Stop het machtsmisbruik van digitale reuzen

Terwijl we nagloeiden van het Limburgse concert Oetbloaze met Gé Reinders en het harmonieorkest St. Caecillia, werden wij in de oude binnenstad van Venlo voorbijgefietst door andere bezorgers dan die van Thuisbezorgd.nl, UberEats of Deliveroo. Op de bezorgboxen van hun hippe zwarte fietsen stond in knalroze letters een afwijkende naam geschreven: InVenlo.

Ik kon mijn ogen niet geloven. Zou dit het lokale alternatief zijn voor de platformeconomie? Eindelijk serieuze concurrentie voor de bezorgreuzen uit het buitenland? Op het beeldscherm van mijn telefoon toverde ik razendsnel het antwoord. Via InVenlo.nl, een overzichtelijke site, kon ik bij alle aangesloten ondernemers uit de buurt online eten bestellen of andere boodschappen doen.

Eindelijk een vuist

De ontwikkeling in Limburg is voor mij het zoveelste positieve signaal dat we eindelijk een vuist beginnen te maken tegen de ongebreidelde macht van onlinespelers in ons land. Zo liet Mona Keizer, staatsecretaris van Economische Zaken en Klimaat, vorige week weten dat digitale platforms niet alleen kansen, maar ook grote risico’s met zich meebrengen en machtsmisbruik aangepakt dient te worden. In een beleidsbrief aan de Tweede Kamer vertaalt de bewindsvrouw dat naar drie concrete maatregelen: scherper toezicht, strengere mededingingsregels en aanpassingen voor het melden van overnames.

Tenminste 750 miljoen

In Frankrijk gaat het nog een stuk verder. De Franse senaat heeft een nieuwe belastingwet goedgekeurd met extra fiscale maatregelen voor internetgiganten. Bedrijven als Google, Amazon, Facebook en Apple betalen sinds afgelopen donderdag 3 procent belasting op de internetinkomsten uit reclame, datahandel en commissies. De maatregel geldt voor ondernemingen die wereldwijd ten minste 750 miljoen euro omzet draaien.

Het moet uit Brussel komen

Die optie hebben we ook aan de Nederlandse overheid voorgelegd en toch ben ik ervan overtuigd dat de werkelijke verandering uit Brussel moet komen. Met die bril op las ik in dagblad Trouw een interessant nieuwsbericht. Grenswachters van Frontex (de Europese grens- en kustwacht) patrouilleren nu samen met Albanese collega’s langs de Grieks-Albanese grens. Doel is kandidaat-lidstaat Albanië bij te staan met het bestrijden van illegale migratie en grensoverschrijdende misdaad. ‘Het is voor het eerst dat het agentschap in een niet-EU-land actief is,’ meldt Trouw.

Controle op al die pakjes

Zou Frontex ook naar een online-variant te vertalen zijn?  Een Europese belasting- en douanedienst die actief onze grenzen op internet bewaakt? En ervoor zorgt dat iedere online-onderneming van binnen- en buiten Europa netjes belasting betaalt over de handel die het doet in iedere afzonderlijke lidstaat van de Europese gemeenschap? En waarom zou datzelfde online-agentschap ook niet met de landelijke diensten controle houden op al die pakketjes die Europa binnenkomen?

Machtsmisbruik breken

We doen er alles aan om het machtsmisbruik van digitale platforms te breken. Dat heeft een jarenlange lobby opgeleverd met vele principiële discussies over vrije marktwerking versus overheidsingrijpen. Mede dankzij stug volhouden van onze kant is nu op elk overheidsniveau het besef doorgedrongen, dat de markt niet zonder regulering kan. Ook MKB-Nederland en VNO-NCW zijn dit in gaan zien. Toch zijn we er nog lang niet. Samen met thuiswinkel.org, ANVR en Techniek Nederland hebben we op papier gezet wat er nog moet gebeuren om de macht van digitale platforms in te dammen.

Concreet en snel. De lokale platformeconomie wordt in Venlo ondertussen groots uitgewerkt. Groots met de Limburgse zachte G.