How I invest. Gerd-Jan Brand: ‘Het is belangrijk dat er langetermijnimpact wordt gemaakt’

Investeerders kijken steeds vaker naar sociale en milieu-impact. Dat geldt ook voor Invest International. Investment Manager Gerd-Jan Brand bespreekt waarin wordt geïnvesteerd en op basis van welke criteria.

FundsUp sprak met Gert-Jan Brand, Investment Manager bij Invest International. Deze impact-investeerder biedt verschillende vormen van financiering aan bedrijven die internationaal ondernemen, inclusief leningen voor startups.

Kun je vertellen over je passie, en hoe je uiteindelijk bij Invest International terecht bent gekomen?

“Ik ben zelf ooit vanuit de schoolbanken een kredietderivaten-broker begonnen en heb ook nog jaren als zelfstandig consultant met ondernemers gewerkt. Na vijf jaar bij ABN AMRO Bank als relatiemanager voor corporate lending, ben ik via een positie bij Vopak uiteindelijk bij Invest International terechtgekomen als Investment Manager. Ik begon zoals velen met ondernemen – en het is eigenlijk heel cliché – na een gesprek in een café. Daar besprak ik tijdens de eerste weken van de financiële crisis van 2008 samen met een vriend die met kredietderivaten werkte wat beter kon in de wereld van financiële markten. Hieruit ontstond ons eigen bedrijf: een broker in credit default swaps. Na twee jaar hard werken bleek de toetredingsdrempel tot de gereguleerde financiële markt te hoog. Ondanks een goed product slaagden we er niet in voldoende kapitaal en startklanten aan te trekken. Een mooie reis en het begin van mijn passie voor ondernemen, iets wat me nog steeds fascineert. De ervaring in financiële markten heeft me geleid naar de wereld van financieringen.”

Hoe ging het daarna verder?

“Na een periode als zelfstandig consultant, werkte ik vijf jaar als relatiemanager voor mid-corporates bij ABN AMRO, waar ik erg heb genoten van de samenwerking met echte ondernemers. Mijn tijd als Business Development Manager voor groene waterstoftrajecten bij Vopak was kort voordat ik terugkeerde naar de wereld van financieringen in mijn rol als Investment Manager bij Invest International.”

Die ondernemerservaring die je eerder noemde, is dat belangrijk om een goede investeerder te zijn, bijvoorbeeld in je huidige rol? 

“Ja, ik denk dat het heel belangrijk is dat je begrijpt wie je tegenover je hebt zitten aan tafel. Als jij zelf ondernemer bent geweest, dan kun je jezelf veel beter verplaatsen in je gesprekspartner. Dat helpt je heel erg met het voeren van financieringsgesprekken en het vinden van passende oplossingen. Als je die ervaring niet hebt, dan word je vanzelf ook wel wijzer, maar het geeft je wel een enorme voorsprong als je begrijpt wat een ondernemer belangrijk vindt en wat niet, waar hij naar op zoek is, wat voor afwegingen hij zal maken, dat helpt heel erg.”

En je werkte daarvoor aan groene waterstofprojecten, zie je. Is dat ook een soort passie geweest om de impact-richting op te gaan?

“Ja, absoluut. Bij Invest International zijn we gericht op impactvolle investeringen. Het liefst werk ik in een dynamische markt waarin echt maatschappelijke veranderingen worden gerealiseerd. Neem bijvoorbeeld groene waterstof en de energietransitie: een markt die hier perfect bij aansluit. Dit is ook een prioriteit voor Invest International.”

Wat is jullie investeringsstrategie?

“We investeren zowel in equity als in debt. De leningen die we verstrekken gaan zowel naar overheden als ondernemingen, maar altijd ten gunste van Nederlandse bedrijven die internationaal ondernemen. Dit kunnen grote bedrijven zijn, mid-corporates, startups, of scale-ups. We hebben meerdere fondsen en mandaten voor financiering in deze verschillende segmenten. Specifiek voor startups en scale-ups hebben we een toegewijd team dat de hele dag bezig is met het financieren van deze bedrijven.

En in welke sectoren investeren jullie vooral?

“Onze aandacht gaat uit naar vijf focussectoren: energie, agri-food, gezondheidszorg watermanagement en duurzame productie. Niet geheel toevallig zijn dit ook sectoren waar Nederland internationaal sterk is. Hoewel we de mogelijkheid hebben om buiten deze sectoren te investeren, ligt onze warme interesse en focus bij deze vijf. We verzamelen ook kennis, delen netwerken en organiseren evenementen binnen deze sectoren. Binnen de energiesector hebben we ook nog een bovengemiddelde interesse in alles wat te maken heeft met groene waterstof.”

Wat is je eigen rol precies?

“Zelf werk ik zowel voor het mid-corporate-team als voor het startup- en scale-up-team en ben ik onderdeel van de energie-expertgroep. Vanuit deze teams kunnen we financiering verstrekken aan bedrijven met een minimale omzet tot aan bedrijven met een omzet van 250 miljoen euro per jaar. Onze financieringsmogelijkheden voor startups en scale-ups omvatten leningen tot anderhalf miljoen euro, maar de limiet is afhankelijk van onder andere de kredietwaardigheid van het bedrijf.”

En hoe ziet zo’n lening eruit?

“Het zijn praktisch gezien gewone bedrijfsleningen. Dit betekent dat er een aflosprofiel is en dat het bedrijf rente betaalt. Het zijn geen covertible loans waardoor ook de upside bij de ondernemer zelf blijft. Wat ook mooi is om te vermelden, is dat bedrijven meestal binnen een maand of drie een passende financiering kunnen optuigen, van de start van de aanvraag tot aan uitbetaling.”

