Nieuwe regelgeving online platformen: Europese Commissie wordt strenger (1/3)

Het is voor ondernemingen voordelig om aansluiting te zoeken bij e-commerce platforms, bijvoorbeeld op het gebied van marketing. Deze online platformen krijgen echter steeds meer macht en kleine ondernemers zijn daar vaak de dupe van. Daarom heeft de Europese Commissie (EC) een voorstel gedaan voor nieuwe regelgeving die ingrijpende gevolgen heeft voor de online platformen.

Steeds meer bedrijven bieden hun producten of diensten niet (alleen) aan via een eigen webshop, maar steeds vaker via online platformen. Deze platformen hebben namelijk een veel groter bereik en je hoeft niet zelf een website te bouwen. Tegelijkertijd neemt de macht van deze platformen erg toe. Online platformen hebben door de afhankelijkheid van de zakelijke gebruiker een sterkere onderhandelingspositie.

Bij de tussentijdse evaluatie van de Digital Single Market strategie kwam ook naar voren dat er problemen zijn bij online platformen. De EC vreest dat de online platformen zonder duidelijke regulering misbruik maken van hun positie ten opzichte van de afhankelijke ondernemingen. Op dit moment bestaat er geen specifieke Europese regelgeving voor online platformen. Daarom heeft de EC op 26 april 2018 een voorstel gedaan voor een nieuwe verordening.

EC stelt nieuwe regelgeving voor

De EC schrijft dat de afhankelijkheid van zakelijke gebruikers ertoe leidt dat de online platformen de gelegenheid hebben om potentieel schadelijke handelspraktijken toe te passen. Het gaat hier vooral om: het wijzigen van de algemene voorwaarden zonder verklaring en zonder voorafgaand kennisgeven, het beëindigen van de dienst door een online platform zonder duidelijke motivering en het gebrek aan transparantie. Het doel van de nieuwe verordening is om een beter ondernemingsklimaat te bieden met een ‘level playing field’. De belangrijkste punten van de verordening zijn:

• Regels omtrent de algemene voorwaarden
• Motivering van opschorting en beëindiging levering van diensten
• Regels omtrent ranking en gedifferentieerde behandeling
• De toegang tot gegevens
• Verplichting van een intern klachtenafhandelingssysteem en bemiddeling

Voor wie geldt de nieuwe verordening?

De verordening is van toepassing op ‘aanbieders van online-tussenhandelsdiensten’ (met andere woorden: ‘online platformen’) die hun diensten aanbieden aan zakelijke gebruikers die:

• in de EU gevestigd zijn; en
• hun goederen of diensten aanbieden aan consumenten in de EU.

Hieronder vallen online marktplaatsen, online winkels voor softwaretoepassingen (appstores), prijsvergelijkingswebsites, zoekmachines en sociale media. Maar de verordening is dus niet van toepassing als de zakelijke gebruikers niet in de EU zijn gevestigd, of wel in de EU zijn gevestigd maar alleen verkopen aan consumenten buiten de EU of geheel niet aan consumenten verkopen (B2B).

Verordening moet zakelijke gebruiker beschermen

Binnen het contractenrecht is het uitgangspunt contractsvrijheid. Partijen zijn vrij om te beslissen of zij en met wie zij een overeenkomst aangaan en wat er in deze overeenkomst staat. Er bestaan een aantal beperkingen op deze vrijheid om een zwakkere contractspartij te beschermen. Zo worden onder andere consumenten beschermd tegenover verkopers, werknemers tegenover werkgevers en huurders tegenover verhuurders. Meestal zijn dit dus particulieren die door de wetgever beschermd worden. De nieuwe verordening introduceert dus regels om de zakelijke gebruiker van online platformen (dus de verkopers) te beschermen tegenover het online platform.

Dit is deel 1 van 3 uit de serie ‘Nieuwe regelgeving online platformen’ waarin de aanleiding van het voorstel van de EC wordt beschreven en er kort wordt weergegeven wat deze verordening inhoudt.