Waarom we niet huiverig moeten zijn voor AI in de gezondheidszorg

Wat is je directe associatie met ‘iemand de rug toekeren?’ Geen positieve, neem ik aan: de uitdrukking geeft aan dat iemand genegeerd of buitengesloten wordt. In het Engels is ‘turning your back on the patient’ een inmiddels stevig ingeburgerd gezegde onder artsen. Door toenemende administratieve druk draaien artsen hun rug veel vaker naar de patiënt, om nog tijdens een consult gegevens in te voeren in het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). En dat is voor niemand goed.

Het geeft niet alleen de patiënt een vervelend gevoel, maar heeft ook zijn weerslag op artsen: die krijgen meer en meer te maken met burn-outs en een verminderd plezier in hun werk.

Op de Emerce eHealth Convention vertelde ik over het belang van AI in de zorg. Want niet alleen de artsen zelf, maar de gehele gezondheidszorg staat voor grote uitdagingen. Wachtlijsten in de zorg worden langer, ziekenhuizen zitten in zwaar weer en de steeds hoger wordende levensverwachting legt een grote druk op het zorgstelsel. Om deze uitdagingen aan te kunnen pakken, moeten we aan de slag met twee onderwerpen: het verhogen van de kwaliteit van de zorg (terwijl we de kosten laag houden) en de brede implementatie van Big Data en datagedreven inzichten in de zorgsector. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor AI.

Augmented intelligence

Wat gebeurt er als we de kracht van AI combineren met de kennis van artsen? AI is: ‘de theorie en ontwikkeling van computersystemen die taken kunnen uitvoeren die normaal gesproken menselijke intelligentie vereisen’. Dat betekent dat we taken die nu bij de arts liggen weg kunnen halen, om deze uit te laten voeren door een slim systeem. De arts kan zich dan op zijn beurt weer richten op het verbeteren van de zorg aan de patiënt. Dit systeem van mens en machine die elkaar versterken, noemen we Augmented Intelligence. Door gebruik te maken van Augmented Intelligence kunnen artsen efficiënter werken, hogere kwaliteit zorg leveren en ervaren ze bovendien minder administratieve werklast.

Een belangrijke toepassing van Augmented Intelligence is het gebruik van spraakherkenning in het EPD. Door gebruik te maken van spraakherkenning, met slimme software, wordt het gesprek tussen arts en patiënt omgezet in notities die opgenomen worden in het EPD. Op dit moment besteden artsen bijna de helft van hun werkdag aan administratie en de invoer van gegevens in het EPD. Door een deel van deze werkzaamheden uit te besteden aan het spraakherkenningssysteem, blijft er voor de arts tijd over die hij aan de patiënt kan besteden. En die tijdwinst hebben artsen hard nodig: op dit moment besteedt een arts gemiddeld slechts 27 procent van zijn dag aan patiënten.

besparen op transcriptiekosten

Uit onderzoek naar gebruik van AI in patiëntendossiers blijkt dat 81 procent van de zorgverleners een hogere kwaliteit van verslagen rapporteert. Bovendien geeft 84 procent van de zorgverleners aan dat de workflow door het gebruik van AI significant verbetert. Ook het juiste gebruik van het EPD neemt toe, van 20 procent naar 77 procent. In totaal werd tijdens het onderzoek een besparing van 1,37 miljoen euro aan transcriptiekosten waargenomen. Dat zijn cijfers die positief stemmen.

Natuurlijk vraagt de implementatie van AI in de zorg om een kritische blik wat betreft inzetbaarheid, kwaliteit en kosten. De aanwezigen vroegen zich na mijn presentatie terecht af wanneer AI in de gezondheidszorg optimaal kan worden ingezet, en in hoeverre spraaktechnologie op dit moment geavanceerd genoeg is om de besproken vooruitgang mogelijk te maken. Daar gaat tijd overheen: verandering zien we niet van de een op de andere dag, maar de eerste veelbelovende stappen zijn gezet.