Ik dacht eigenlijk dat startups, bijvoorbeeld zonder omzet, daar niet voor niet in aanmerking zouden komen. Maar dat doen jullie dus wel?

“Wij beheren een aantal fondsen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Voor onze startups en scale-ups geldt dat we met staatssteun leningen verstrekken. Normaal gesproken zou je inderdaad niet voor een reguliere bedrijfslening in aanmerking komen, want je hebt geen financial track record om zo’n lening mee aan te kunnen gaan. Ons doel is om zowel grote corporates als startups en scale-ups aan te moedigen om impactvol internationaal te ondernemen. Ons mandaat begint bij buitenlandse investeringen, waarbij we bedrijven ondersteunen die investeren in bijvoorbeeld fabrieken, machines en werkkapitaal, zoals voorraden, debiteuren en vooruitbetalingen aan strategische partners.”

Wat voor voorwaarden stellen jullie aan zo’n lening?

Voor onze startup- en scale-up-leningen vragen we in de regel bij financieringen tot euro 600.000 euro geen onderpand, zoals debiteuren of voorraden. We verwachten wel skin in the game en een goed onderbouwd businessplan en financieel plan, wat aansluit bij onze impactdoelstelling. Het is belangrijk dat bedrijven die wij financieren levensvatbaar zijn en dat er langetermijnimpact wordt gemaakt, daarom vinden we een goed financieel plan van essentieel belang.”

Hebben jullie een framework voor impact?

“Ja, we richten ons op twee SDG’s om impact te maken. SDG 8 betreft ‘Eerlijk werk en inkomen’ en is vooral van belang in relatie tot werkgelegenheid en strategische samenwerking in het buitenland, ook bij mogelijke leveranciers. Het is essentieel dat werk in het buitenland onder goede arbeidsomstandigheden plaatsvindt, waar werknemers fatsoenlijke salarissen verdienen waarvan ze kunnen rondkomen. Dit vormt een belangrijke pijler voor duurzaamheid. Daarnaast richten we ons op SDG 13, dat zich richt op het bestrijden van klimaatverandering. We maken bijvoorbeeld afspraken met bedrijven over het minimaliseren van hun CO²-voetafdruk. Momenteel ontwikkelen we rapportagestandaarden voor beide SDG’s en maken we met elk bedrijf dat we financieren specifieke afspraken die passen bij de omvang en levensfase van de onderneming.”

Helder. En wat zijn de investeringen waar je het meest trots op bent?

“Eén heel mooie investering is die in Wable, dat autonome, containerized watertappunten in Afrika plaatst, momenteel in Tanzania. Deze tappunten bieden drinkwater van verschillende kwaliteitsnormen. De lokale bevolking koopt het water via een soort pinterminal. Binnen dit project wordt de hardware verkocht en wordt er een langdurig onderhouds- en operationeel contract afgesloten. Hierdoor hebben mensen in de omgeving nu toegang tot drinkwater tegen eerlijke prijzen en van bewezen kwaliteit, waardoor ze niet meer lange afstanden hoeven af te leggen om toegang te krijgen tot schoon water. Dus dat vind ik een heel mooie case: die maakt heel veel impact op de levens van de lokale bevolking daar.”

Heb je nog een voorbeeld?

Wat ik ook een leuke vind is Johnny Cashew, een cashewnotenmerk. Zij hebben zich een aantal jaar geleden als doel gesteld om de hele cashewnotentoevoerketen te hervormen. In het verleden werden cashewnoten vaak in Afrika geteeld om vervolgens per schip naar Azië te gaan, daar gepeld te worden en dan naar bijvoorbeeld Europa getransporteerd te worden. Johnny Cashew investeert in verwerkingsfaciliteiten in Afrika zelf om die onnodige omreis te voorkomen. Dat doen ze met degelijke werkomstandigheden. Ze compenseren hun volledige CO²-voetafdrk. Daarnaast zijn ze  echt een merk aan het bouwen met duurzaamheid als fundament. Dat is binnen de notenwereld niet erg gebruikelijk. Maar als je bijvoorbeeld kijkt naar wat er bij chocolade is gebeurd, bij Tony’s Chocolonely, dan zie je dat het wel degelijk kan bijdragen aan een commercieel succes.”

Mooi project inderdaad, en hoe compenseren ze hun CO²-voetafduk?

“Ze kopen CO²-uitstootrechten aan via het Good Shipping Program, dat fossiele brandstoffen vervangt door duurzame brandstoffen zoals biobrandstof. Ook zijn ze bezig met herbebossingsprojecten in Tanzania. Daarnaast, maar dat heeft niet meteen een CO^2-impact, proberen ze het ‘verlies’ van de cashewnoot tot nul te reduceren, door bijvoorbeeld alle resten te verkopen als ingrediënt voor cashewpasta. Meestal geen heel rendabele business, maar wel erg duurzaam. Ze streven dus naar nul afval en verspilling. Het impactrapport op hun website is erg leuk om te lezen!”

Zijn jullie buiten financiële ondersteuning ook nog verder betrokken?

“Naast de financiële ondersteuning hebben we een sterk internationaal netwerk. Het gebeurt vaak dat bedrijven die we financieren, producten of diensten afnemen van of leveren aan andere bedrijven in een bepaalde regio. Dan kunnen wij gebruikmaken van onze contacten, soms ook in samenwerking met een ambassade, om partners te vinden. We hebben en onderhouden in Afrika bijvoorbeeld lokale netwerken door bezoeken en collega’s die ter plaatse actief zijn. Ze ondersteunen Nederlandse bedrijven en bouwen relaties op met ambassades, overheden en bijvoorbeeld lokale banken om Nederlandse bedrijven verder te faciliteren in hun internationale ambities.”

Over de auteur: Pieter Bas is Startup Relations Associate bij Fundsup.