontstaat een negatieve prijsspiraal die feitelijk  met verliezen gefinancierd wordt. De ‘Zalando’s van deze wereld’, met hun megaverliezen, maken daar op de lange termijn meer mee kapot dan ons lief is. De reden is dat anderen die om wat voor reden dan ook zich niet (lang) zulke verliezen kunnen permitteren, op alle fronten worden meegezogen. Met als resultaat dat geen van allen nog een droge boterham aan deze toch al moeilijke periode overhoud.

Tijd voor een echt businessplan
Het wordt dus hoog tijd dat ‘want-to-be’ internetondernemers eens goed gaan zitten voor een echt onderbouwd businessmodel met winstperspectief. Maar dan wel graag met echte cijfers en met inbegrip van alle kosten, risico’s etcetera van dien. Dan zal blijken dat veel van de ‘oude’ economische wetmatigheden nog steeds opgaan. Er bestaat niet zoiets als ‘makkelijk geld’.

Ook in de toekomst blijft ondernemen een kwestie van visie, strategie en lange adem. Internet zal daar een belangrijke rol in spelen. Maar niet de enige rol. Een gezonde marketingmix is nog steeds vereist, evenals realiteitszin. Met het blindelings kopiëren van anderen zal men er niet komen.

Wederopbouw
Mijn voorspelling is dat ook de huidige zeepbel zal klappen. En als alle sop dan is opgetrokken, moeten we maar hopen dat er nog genoeg gezonde ondernemingen resteren om aan de wederopbouw van onze economie te gaan werken.

Hoe eerder dit plaatsvindt, des te beter voor de Nederlandse economie. Want uiteindelijk is iedereen – consument en aanbieder – meer gebaat bij betrouwbare leveranciers die ook nog in staat zijn om service te bieden, in innovatie te in investeren en belasting af te dragen over hun winsten.

Ik ben er van overtuigd dat internet nog maar aan het begin van z’n potentie staat. Maar wel in combinatie met en versterkt door offline activiteiten.

Deel dit bericht

15 Reacties

Dirkjan

Zo jammer dat een Shopping2020-onderzoek het geheel in zo’n negatief daglicht stelt. Je gooit toch ook niet alle amateurvoetballers op een hoop om te zien of voetballers gemiddeld gezien genoeg verdienen? Heb vandaag nog een échte ecommerce-ondernemer gesproken. Leuke niche, eigen patent, wereldwijde afzetmarkt en viral YouTube-filmpjes als marketing. Zie http://bit.ly/1mqCiKW voor dat verhaal.

Of ie het redt is de vraag natuurlijk want ook hij moet hard ondernemen met alle risico’s van dien, maar dat er meer zijn zoals hij, en dat er meer kansen zijn in deze markt dan in de meeste andere branches, ben ik van overtuigd.

Gijs van Dam

Die 80 procent van de online ondernemers vertegenwoordigen niet 80% van de omzet. Bij lange na niet. De grote jongens aan de top met een “echt onderbouwd businessmodel met winstperspectief” maken wel winst, en waar ze dat niet of nauwelijks doen is dat vooral het gevolg van enorme lange termijn investeringen.

Als je kijkt naar de omvang van online ondernemingen dan zie je een mooie “gezonde” pyramide, die misschien wat breed is aan de basis met veel éénpitters.

Dat er een shake-out gaat plaatsvinden onder in de pyramide, dat staat wel vast, maar dat is gewoon een gezonde marktbeweging. Dat heeft niks te maken met een zeepbel die gaat klappen.

Hans Elshout

Als je je huiswerk zou doen, Gijs, zul je al snel ontdekken dat het juist de meeste van de grote jongens zijn die géén winst maken. En daar ook geen zicht op hebben. En echt niet omdat ze een lange termijn visie hebben. Wás er maar wat meer visie en minder ‘blind’ gekopieer. Je wil niet weten hoeveel van de zogenaamde succesverhalen het resultaatdeel niet klopt. Hoog tijd om met z’n allen wakker te worden, dus!

