Zo werkt blockchain in de gezondheidszorg

Blockchain verovert branches en herbergt een belofte voor de toekomst. Ook de zorg staat klaar voor nieuwe toepassingen, zoals bijvoorbeeld binnen medisch onderzoek, financiële afhandeling door middel van smart contracts en een persoonlijke gezondheidsomgeving. Amerika loopt vaak voorop, maar kijkt ook jaloers naar oplossingen uit Europa.

Eind vorige maand vond de tweede conferentie plaats over blockchain in de gezondheidszorg in Nashville, Tennessee. Het onderwerp; Distributed Health. Bezoekers van over de hele wereld werden bijgepraat over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van blockchain en de gezondheidszorg. De keuze voor Nashville was niet toevallig; de staat Tennessee kent een uitstekend ondernemersklimaat en de prestigieuze Vanderbilt University heeft goed aangeschreven technische opleidingen evenals een medische faculteit.

Blockchaintechnologie kan binnen de gezondheidszorg voor de volgende onderwerpen bruikbaar zijn; Medisch onderzoek, financiële afhandeling door middel van smart contracts, een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO), de farmaceutische supply chain en de registratie en validatie van de juiste bevoegdheden van medisch personeel (identiteitsmanagement, vergelijkbaar met het BIG-register).

Wat staat blockhain in de weg?

De grootste uitdaging in de gezondheidszorg is de ‘liquiditeit’ van data, deze laat te wensen over door veel silo-vorming en gebrek aan interoperabiliteit. Daarnaast is de administratieve last te hoog, er wordt eenvoudigweg teveel betaald om de uitwisseling alsnog te realiseren. Kortom, er is behoefte aan verandering. Blockchain zou daarbij een oplossing kunnen zijn, maar is nog niet de ‘silver bullet’. Er zijn veel zogenaamde nodes nodig in het netwerk – consensus is immers het hart van een blockchain – en ook moet de mindset meer gericht zijn op het delen van data. De huidige gezondheidszorg is erg goed in het behandelen van aandoeningen, de volgende stap is het weghalen van de silo’s. Een silo kost geld, delen levert geld op in het kort. Hierbij werd ook verwezen naar het recente schandaal met Equifax, een centrale database met de kredietwaardigheidsgegevens van ruim 140 miljoen Amerikanen.

Concrete toepassingen, Intel, Gem, Tieto en ScriptDrop

John Sotos, CMIO bij Intel Health & Life Sciences laat een oplossing zien waarbij blockchain wordt ingezet voor medisch onderzoek. Zowel onderzoekers als patiënten hebben een belang bij het delen van de gegevens. De data is geld waard en de onderzoeker wil erkenning voor het gedane werk. De uitwisseling van deze data wordt gewaarborgd door middel van blockchain. Omdat data niet altijd geanonimiseerd kan worden – het menselijk genoom bijvoorbeeld is de meest unieke ‘identifier’ van een persoon – heeft Intel een techniek ontwikkeld waarbij niet de data naar de onderzoeker wordt verzonden, maar het onderzoeksalgoritme naar de patiënt. In de blockchain wordt dit uitgevoerd en het resultaat teruggezonden waardoor de anonimiteit van de patiënt gewaarborgd blijft.

Een andere toepassing is de samenwerking tussen het Amerikaanse Gem (overigens ook partner van Philips) en het Finse bedrijf Tieto . Scandinavische landen hebben genoomdatabanken van materiaal wat bij geboorte wordt afgenomen. Deze data staat nu in verschillende silo’s en Tieto en Gem zijn bezig dit in overeenstemming met de GDPR te ontsluiten via blockchain technologie. Het achterliggende doel is gepersonaliseerde zorg waarbij de veiligheid en integriteit van de persoonlijke data niet in het geding mag zijn.

Een derde interessante toepassing is ScriptDrop, een bedrijf dat blockchain toepast in het voorschrijven van medicatie. Hiermee wordt voorkomen dat er te veel wordt voorgeschreven en is er een veel strengere controle op de toediening van verslavende opiaten.

Nieuwe wetgeving

Daarnaast werd er nog gesproken over de de General Data Protection Regulation (GDPR) die binnen een jaar van kracht is binnen de EU. In het kort schrijft deze wetgeving voor iedere inwoner recht heeft op inzage in eigen gegevens, deze moet kunnen wijzigen en eventueel kunnen vernietigen. De Amerikaanse tegenhanger van deze wetgeving is de Health Insurance Portability and Accountability Act (kortweg HIPAA). Enigszins jaloers kijken de Amerikanen naar de GDPR, ze noemden het ‘HIPAA on steroids’, leuk een belangrijke duw in de rug voor de ontwikkeling van gedistribueerde gezondheidszorg.

De implementatie van blockchain in de zorg is een reis waar enkele partijen al aan begonnen zijn. Het lost niet de interoperabiliteitsproblemen op die er zijn, en er moeten nog veel vragen beantwoord worden over wat er bijvoorbeeld on-chain (onveranderbaar) en off-chain (privacygevoelig) komt te staan. Informatie gaat buiten je firewall wat natuurlijk terecht een complex vraagstuk is voor onder andere de Security Officers van ziekenhuizen.

Ook moet er een duidelijke motivatie of intentie zijn om het verder te werken aan ‘distributed health’, dat kan vanuit de patiënten, zorgverleners maar ook vanuit de wetgever zijn. Nashville liet zien dat er een veelbelovend begin is gemaakt met blockchaintechnologie om de zorg een grote stap vooruit te helpen.