‘Nieuwe intieme gadgets leiden tot sociologisch experiment’

Het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie (VINT) van IT-dienstverlener Sogeti ziet een trend naar intieme technologie, oftewel slimheid aan je lijf. Dichter op de huid en meer toegesneden op persoonlijke omstandigheden.

‘Empathic Things’ zijn slimme apparaten die zich in de mens kunnen inleven; die zich bewust zijn van onze gevoelens of ervaringen, zonder dat we die expliciet kenbaar maken. Het tijdperk van commando’s geven en dingen opzoeken op je smartphone is straks voorbij. Zaken worden op een presenteerblaadje aangereikt, precies wat je nodig hebt op het moment dat het jou uitkomt. Volgens het Verkenningsinstituut vormen deze apparaten straks een groot sociologisch experiment.

Afhankelijk van locatie (in, op en om het lichaam) en de soort in- en uitgaande data onderscheidt VINT in zijn rapport (pdf) zes varianten van Empathic Things: De meest zichtbare vorm van draagbare technologie is de huidige generatie wearables. Oftewel: technologie die op het lichaam wordt gedragen en zich voornamelijk richt op de interne lichaamsdata zoals de slimme horloges die lichaamsbeweging of hartslag meten. Of de slimme contactlens voor diabetici.

Augmentables maken gebruik van data uit de omgeving van de gebruiker en zijn bedoeld om zintuigen aan te vullen en te versterken. Zo vult de digitale bril zoals Google Glass de fysiek waarnemende wereld aan met digitale informatie. Een ander voorbeeld is de enkelband die door trillingen laat weten waar het noorden of zuiden is.

Bij Surroundables gaat het om de combinatie van interne lichaamsdata en de omgeving van de gebruiker. Een slim horloge die de autobestuurder specifieke informatie via een app op de smartphone geeft over de gemiddelde snelheid, brandstofverbruik of het onderhoudsschema van de auto. Een ander voorbeeld is de mobiele telefoonjurk met antennes in de naden en een simkaart als label. De jurk als computer in plaats van een jurk met ingebouwde computer. Slimme kleding die signaleert wanneer de drager in het bereik van een bewakingscamera komt en daarmee registratie voorkomt.

Enchantables
Enchantables omvatten alledaagse objecten uitgerust met intelligente technologie. Een voorbeeld is de slimme medicijndoos verbonden met het internet. In het deksel zit een sensor die signaleert wanneer de dop geopend wordt en een LED-lampje dat al knipperend om aandacht vraagt. Wanneer het tijd is om medicijnen in te nemen, zie je dat aan knipperlichtje. Een ander voorbeeld is de slimme prullenbak die elk weggegooid product scant en indien gewenst weer bestelt. Enchantables zorgen voor meer gebruiksgemak, interactie of betere informatie zonder extra inspanningen.

Swallowables is technologie in het lichaam. Een voorbeeld is de digitale pil die lichaamsdata van de drager constant in de gaten houdt. Als er wat aan de hand is, bijvoorbeeld een opvallende bloeddrukstijging, wordt de dokter gewaarschuwd. De digitale pil kan ook als identiteitsbewijs dienen voor toegang tot ruimtes of computerbestanden.

Biohackables hebben tot doel menselijke beperkingen te overstijgen. De technologie wordt geïmplanteerd in het lichaam. Bijvoorbeeld kleine metalen schijfjes in de vingertoppen om elektromagnetische velden aan te voelen. Of een chip waarmee de lampen in een ruimte worden afgesteld op de gemoedstoestand van de drager.

Al deze technieken hebben min of meer hetzelfde doel: bestaande zintuigen worden versterkt of nieuwe zintuigen worden zelfs toegevoegd. Onze gezondheidszorg verschuift van genezen naar voorkomen. Tegelijkertijd zijn we straks niet meer vrij om alles te doen en te laten. Een persoonlijke digitale toezichthouder is heel wat anders dan de persoonlijke butler. Daarmee komen grote vragen op ons af in relatie tot privacy, controle, sociale acceptatie en dwangmatig gedrag, concluderen de auteurs van dit rapport.

Empathic Things is het tweede rapport (samenvatting) in de reeks van vier ‘Internet of Things’ rapporten die VINT lanceert. In het najaar van 2013 kwam het eerste rapport met de titel ‘Things – Internet of Business Opportunities’ uit. Naar verwachting zal VINT in het komend voorjaar het rapport ‘Industrieel Internet’ lanceren. Daarin wordt beschreven hoe onafhankelijke sensornetwerken huidige productieprocessen en -ketens verder digitaliseren. Het laatste rapport in dit vierluik staat in het teken van ‘Smart Cities’.

Luister ook naar een speciale uitzending van BNR rond dit thema.