Rick

Amazon is ook zo’n bedrijf dat al jaren verlies maakt en inzet op enorme schaalvergroting. Zo willen ze de kosten nog lager maken, om zo de beste prijs aan de consument te kunnen bieden. Afgaand op de ontwikkeling van hun beurskoers zijn er weinig mensen die twijfelen aan hun succes en potentie.

Vind je dat Amazon ook een zeepbel is? En zo nee, waarom is Zalando, die toch een soortgelijke strategie hebben, dat wel?

Monique Batenburg

Weer zo’n kort door de bocht artikel. Sinds wanneer weet iedereen het beter? Time will tell.

Jan

heel goed artikel. Eindelijk iemand die waarheden durft te benoemen. @ Rick : Amazon verdient miljarden , @Dirkjan , vraag de 80% dat zijn geen amateuren. Een succes verhaal kan niets aan de waarheid veranderen en juist door het internet bestaan er nauwelijks nog niches. @Hans heeft gelijk: wakker worden jongens

Kees van Dijk

De één na laatste alinia: Belasting betalen.

Dat zou wel wat eerlijker kunnen. Heb je als kleine webwinkel net een beetje winst gemaakt, raak je direct een belangrijk deel kwijt. Dat terwijl de grote spelers (en dus jouw grote concurrenten) bijna geen belasting betalen. Ze kunnen dus veel meer investeren en hun voorsprong uitbouwen. 😉

Jan

Kees , de oplossing voor jouw probleem staat 2 alineas
’s hoger: ” Tijd voor een echt businessplan
Het wordt dus hoog tijd dat ‘want-to-be’ internetondernemers eens goed gaan zitten voor een echt onderbouwd businessmodel met winstperspectief. Maar dan wel graag met echte cijfers en met inbegrip van alle kosten, risico’s etcetera van dien. Dan zal blijken dat veel van de ‘oude’ economische wetmatigheden nog steeds opgaan. “

Peter

“Ik ben er van overtuigd dat internet nog maar aan het begin van z’n potentie staat. Maar wel in combinatie met en versterkt door offline activiteiten.”

FOUT. Het is net door de business die al een offline activiteit heeft en online MOET gaan en dat doet aan moordende prijzen (verlies maken mag, het doel heiligt …) om de concurrentie eruit te gooien dat de echte internetwinkels er mogelijk uitmoeten. Op termijn blijven enkel de grote spelers nog over.

En je kan geen businessmodel bouwen gebaseerd op iets wat niet vatbaar is.

Jan

@Peter , ik weet niet waar je deze wijsheid vandaan hebt, maar feit is , dat de grote spelers in het internet nooit offline activiteiten hebben gehad, van de andere kant hebben grote spelers met offline activiteiten die dan online zijn gegaan al lang de lepel afgegeven b.v. Neckermann, Schlecker en noem maar op.
Als ondernemer krijg je altijd met concurrentie te maken, dit moet onderdeel van je businessplan zijn, omdat de meeste webshops beginnen zonder businessplan en zonder enige branchenkennis, kun je later niet op de belasting en de concurrentie schelden , deze waren er al voordat jouw shop bestond. Bij veel starters bestaat de ervaring uitsluitend uit enkele Marktplaats advertenties en financiële middelen staan eveneens niet ter beschikking, dit samen i het beste recept om de boot in te gaan.
Het is naïef te geloven , dat de grote spelers een stapje terug doen om een starter een kans te geven.

Hans Elshout

@ Monique: jouw reactie is inderdaad te kort door de bocht ….. en daarom snap ik je vraag/reactie niet. Ik loop al 17 jaar mee IN DE PRAKTIJK en ken de echte cijfers achter veel van de luchtkastelen, interviews, enz. uit persoonlijke ervaring en persoonlijke contacten met grote en kleine e-ondernemers in NL en daarbuiten (zoals o.a. de oprichters van Zappos, ect. die, net als Amazon, nooit voor’ winst’ maar voor een mega IPO – en na mij de zondvloed – gingen).

