Hoe vervoersapps slimmere mobiliteit in een stroomversnelling kunnen brengen

Mobility as a Service (MaaS) valt of staat uiteindelijk bij gedragsverandering. Mensen moeten er stap voor stap in worden geleid. Vervoersapps kunnen de verschuiving naar een duurzamere en slimmere benadering van mobiliteit bespoedigen, mits ze hun rol grootser invullen dan alleen op platformniveau. 

Mobility as a Service (MaaS): we kunnen er niet meer omheen. Aan de opkomst van MaaS ligt een aantal trends ten grondslag:

1. Diensten worden steeds persoonlijk. Deze trend zie je in heel veel sectoren en dus ook in mobiliteit. Big data maakt dit mogelijk.
2. Slimme systemen gaan mensen bovendien met steeds meer taken ondersteunen. Bij mobiliteit is dat bijvoorbeeld op het gebied van zoeken en navigeren, maar je kunt hierbij ook denken aan de toevoeging van de elektromotor aan de fiets, die ervoor zorgt dat mensen zo’n fiets ineens voor veel langere afstanden kunnen gaan gebruiken dan voorheen.
3. Onderschat ook niet de rol van de energietransitie, die ons dwingt om CO2-neutraal te gaan reizen.
4. Daarbij komt dat maar liefst 70% van de wereldbevolking binnenkort in steden leeft, die op de een of andere manier groener moeten worden om leefbaar te blijven.

Als je al deze ontwikkelingen bij elkaar optelt, is er maar een conclusie mogelijk: we moeten over op een ander benadering van mobiliteit, een benadering waarin ‘delen’ in plaats van ‘bezitten’ centraal staat. Als je zo’n systeem wilt inrichten, heb je iets nodig dat Mobility as a Service heet.

Stedelijke verdichting

De verschuiving naar een mobiliteitssysteem waarin het delen van vervoer centraal staat, is een transitie die zeker niet van de ene op de andere dag zal verlopen. Steden zullen in deze ontwikkeling de boventoon voeren. Het is de bedoeling dat er de komende jaren een miljoen woningen worden bijgebouwd. Die zullen voor een groot deel uit stedelijke hoogbouw bestaan, wat tot een enorme verdichting van steden zal leiden.

Tegelijkertijd wordt de parkeernorm in deze steden straks praktisch nul. Met andere woorden: je mag er wonen, maar je kunt er geen auto meer bezitten. Deze ontwikkeling zie je bijvoorbeeld ook gebeuren in Barcelona en Parijs, waar je niet meer met je auto van de ene wijk naar de andere kunt reizen en als bezoeker met je auto de stad bijna niet meer in kunt komen.

Slim van deur tot deur reizen

We gaan ons in steden dus straks op andere manieren verplaatsen. Er zullen aan de randen van steden steeds meer P+R’s en hubs komen. Je reist dan met je auto naar zo’n hub en vervolgt je reis met een andere vorm van mobiliteit. Hiervoor heb je uiteraard wel een systeem nodig dat jou helpt om slim van deur tot deur te reizen en dat dit soort punten ook meeneemt in de reisadviezen. Want alleen dan komt zo’n nieuw mobiliteitsmodel ook echt goed van de grond. Het wordt er de komende jaren dus zeker niet makkelijker op. De uitdaging is om het tóch makkelijker te maken voor de eindgebruiker, door hem of haar zo veel mogelijk te ontzorgen. Dat is precies wat een goede vervoersapp kan doen.

De auto als backbone

Maar zo lang nog niet iedereen binnen steden reist en mensen zich ook nog tússen steden verplaatsen, is in de meeste gevallen de auto nog altijd het makkelijkste vervoersmiddel. Het is dan ook het meest gebruikte vervoersmiddel. Meer dan 80% van de Europese personenverplaatsingen gebeurt nog altijd met de auto. Reizen met het OV is bijna net zo duur, maar stukken minder efficiënt en comfortabel. De auto is dus nog steeds onmisbaar in het hele mobiliteitsproces.

Wil je als MaaS-app succesvol worden, dan kun je dus niet om de automobilist heen. Die ziet zich de komende jaren geconfronteerd met het feit dat hij zijn eindbestemming in de stad niet meer kan bereiken, omdat steden op slot gaan. Dit is een heel andere benadering van MaaS dan je vaak in het buitenland ziet, waar niet de auto, maar het OV de backbone vormt. MaaS is dan vaak niet meer dan het combineren van je metrorit met een stepje.

Virtuele overstappunten

Veel MaaS-apps maken gebruik van off-the-shelf technologie, zoals routeplanners, maar daarmee krijg je MaaS nooit op een hoger plan. Juist door zelf alle technologie te ontwikkelen, kunnen de slimme vervoerscombinaties worden gemaakt die MaaS nodig heeft, bijvoorbeeld tussen auto en OV of tussen OV en fiets. Ook kan met eigen technologie gemakkelijker worden ingespeeld op lokale behoeften. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de eerder genoemde hubs die steden straks autovrij moeten gaan maken. Hierin is voor technologie een belangrijke rol weggelegd. In Utrecht worden zulke virtuele overstappunten bijvoorbeeld nu al gecreëerd op P+R-locaties, door ervoor te zorgen dat vraag en aanbod op deze punten altijd bij elkaar komen. Dit technologisch mogelijk maken, daarin schuilt de enorme potentie van een MaaS-app.

Volledige integratie van alle aanbieders

Om MaaS te versnellen heb je dus een goede vervoersapp nodig, die allereerst een platform is voor alle aanbieders van deelvervoer. Maar zo’n app moet meer zijn dan dat. Om de ‘Service’-component uit MaaS echt invulling te geven, zou de app alle verschillende deelvervoersaanbieders volledig geïntegreerd moeten aanbieden aan de eindgebruiker. Dat zorgt ervoor dat die het plannen, boeken én betalen van elke vorm van deelvervoer volledig binnen een en dezelfde app kan regelen. Hoe meer geïntegreerde aanbieders, hoe groter de waarde van een vervoersapp wordt voor de gebruiker en hoe sneller hij geneigd zal zijn om de verschuiving van bezit naar gebruik te maken. 

Gedragsverandering

Een vervoersapp met veel geïntegreerde aanbieders en gebruiksgemak kan de verschuiving naar deelvervoer dus versnellen. Een goede MaaS-app kan de gebruiker verleiden naar de alternatieven voor hun oude vertrouwde eigen auto. Dat kan door een handje helpen, bijvoorbeeld door hem te belonen als hij een keer een deelfiets gebruikt, maar ook door uit te leggen hoe deelvervoer eigenlijk werkt.

MaaS valt of staat uiteindelijk bij gedragsverandering. Consumenten moet er stap voor stap in worden geleid. Laagdrempeligheid en overzicht, daarin kan een goede vervoersapp het verschil maken.

Over de auteur: Lucien Groenhuijzen is CEO van Innovactory en Gaiyo.

Op de hoogte blijven van het laatste nieuws binnen je vakgebied? Volg Emerce dan ook op social: LinkedIn, Twitter en Facebook.