‘ING wil dit jaar eerste pilots met blockchain’

Voor ING wordt 2017 het jaar van de pilots met blockchain. Dat vertelde Ivar Wiersma, Head of Innovation bij ING Wholesale Banking, op de Blockchain Innovation Conference. Hij deelde er hoe het bedrijf experimenteert en omgaat met de ‘groeipijn’ van de blockchaintechnologie.

Anders dan weleens wordt aangenomen gaat blockchain niet over technologie alleen, zegt Wiersma. Het draait zeker ook om ‘business problems’. Daarom kijkt ING nu naar wat er allemaal nodig is om iets uit het lab in productie te kunnen brengen. Waar afgelopen jaar nog in het teken stond van de eerste proof-of-concepts, doopt hij 2017 tot het jaar van de eerste pilots. Die zullen hoogstwaarschijnlijk gericht zijn op de kapitaalmarkt en trade finance.

Interne betrokkenheid vergroten

Eind 2013 kwam ING met een klein team in beweging. Het waren voornamelijk enthousiastelingen die al van zichzelf actief waren in de bitcoin-community. ‘We sloegen aan het experimenteren om te begrijpen wat de blockchaintechnologie is, wat die kan doen en welke grenzen er zijn. Door gewoon van start te gaan leer je uiteindelijk het meeste.’ Het blockchainteam is inmiddels twaalf man groot, de bedoeling is dat het binnenkort groeit tot vijftien.

‘Dat laat de rest van de organisatie ook zien dat dit iets is dat zich ontwikkelt’, merkt hij op. Naast dat hij dit jaar wil testen met echte klanten gaat er ook heel wat tijd zitten in interne ‘engagement’. Het gaat erom te communiceren, anderen daarmee op te leiden en te betrekken. ‘Je hebt iedereen namelijk nodig’, legt Wiersma uit. Door te experimenteren en niet alleen de top maar juist alle lagen van de organisatie te betrekken wordt duidelijk welke business problemen er zijn op te lossen.

De grenzen van blockchain

Blockchain leren kennen, betekent ook op groeipijn stuiten. Daarom werkt ING rondom cases samen met zogenaamde ‘industry working groups’ en sluit het bedrijf aan bij consortia als The Enterprise Ethereum Alliance. Om tot industriestandaarden te komen of de technologie naar een ‘enterprise-niveau’ te brengen. ‘Er zijn gewoon nog elementen die niet zijn opgelost’, legt Wiersma uit. Dat heeft vooral te maken met de schaalbaarheid van blockchain en het aantal transacties per seconde: de snelheid die nodig is voor de financiële- of betaalmarkt wordt bijvoorbeeld nog niet gehaald. Maar ook de interoperabiliteit van blockchain is zo’n aandachtspunt. Want de nieuwe technieken moeten natuurlijk wel integreren met de systemen van de financiële markten of de bank zelf. ‘Dan raak je al vrij snel de pijnpunten.’

Bij de Nederlandse bank gaat het grootste deel van de aandacht uit naar de rol die blockchaintechnologie kan spelen voor betalen, trade finance en de digitale identiteit. Intern is er een eenvoudig raamwerk opgesteld om te beoordelen welke use cases de moeite waard zijn voor het bedrijf. ‘De eerste vraag die je je stelt is of er werkelijk een blockchaintechnologie nodig is om een bepaald probleem op te lossen’, zegt Wiersma. ‘Maar je moet ook naar de strategische vraag kijken: is dit belangrijk voor ons? Of wordt dat het ooit?’

Toezichthouders moeten nog in beweging komen

Daarmee is er natuurlijk nog niet de zekerheid dat een project daadwerkelijk een pilot wordt of het zelfs tot product schopt. ING begeeft zich in een industrie die van oudsher traag is van bewegen. ‘Om de technologie werkelijk te kunnen omarmen moet je je dus ook bezighouden met de cultuur van de bank. Een bank is risicovermijdend, dat moet je leren veranderen.’ Daarom werkt het met een eigen combinatie van de lean startup-methode, agile werken en design thinking. Kleine multidisciplinaire team worden daarom betrokken bij de pilots. ‘Daarmee komen we veel sneller vooruit.’

Om werkelijk te kunnen innoveren heeft Wiersma wel de medewerking van de toezichthouders nodig. De meesten hebben echter een vrij afwachtende houding. Terwijl er volop gesproken wordt over ‘smart contracts’ op basis van blockchain is er nog altijd een papieren contract als duplicaat nodig. Samen met de autoriteiten kijkt hij naar wat er voor de komende pilots al mogelijk is. De blockchaintechnologie vraagt naast actie ook om geduld.