Waarom je een leven lang moet leren

Enig idee wat een Virtual Branding Manager doet? En heeft je werkgever al een AI HR Manager in dienst? Digitalisering zorgt voor nieuwe functies in het bedrijfsleven waarvoor nog geen opleiding bestaat. Je skills worden daarom belangrijker dan je diploma’s. Leren doe je niet meer van je vierde tot en met je tweeëntwintigste levensjaar, maar continu en het liefst on the job.

Het gaat heel goed in ons land, maar de groei van de Nederlandse arbeidsproductiviteit stagneert terwijl er zoveel nieuwe technologieën beschikbaar zijn. Hoe kan dat? Het probleem is dat we niet goed in staat zijn om nieuwe technologieën effectief toe te passen. Ze ontwikkelen zich zo snel dat ze simpelweg niet snel genoeg worden opgepakt door bedrijven. Dat is een verontrustende constatering, zeker gezien het feit dat het tempo van innovatie steeds hoger komt te liggen.

Wat als je baan verdwijnt?

Digitalisering en automatisering veranderen onze manier van werken fundamenteel. In de tijd na de industriële revolutie, was het simpel: je deed een opleiding en die cognitieve skills paste je toe in je baan. Werkte je in de sales, dan kon je dat prima tot je pensioen blijven doen.

Maar de huidige netwerk- en diensteneconomie verandert sneller dan ooit. Wat je tot je 25^e hebt geleerd tijdens je studie is niet langer toereikend voor je werk op de lange termijn. De functie die je nu hebt, bestaat zelfs over een paar jaar misschien niet meer. Tegelijkertijd zullen er banen ontstaan waarvan we het bestaan, laat staan de inhoud nu nog niet kennen.

Toch richten de meeste werknemers zich in opleidingsprogramma’s vooral op de korte termijn. Uit het onderzoek Een leven lang leren in Nederland, uitgevoerd door PwC, blijkt dat 63 procent van de werkenden onderwijs en trainingen volgt om het huidige werk beter te kunnen doen. En een kwart (24 procent) heeft als leerdoel klaar te zijn voor toekomstige veranderingen in de huidige baan. Maar wat als die huidige baan straks niet meer bestaat?

Skills-sets slijten

Voor je toekomstige baan of functie zijn twee aspecten belangrijk. Ten eerste: je karakter en persoonskenmerken als creativiteit, analytisch kunnen denken, probleemoplossend vermogen en emotionele lenigheid. Die moet je bij jezelf ontdekken en koesteren. Waar deze eigenschappen vroeger onderaan stonden in je CV, komen deze human skills nu op nummer één. Want juist die heb je nodig voor het tweede belangrijke aspect: het blijven ontwikkelen van je technische vaardigheden.

Door digitalisering slijt je skills set steeds sneller. Om op de golven van de nieuwe technologie te kunnen blijven surfen moet je je techniek bijhouden. Dus cursussen volgen, je verdiepen in relevante ontwikkelingen en zo je portefeuille uitbreiden. Je hebt een levend CV nodig om toekomstbestendig te blijven.

Wat je als marketeer nu op school leert, is over vijf jaar namelijk hopeloos ouderwets. Neem smart automation en big data. Die technologieën staan nu nog in de kinderschoenen en worden nog niet grootschalig toegepast, maar over vijf jaar zijn ze voor elke marketeer heel erg belangrijk. Je weet nu nog niet precies hoe dit zich in zeg 2030 zal hebben ontwikkeld, maar je weet wel dat het eraan komt. Je krijgt als marketeer sowieso te maken met ontwikkelingen in machine-learning en geavanceerde technische meet- en analysemethodes voor consumentengedrag, dus het is belangrijk om mee te gaan in die ontwikkelingen.

Leren on the job

Om het tempo van de technologische veranderingen bij te houden, is het dus zaak om doorlopend te beoordelen welke vaardigheden voor jou relevant (zullen) zijn. Een leven lang leren (continuous learning) is daarvoor hét instrument. Continu bezig zijn om je kennis, vaardigheden en competenties te versterken door formeel en niet-formeel leren, in de vorm van georganiseerde trainingen/cursussen met wel of niet een diploma aan het eind.

Informeel leren – leren door te doen – blijkt daarbij het effectiefst, zeker verderop in de loopbaan. Door in de praktijk te leren omgaan met nieuwe technologieën zorgt een werknemer ervoor dat hij productief blijft. Iemand van 35 jaar terugsturen naar de schoolbanken is niet altijd effectief, maar diegene tijdens zijn werk leermogelijkheden aanbieden wel. Door medewerkers geregeld te laten wisselen van team, functie of taken, wordt dat effect versterkt en zullen zij een veel steilere leercurve hebben.

Advies aan marketeer

Zoals gezegd wordt over het algemeen gekozen voor het volgen van trainingen die iemand verder helpen in zijn huidige baan. Het ligt voor de hand om een marketeer van 40 een cursus effectief leiderschap aan te bieden omdat dat een logische vervolgstap is in zijn of haar carrière. Maar onderschat niet hoe belangrijk het is geworden om je te richten op de technische skills die je nodig gaat hebben in de nabije toekomst. Volg een cursus over big data en zoek ook vooral naar mogelijkheden om dit on the job te leren. Misschien kan tijdens het werk ruimte worden gemaakt om te experimenteren met nieuwe technologieën, is er plek in een werkgroep over nieuwe ontwikkelingen of kan worden samengewerkt met start-ups die op dit gebied vooroplopen.

Hoe je het ook doet, zorg dat je relevant blijft in dit digitale tijdperk. En zorg dat je skills-set niet slijt, maar juist aansterkt.