‘Time will tell’ is nou juist het soort reactie waar ik voor waarschuw omdat die héél gevaarlijk en naïef zijn. Met zo’n houding kun je geen blijvende, gezonde business modellen bouwen.

Eduard plate

Vanuit mijn ervaring bij Wehkamp en AKO kan ik het alleen maar eens zijn met artikel van Hans. De succesfactoren zijn in mijn ervaring òf een grote database loyale klanten (Wehkamp, BOL, géén Zalando), een kleine groep goede niche klanten of support tbv stenen winkels. En dan valt 90% van de webwinkels af.

Peter

@Jan : Dàt bedoel ik nou net : Grote spelers zijn nooit offline gegaan en offline spelers die online zijn gegaan draaien daar verlies. Maar toch raad je aan online activiteiten te combineren met offline activiteiten….
Of bedoel je dat we best nog wat ander werk zoeken ? Akkoord dan…

Jan

@Peter, ik reageerde op jouw stelling dat de offline handel online moet gaan met moordende prijzen , dat is dus niet zo. Offline handel die online gaat doen dit meestal om met een grotere doelgroep in aanraking te komen. Ze hantren hier meestal dezelfde of zelfs hogere prijzen als in de winkel ( er zijn natuurlijk altijd uitzonderingen ) Een advertentie met de weekaanbiedingen in alle Nederlandse dagbladen kost vlug een paar ton. Voor dat bedrag kun je een hele afdeling met experten onderhouden die je dan een leuke website bouwen. Winst maken deze bedrijven met het hele bedrijf. Niet met dit of met dat.
Bedrijven die vanaf het begin uitsluitend op online zetten maken meestal pas winst als ze worden verkocht. Hier gaat het dan alleen om marktaandelen ( Zalando) , klantgegevens ( whatsapp) enz.
Aan een bijbaan had k niet gedacht, ik ben er nog altijd van overtuigd dat een webshoip een fulltime job is en niet iets wat je in het weeken of na het werk doet.

Rik

Je hebt e-commerce en èchte internetbedrijven. Bedrijven zoals Google, Facebook, Youtube, Tumblr, Yahoo!, Kickstarter die iets toevoegen aan het bestaande spectrum van online services&fun. De bedrijven die Hans naar voren haalt zijn e-commerce bedrijven die niets anders doen dan kruideniertje spelen op een grotere en (hopelijk) efficientere schaal op het internet (want: meer publiek). De brick-stores leggen het daarbij snel af. Al eens een Expo-achtige winkeltje een omzet van 37 miljoen zien halen? Fonq doet het wèl.

Daar is verder niets spannends of zeepbellerig aan. Omdat echter zoveel mensen dat doen (alleen al in NL zijn er 40.000 webshops geloof ik) kost het erg veel geld (te betalen aan Google en internetmarketing boys) en tijd om die grote massa online klanten te kunnen bereiken. Grote bedrijven zijn makkelijk 5% van hun omzet kwijt aan internetmarketingkosten lees: kopen van bezoekers. Google en consorten varen er zeer wel bij.

Welnu, die slimme next-gen online diensten worden ook gewoon in Nederland ontwikkeld, zoals het bedrijf Yizz en eerder Marktplaats, TomTom en producten zoals bluetooth. Ik maak mij geen zorgen om de bubble, maar meer of Nederland in staat is eens een internetbedrijf op te zetten a-la- Facebook en Google. Dat zou pas bijzonder goed zijn voor de belastingopbrengsten (wel HQ dan in NL houden he! net zoals Shell en Philips dat braaf doen).

Jammer dat de bravoure van de amerikanen (good story, hier heb je een cheque van 100.000 dollar mr. Brin, good luck!) hier ver te zoeken is. Is uw businessplan wel in orde? Komt het wel goed met de centjes? Ga ik er ooit geld aan verdienen? Maar wat als u nu die doelstelling niet binnen een kwartaal haalt? Gut, met al die onzekerheden durft ik u niet die ton te geven hoor, stel je voor dat ik wat van mijn miljoenen kwijtraak.

Jah, zo komen we er nooit, de lef en bravoure is soms wat ver te zoeken, zonde!

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond