-

Crowdfundingpionier Roy Cremers mikt op 75 miljoen euro voor Voordekunst

In 2009 besloot crowdfundingpionier en kunstvisionair Roy Cremers om de stoute schoenen aan te trekken. Hij richtte crowdfundingplatform Voordekunst op met als missie om ondernemerschap in de cultuursector te stimuleren en om zo veel mogelijk mensen als donateur bij kunst & cultuur te betrekken. Met twintig miljoen aan donaties is het één van de meest succesvolle crowd-projecten in Nederland.

Dat Rutte met zijn eerste kabinet de hakbijl in de cultuursubsidies zette, hielp Roy een handje op weg. Maar het succes wordt vooral gedreven door aanstekelijke passie, een extensief netwerk en een bevlogen team. Onlangs haalde Voordekunst de mijlpaal van twintig miljoen euro aan donaties via meer dan 200.000 donateurs. Hoe zien de toekomstplannen er uit? Wat is de online strategie? Gaat artifical intelligence een rol spelen in crowdfunding? We nemen een kijkje in de keuken bij Voordekunst. Tipje van de sluier: Cremers mikt op 75 miljoen euro in 2025.

Wat is Voordekunst in Jip en Janneke taal?
Heel Jip en Janneke: Op voordekunst.nl vind je geen kant en klare kunstwerken. Je vindt er projecten in wording. Van heel veel verschillende makers, groot en klein, amateur en professioneel. We richten ons op alle disciplines en zowel op individuele makers als instellingen. Op voordekunst.nl kan iedereen bijdragen, al vanaf tien euro en je krijgt er altijd iets voor terug. Van een eeuwige dank tot een kijkje achter de schermen, van een handkus tot een huiskamerconcert. We willen geven aan kunst laagdrempelig en leuk maken.

Om video’s van Youtube te kunnen tonen, dienen analytische cookies en tracking cookies geaccepteerd te worden.

 

Wanneer en hoe is Voordekunst ontstaan?
Het idee was in 2009 ontstaan. Ik werkte toen voor het Amsterdams Fonds voor de Kunst, een fonds dat subsidies verstrekt. Ik had nog nooit eerder bij een fonds gewerkt, maar ik merkte toen dat veel creatieve makers en culturele instellingen moeite hebben om kort en bondig te vertellen wat ze doen. Dat ze het lastig vinden om zichzelf te presenteren. Veel bezoekers zien alleen het eindresultaat, maar zien de kunstenaar zelf nooit. In het museum hangen bijvoorbeeld kant en klare kunstwerken. Verder merkte ik dat met name familie aan mij vroeg: “Waarom geven jullie geld aan kunstenaars?”. Ik merkte dat de kloof tussen kunst en publiek groot was. Tegelijkertijd zag ik en las ik in rapporten dat er wel behoefte is om te geven. Nederland staat al jaren in de Europese top qua filantropie. Het leek me interessant om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Toen zag ik bij de Wereld Draait Door een band die via crowdfunding $50.000 had opgehaald via crowdfunding. Toen viel alles op zijn plek. Ik dacht: als een band dit kan, waarom dan niet een theatergezelschap of een grafisch vormgever?

Was dat via Kickstarter?
Nee, Sellaband was dat.

En toen?
Ik ben het idee verder gaan ontwikkelen en ik heb  ook 190.000 euro budget gekregen via het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uit een innovatieregeling. Toen we onze lancering hadden, in november 2010, was Kabinet Rutte I net geïnstalleerd en werd duidelijk dat er bezuinigd zou gaan worden, ook op kunst en cultuur. Opvallend genoeg zeiden toen nog steeds best veel organisaties: crowdfunding, dat hebben wij toch niet nodig? Toch waren er ook makers en instellingen die wel inzagen dat er iets moest gaan veranderen en dat voordekunst daarin een positieve rol zou kunnen spelen. Ik heb het geluk gehad dat mijn toenmalige werkgever, het Amsterdams Fonds voor de Kunst, mij de ruimte gaf om voordekunst te ontwikkelen. Ik heb de eerste twee jaar voordekunst kunnen ontwikkelen en implementeren vanuit een vast dienstverband, met aanvullende ondersteuning, anders was het nooit gelukt.

Verder werden in 2010 met het 1e kabinet Rutte de bezuinigingen en de Kunst & Cultuur aangekondigd. Dat was eigenlijk een ideale context om Voordekunst te starten. Ik heb het eerste anderhalf jaar dit via Amsterdams Fonds voor de Kunst kunnen doen. Zij boden ook ondersteuning op het gebied van bijvoorbeeld communicatie.

