Serious games versterken eHealth

Serious games zijn geen spelletjes die je speelt voor vermaak. Ze zijn bedoeld om een gedragsverandering te bereiken, binnen de zorg en binnen de samenleving als geheel. Tevens dienen zij de wetenschap. Speltoepassingen dus met een duidelijk doel. 

Michelin de eerste

In 1900 startten de broers Edouard en André Michelin met de eerste Michelin-gids, met als enig doel meer auto’s en daarmee banden verkopen. Door liefhebbers van goed eten, natuurlijk in eerste instantie de Fransen, te stimuleren een kwaliteitsrestaurant te bezoeken, en daarvoor ook meer kilometers te rijden, nam de banden omzet toe. Een goed ontworpen serious game, want motivatie en doel van de ‘speler’ hadden niets met elkaar te maken. 

De doorbraak van serious games kwam eigenlijk pas begin deze eeuw. Minder bekend, maar met een mooie doelstelling is “A force more powerful”; op geweldloze manier leren conflicten te leren oplossen. Het is ontwikkeld in samenwerking met de Servische Otpor-beweging, ten tijde van het ernstige conflict in die regio. In dezelfde categorie valt “Peacemaker”, met de focus op het conflict tussen Israel en Palestina.

Naast Michelin ontwikkelde ook KLM een spel, Aviation Empire. Middels dit spel werd de interactie tussen KLM en haar passagiers uitgebreid naar niet passagiers en toekomstige passagiers. Inmiddels wordt dit spel gespeeld door mensen uit 147 landen. De loyaliteit met KLM werd enorm en het leverde waardevolle informatie op over het gedrag van mensen, waarmee KLM haar processen, zoals “boarding” kon verbeteren.

Bijdrage aan de wetenschap

Niet alleen KLM weet gebruik te maken van informatie van grote groepen spelers. Met Foldit, een zogenaamd multiplayer-spel, wisten 57.000 wereldwijd verspreide deelnemers in drie weken een eiwitstructuur op te vouwen. Daarmee werd de structuur van een enzym dat betrokken is bij de reproductie van HIV onthuld. Het resultaat leverde  een wetenschappelijk publicatie in Nature op. Twaalf jaar na de start, wordt Foldit nu gespeeld door bijna 300.000 mensen, en levert het nog steeds een bijdrage aan de wetenschap. 

Door gebruik te maken van de zogenaamde Human Computation Power wordt er sinds kort ook gewerkt aan de strijd tegen Alzheimer. Met Stallcatchers zoeken spelers naar stilstaand bloed in de hersens van muizen, omdat er een relatie is tussen de mate van stilstaand bloed en verschijnselen van Alzheimer. Het doel van dit serious game is om uiteindelijk een middel te vinden dat tot een doorbraak zal leiden in het voorkomen en mogelijk zelfs behandelen van Alzheimer. Vorig jaar is het Nederlandse Game Solutions Lab een samenwerking aangegaan met het Human Computation Institute in de strijd tegen Alzheimer. Zij hebben onder meer de app ontwikkeld voor Stallcatchers zodat de toegankelijkheid vergroot is. De eerste resultaten zijn recent gepubliceerd. 

In de praktijk leren

De wetenschap wordt ook op een andere manier gediend door serious games. Tijdens de opleiding van medische professionals wordt al gebruik gemaakt van speltechnieken. Bijvoorbeeld om studenten in de ouderengeneeskunde te ondersteunen in het verbeteren van hun communicatie; het leggen van een verband tussen de persoonlijke (van de arts) observatie en interpretatie met de medische kennis om de juiste behandel strategie te bepalen. Het effect van deze toepassing, Geriatrix, werd ook wetenschappelijk onderbouwd, een essentieel vereiste. 

De “Delirium Experience” is een ander voorbeeld van een bewezen effectief serious game. Het betreft het opleiden van artsen om een delier sneller te herkennen en beter te kunnen begeleiden. 

Zonder wetenschappelijke onderbouwing kan een serious game ook succesvol blijken. Ondanks het ontbreken van wetenschappelijk bewijs op dit moment wordt “abcdeSIM” actief gepromoot en ondersteund door de beroepsgroep. Is dit terecht? Het initiatief van de Dutch Society for Simulation in Healthcare is daarom van belang. De DSSH maakt zich sterk voor validiteit van games en wil  de brug slaan tussen medische en zorgprofessionals aan de ene kant en game-developers aan de andere kant. Op deze manier hoopt zij te bewerkstelligen dat het fenomeen games beter zijn waarde gaat bewijzen in de medische context. Eigenlijk is de DSSH een spin-off van Games for Health Europe, de non profit stichting waar Marlies Schijven, oprichter van de DSSH, al in het eerste jaar een bijdrage leverde en inzag dat validatie voor dit soort toepassingen van belang is. 

Games for Health Europe

In 2011 was GFHEU het eerste congres op het gebied van serious games in de zorg in Europa. Inmiddels heeft dit congres zich ontwikkeld tot een platform waar serious games voor de zorg, maar ook voor het bedrijfsleven en de maatschappij gepresenteerd worden en op grote schaal gedemonstreerd. Het vormt een platform voor de uitwisseling van kennis en ervaringen. Dit jaar vindt het congres voor de negende keer plaats op 7 en 8 oktober in Eindhoven.