Hoe zijn jullie ooit begonnen?
We zijn begonnen met een gesloten platform. We zijn live gegaan met zes campagnes. Het eerste half jaar hebben we op aanmelding gedaan, maar het liep nog niet heel erg storm. Men keek erg de kat uit de boom. Pas na een jaar kwam het in een stroomversnelling, het platform was toen al op open inschrijving. Hier lagen drie oorzaken aan ten grondslag. (1) De effecten van de cultuurbezuinigingen werden zichtbaar voor makers. (2) Fondsen begonnen makers te adviseren over de voordelen van crowdfunding. (3) Men zag dat crowdfunding een attractieve manier van financieren was, omdat 75 procent van de projecten op Voordekunst slaagde. In eerste instantie zagen mensen, met name uit de cultuursector, geld vragen aan het publiek als bedelen, maar de publieke perceptie omtrent crowdfunden is inmiddels wel wat veranderd.

Wat hebben jullie tot nu toe bereikt?
We hebben 20 miljoen euro aan donaties naar de kunstsector gebracht via ruim 200.000 donateurs voor meer dan 3.000 makers. Een resultaat waar we best trots op zijn. Maar behave de cijfertjes is voor ons heel belangrijk dat we ondernemerschap hebben gestimuleerd in de culturele sector en dat we een breed Nederlands publiek dichter bij kunst & cultuur hebben gebracht. Voor veel van onze donateurs is het pas de eerste keer dat ze doneren aan kunst en cultuur.

Kan je een voorbeeld noemen van een project waar je trots op ben?
Bijvoorbeeld het project van Operator Radio. Zij haalden ruim 25.000 euro op via Voordekunst. Daar hebben we ook een video over.

Om video’s van Youtube te kunnen tonen, dienen analytische cookies en tracking cookies geaccepteerd te worden.

Nu is jullie gemiddelde projectwaarde zo’n 6.500 euro. Hoe was dat in het begin?
Sinds het begin werkten we al met “matchfunding partners”. De campagnes werden bijvoorbeeld voor vijftig procent gefinancierd door partners en voor vijftig procent door de crowd. In het begin lagen de projectwaardes iets hoger dan 6.500 euro, maar toen waren we dus nog sterk afhankelijk van partners. Tegenwoordig wordt tachtig procent echt opgehaald via de crowd en circa twintig procent via partners.

Zien donateurs crowdfunding ook als bedelen?
Nee. Veel donateurs zien doneren als een maatschappelijke verantwoordelijkheid die ze graag willen nemen. Verder geeft het ze een goed gevoel. Ze zien het echt niet als bedelen, dat is vooral een gevoel dat bij sommige makers bestaat.

Hoe ziet het businessmodel van Voordekunst er eigenlijk uit?
Circa zeventig procent van onze inkomsten (voor het runnen van de organisatie) komen uit inkomsten via het platform. We hebben drie typen inkomsten via het platform: (1) Contributie van 121 euro om een project te starten, (2) een succes fee van standaard zeven procent en (3) adviestrajecten. We houden de succes fee bewust relatief laag, omdat we het platform heel toegankelijk willen houden voor makers. De overige dertig procent aan indirecte inkomsten genereren we via partners zoals bijvoorbeeld Amsterdams Fonds voor de Kunst, BankGiro Loterij Fonds, Fonds 1818, Kunstraad Groningen, VSBfonds en Provincie Limburg.

Hoe is de huidige verdeling tussen makers en instellingen?
De vraag is natuurlijk altijd: “Wat is een instelling?” De grote meerderheid van campagnes zijn individuele makers (50 procent) of een collectief van makers met een rechtsvorm (e.g. stichting, vereniging, een koor, een theatergezelschap zonder eigen gebouw) (30 procent). De overige 20 procent zijn dan instellingen die een eigen gebouw hebben. Dat is niet helemaal hoe een instelling wordt gedefinieerd, maar dit is ongeveer de verdeling.

In 2025 bestaat Voordekunst vijftien jaar. Waar staan jullie dan?
De geefvraag wordt nu nog niet optimaal benut. Dat komt bijvoorbeeld naar voren uit een onderzoek van Sophie Jansen: “Herken de geefmotieven van major donors”. Verder groeit de groep rijken in Nederland en zijn er steeds meer babyboomers die relatief veel te besteden hebben. Ook binnen onze eigen donateurs is men bereid om meer te geven, maar dan moet er wel gevraagd worden. Momenteel zijn er veel instellingen die nog pro-actiever om donaties zouden kunnen vragen. In 2025 hopen we 75 miljoen euro aan cumulatieve donaties te hebben opgehaald voor de kunst & cultuursector. Dit doen we door onze huidige activiteiten voor Makers ook een specifiek aanbod voor culturele instellingen te gaan aanbieden. Er zijn al een aantal instellingen die via ons crowdfunden (bijvoorbeeld Theater Walhalla, Theater Bellevue), maar wij zijn van mening dat we nog een veel grotere groep kunnen gaan bereiken. Het Louvre heeft bijvoorbeeld afgelopen jaar 1 miljoen euro gecrowdfund (More Paris institutions turn to crowd-funding). Wij denken dat instituten zoals het Rijksmuseum ook hoge bedragen zouden kunnen ophalen via Voordekunst. Waarom niet?

Hoe zijn de reacties van instellingen op je plannen?
We hebben een survey verstuurd naar een grote groep instellingen in Nederland en 85 procent zegt interesse te hebben om via Voordekunst te crowdfunden. Er zijn een aantal redenen waarom ze dat nu nog niet doen: gebrek aan tijd, gebrek aan kennis, ze hebben de perceptie dat het een intensief traject is voor een laag bedrag en ze hebben soms ook alternatieve inkomsten zoals subsidie of een vriendenprogramma. Wij zien crowdfunding echter niet als concurrerend maar als aanvullend op bijvoorbeeld de vriendenprogramma’s. En via een aantal gerichte services (advies over het doelbedrag, projectmanagement, tips & tricks rondom marketing) denken wij de instellingen te kunnen ontzorgen.

Hoe ga je de bestaande groep van 200.000 donateurs verder activeren?
We zien dat donateurs met name geactiveerd worden door makers zelf. Makers vinden donateurs bijvoorbeeld offline via events en hun eigen netwerk en online via social media en nieuwsbrieven. Desalniettemin denken wij natuurlijk ook na over innovatieve manieren om donateurs vaker terug te laten komen. Zo zijn we ons aan het oriënteren op de mogelijkheden van artificial intelligence om via segmentatie van onze donateurs gerichte aanbiedingen aan hen te doen. Verder denken we erover na om gamification elementen toe te voegen. Net als dat je bij de Headspace app extra punten krijgt als je meer mediteert dat donateurs bij Voordekunst extra opties krijgen als ze meer doneren.

Heb je een voorbeeld van een dergelijke optie?
Een idee waar ik al langer mee rondloop is om donateurs de mogelijkheid te bieden om getalenteerde makers voor een langere periode te ondersteunen. Dus niet alleen met een crowdfunding project, maar bijvoorbeeld gedurende een heel jaar. Ik denk dat we op deze manier waarde kunnen toevoegen voor zowel de makers (langere termijn ondersteuning), de donateurs (meer voldoening) als de sector (holistische aanpak van talentondersteuning).

Groei je organisch naar de €75 miljoen of wil je financiering aantrekken?
We zijn alle opties momenteel aan het verkennen. In principe hebben we geen financiering nodig, maar we zouden wel sneller kunnen groeien als we extra financiering aantrekken. Ik heb al een aantal gesprekken gehad en mensen zijn enthousiast over onze toekomstplannen, nu nog kijken hoe we een mooie samenwerking kunnen realiseren.

Wat zijn jullie verder van plan op het gebied van online strategie?
We hebben een aantal plannen. Ten eerste hebben we The Construction Club, een initiatief om nieuwe makers aan te trekken. Onze slogan binnen deze club is “Doe het anders lekker zelf.” Eigenlijk willen we het tegenovergestelde bereiken. Wij helpen jonge mensen met een creatief beroep om slim te handelen. Tijdens The Construction Club vertellen wij alles over wat makers moeten weten over zelfstandig overnemen. Dit initiatief richt zich op makers die willen leren hoe met geld om te gaan, hoe ze hun verhaal het beste kunnen vertellen en hoe ze zichzelf kunnen verkopen. The Construction Club trekt heel veel bezoekers naar onze website.

Ten tweede verspreiden we video’s. Sommige video’s gaan over Voordekunst in het algemeen en andere video’s zijn gericht om makers uit specifieke disciplines aan te trekken.

Ten derde hebben we een Academie voor makers met offline workshops en online tips & tricks om succesvolle campagnes te draaien en meer donateurs aan te trekken. Door onze makers goed te ondersteunen komt er via hen veel traffic naar onze website. Ook hebben we de “usual supects” zoals paid marketing, social media marketing en SEO optimalisatie.

Wat zouden jullie nog beter kunnen doen?
We zouden makers nog meer kunnen helpen om het publiek continu te betrekken, ook na het afronden van de crowdfunding campagne.

Mooie plannen voor 2025. Wat is op korte termijn jullie eerstvolgende mijlpaal?
In 2020 bestaat Voordekunst tien jaar. Dat is een mooi moment om terug te kijken en vooruit te kijken. De boodschap die we dan willen meegeven is “dat geven (en krijgen) vooral ook heel erg leuk kan zijn” dus we gaan dan focussen op de “fun” binnen “crowdfunding”.

Deel dit bericht

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet op de site getoond